«Οσοι κατοικούν σε δήμους που επιτυγχάνουν υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης θα πληρώνουν λιγότερα δημοτικά τέλη». Αυτό αναφέρει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος.
Ταυτόχρονα, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος προτρέπει όσους δήμους δεν έχουν στείλει ακόμη τα οικιστικά διαγράμματα (στους δασικούς χάρτες) να τρέξουν τη διαδικασία με τις οικιστικές πυκνώσεις. Σύμφωνα με τον Σωκράτη Φάμελλο, όσοι δεν το κάνουν θα θίξουν δικαιώματα πολιτών, που πιθανόν να αφορούν και κατοικία σε ελεγχόμενες περιοχές δασικού χαρακτήρα.
Ποια είναι αυτή τη στιγμή τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα;

Θα σας έλεγα ότι είναι τα δύο μεγάλα παγκόσμια περιβαλλοντικά ζητούμενα. Το ένα είναι η μάχη για την κλιματική αλλαγή –για την υλοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού 2015 –και το άλλο η προσπάθεια να πετύχουμε αυτό που ο ΟΗΕ ονομάζει βιώσιμη ανάπτυξη.
Ιδιαίτερα στη χώρα μας, η διαδρομή εξόδου από την κρίση είναι απολύτως συνδεδεμένη με την ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τον μηδενισμό –αν είναι δυνατόν –των παραγόμενων απορριμμάτων και αποβλήτων, την ενίσχυση των οικοσυστημάτων και την ουσιαστική σύνδεση του περιβάλλοντος με την ανάπτυξη. Κι αυτό διότι το περιβάλλον για την Ελλάδα είναι εργασία, είναι ποιότητα ζωής, είναι υγεία, είναι η ταυτότητα της χώρας.
Διαχείριση αποβλήτων: ποιος είναι ο σχεδιασμός και πότε αναμένεται να εφαρμοστεί «το πληρώνω όσο πετάω;»

Η διαχείριση αποβλήτων αποτελεί μια χαρακτηριστική εικόνα της καθυστέρησης της χώρας. Δυστυχώς η Ελλάδα ζει στον μεσαίωνα της ταφής, ακόμη κι αν αυτή είναι υγειονομική. Την ίδια ώρα, η Ευρώπη έχει χαρακτηρίσει την κυκλική οικονομία και την αξιοποίηση των πόρων ως βασική στρατηγική της οικονομικής και περιβαλλοντικής της επιβίωσης.
Τα τελευταία χρόνια πολλά έργα έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, για παράδειγμα Αλεξανδρούπολη, τρία έργα στην Κρήτη, στη Ζάκυνθο, στη Θήβα, προγραμματίζονται νέα, αλλά και εκτελούνται σημαντικά έργα με ΣΔΙΤ. Ομως είμαστε παρά πολύ πίσω στην ανακύκλωση. Θάβουμε το 83% των υλών(!). Φανταστείτε πόσοι πόροι χάνονται…
Το «πληρώνω όσο πετάω» προβλέπεται από τον νόμο της ανακύκλωσης. Μετά την ψήφιση του Κλεισθένη (ο οποίος περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο για τους Φορείς Διαχείρισης των αποβλήτων) θα εκδοθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα προσδιορίζει τη συγκεκριμένη εφαρμογή του «πληρώνω όσο πετάω» σε επίπεδο δήμου.
Να το πούμε απλά και πρακτικά: οι πολίτες και οι επιχειρηματίες ενός δήμου που είναι πρωτοπόρος στην ανακύκλωση θα πληρώνουν λιγότερα δημοτικά τέλη.
Τι μέτρα σκοπεύετε να πάρετε για την αντιμετώπιση του προβλήματος με τις τσούχτρες; Αυτό το καλοκαίρι η «λύση» θα είναι τα προστατευτικά δίχτυα;

Δεν νομίζω κανείς να τολμά να μιλήσει για λύσεις οριστικές που τροποποιούν φυσικές και οικοσυστηματικές λειτουργίες από το γραφείο ή με μηχανικά και χημικά μέσα. Στην περίπτωση του Κορινθιακού έχουμε συνδυασμό επιπτώσεων πολλών παραγόντων: κλιματική αλλαγή, φυσικό φαινόμενο με περιοδικότητα –σε ό,τι αφορά την αναπαραγωγή των μεδουσών -, διάθεση ακατέργαστων αποβλήτων / λυμάτων διαχρονικά στην περιοχή, τροποποίηση της ιχθυοπανίδας εξαιτίας της αλιείας κ.λπ.
Σε κάθε περίπτωση, η οριστική λύση του προβλήματος είναι μόνο η πρόληψη και η οικοσυστηματική διαχείριση του Κορινθιακού. Ηδη κυρώθηκε η ένταξη του Κορινθιακού στις περιοχέςNatura2000, ενώ θεσμοθετήθηκε η δημιουργία Φορέα Διαχείρισης του κόλπου.
Στο επόμενο διάστημα θα τρέξει το masterplanγια τον Κορινθιακό, ενώ έχει προκηρυχθεί ειδική περιβαλλοντική μελέτη. Το Προεδρικό Διάταγμα για τον Κορινθιακό θα καθορίζει χρήσεις, αλιεία κ.ά. Ταυτόχρονα, νομοθετήσαμε την τοποθέτηση διχτυών για την προστασία των λουομένων.
Δασικοί χάρτες και δασικές πυρκαγιές.

Η φετινή περίοδος σε ό,τι αφορά τις δασικές πυρκαγιές επηρεάζεται –σε σημαντικό βαθμό –από τις κλιματικές αλλαγές. Υψηλές θερμοκρασίες, νότιοι άνεμοι και πολλές πυρκαγιές από τον Μάρτιο, μικρές βέβαια, τις οποίες διαχειριστήκαμε αποτελεσματικά, ενώ είχαμε υψηλή υγρασία και αρκετές βροχές τον Μάιο. Εχουμε όμως ετοιμαστεί αποτελεσματικά με την Πυροσβεστική για φέτος. Επιπλέον με το υπουργείο Εργασίας υλοποιούμε προκήρυξη 5.066 θέσεων οκτάμηνης διάρκειας για πρόληψη πυρκαγιών.
Το 2017 κυρώθηκε το 32% των δασικών χαρτών, έπειτα από 40 χρόνια καθυστέρηση. Φέτος –μέχρι στιγμής –έχει αναρτηθεί το 10%, ενώ οι αντιρρήσεις επί των δασικών χαρτών που εξετάζονται είναι της τάξης του 4%.
Δυστυχώς, πάνω από 50 δήμοι δεν έχουν ανταποκριθεί σχεδόν στο παραμικρό σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις τους για τους δασικούς χάρτες. Επιβάλλεται άμεση λύση για το θέμα αυτό, διότι μέσα στο καλοκαίρι θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και το νομοσχέδιο για τις οικιστικές πυκνώσεις.
Αυτό πρακτικά τι σημαίνει για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που μένουν σε δήμους που δεν έχουν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους;

Δήμοι που δεν θα ικανοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους θα θίξουν δικαιώματα πολιτών που πιθανόν να αφορούν και κατοικία σε περιοχή ελεγχόμενη σε ό,τι αφορά τον δασικό χαρακτήρα. Οποιος δηλαδή έχει έκταση ή σπίτι σε περιοχή που ενδέχεται να είναι οικιστική πύκνωση, αν δεν την έχει δηλώσει ο δήμος, θα πάει στην τυπική διαδικασία των δασικών χαρτών για αντιρρήσεις και μελέτες, ενώ θα μπορούσε να επωφεληθεί από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για τις οικιστικές πυκνώσεις.
Το νομοσχέδιο θα επιλύει το πώς θα εφαρμοστούν οι δασικοί χάρτες στις εκτός σχεδίου περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κατοικιών και κτισμάτων. Δεν θα είναι όμως μια πίσω πόρτα για να πολεοδομήσουμε. Θα τηρηθεί βέβαια η συνταγματική υποχρέωση για ισοζύγιο δάσους.
Κίνητρα για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης;

Είναι γεγονός ότι συζητάμε τη θέσπιση νομοθετικών ρυθμίσεων για φορολογικές εκπτώσεις σε επιχειρήσεις και δραστηριότητες που θα υπερβαίνουν τις επιδόσεις και τα όρια που έχουν θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή θα επιτυγχάνουν εξοικονόμηση νερού και ενέργειας.
Περιβαλλοντικά πρόστιμα και μετακύλισή τους στους δήμους.

Πληρώνουμε εκατομμύρια ευρώ για χωματερές και ελλιπείς αποχετεύσεις. Εμείς από τη μεριά μας προσπαθούμε ώστε μέχρι το 2020 να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι υποδομές υγρών αποβλήτων. Προς την κατεύθυνση αυτή θα δοθούν με αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 915 εκατομμύρια ευρώ. Ομως μετά το 2020 δεν θα υπάρχουν δικαιολογίες.
Η πετρελαιοκίνηση σε άλλες χώρες ξαναμπαίνει στο μικροσκόπιο. Εσάς σας απασχολεί;

Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι πρέπει να φέρνουμε παραδείγματα από το μέλλον στη συζήτηση αυτή. Αρα δεν πρέπει να περιοριστούμε σε μια κουβέντα μόνο για την πετρελαιοκίνηση και τους εκπεμπόμενους ρύπους, που είναι σημαντική και δεν την υποτιμώ για την ανθρώπινη υγεία, αλλά να μιλήσουμε πια περισσότερο για το ηλεκτρικό αυτοκίνητο.