Σε κίνδυνο φαίνεται ότι βρίσκεται η διαδικτυακή αγορά έργων τέχνης, γεγονός που οφείλεται σε έλλειψη διαφάνειας και εμπιστοσύνης, παρά το γεγονός ότι ο τζίρος της το 2017 εκτοξεύθηκε στα 4,22 δισ. δολάρια, έχοντας σχεδόν τετραπλασιαστεί μέσα στην τελευταία τετραετία. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει η πρόσφατη έκθεση ηλεκτρονικού εμπορίου τέχνης που δημοσίευσε η ασφαλιστική εταιρεία Ηiscox, που ειδικεύεται σε έργα τέχνης, σε συνεργασία με την εξειδικευμένη εταιρεία ερευνών του Λονδίνου ArtTactic.
Πρώτη σε προτιμήσεις πλατφόρμα διαδικτυακών αγορών, σύμφωνα με την έκθεση, αναδείχθηκε εκείνη του οίκου δημοπρασιών Κρίστις αφήνοντας πίσω της άλλες δημοφιλείς προτάσεις, όπως εκείνες του Αρτσι, των Σόθμπις και του Αρτνετ. Τη μεγαλύτερη πρόοδο ωστόσο εμφανίζει ο οίκος Χέριτατζ με έδρα το Ντάλας των Ηνωμένων Πολιτειών που αύξησε τον τζίρο του από 348,5 εκατ. δολάρια το 2016 σε 438,3 εκατ. δολάρια το 2017. Η αξία των αγορών έργων τέχνης μέσω Διαδικτύου μπορεί να έφτασε το 2017 τα 4,2 δισ. δολάρια αυξημένη κατά 12% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Η αύξηση αυτή, όμως, είναι σαφώς μικρότερη από εκείνη που είχε σημειωθεί το 2016 και ήταν της τάξης του 15% (3,753 δισ. δολάρια), όπως και εκείνη του 2015 που είχε αγγίξει το 24% (3,274 δισ. δολάρια).
Οσον αφορά τις προτιμήσεις των φιλοτέχνων που κάνουν τις αγορές τους μέσω Διαδικτύου, στην πρώτη θέση ισοψηφούν με 74% όσοι αποκτούν πολλαπλά και ζωγραφική, με τη φωτογραφία να ακολουθεί με 57% και το σχέδιο με 51%. Πιο χαμηλά βρίσκονται η γλυπτική (42%) και τα νέα μέσα (βίντεο και ψηφιακή τέχνη) με 17%. «Παρά το γεγονός ότι η ανάπτυξη της διαδικτυακής αγοράς τέχνης έχει κυμανθεί μεταξύ 20% και 25% τη διετία 2013 -2015, τους τελευταίους 24 μήνες παρατηρούνται σημάδια επιβράδυνσης, ίσως επειδή η βιομηχανία αγωνίζεται να διευρύνει και να αναπτύξει την ηλεκτρονική βάση πελατών της» αναφέρεται στην έκθεση, η οποία βασίστηκε στις απαντήσεις 831 ατόμων που αγοράζουν έργα τέχνης και κλήθηκαν να τοποθετηθούν σχετικά με τις συνήθειές τους σχετικά με τις διαδικτυακές συναλλαγές. «Σε έναν κόσμο όπου οι καταναλωτές μπορούν εύκολα να συγκρίνουν τις τιμές για τα περισσότερα αγαθά, η διαδικτυακή αγορά τέχνης αποτελεί μια πραγματική πρόκληση, ειδικά όταν τίθενται θέματα σχετικά με τη δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ των νέων αγοραστών» λέει ο Αντερς Πέτερσον, ιδρυτής της ΑρτΤάκτικ. «Αν δεν αντιμετωπιστούν με ορθότερο τρόπο τα ζητήματα αυτά, πιστεύω ότι η διαδικτυακή αγορά θα παραμείνει στάσιμη και θα κινδυνεύσει να γίνει μια λέσχη για τους ήδη μυημένους αντί να εξελιχθεί σε μια πλατφόρμα με στόχο τη διεύρυνση της αγοράς τέχνης και των αγοραστών της» προσθέτει.
H διαφάνεια των τιμών είναι καθοριστική παράμετρος για όσους επιλέγουν το Διαδίκτυο για τις αγορές τους. To 73% εξ αυτών μάλιστα δηλώνουν ότι επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα να συγκρίνουν τις τιμές και για τον λόγο αυτόν ζητούν να αναπτυχθούν καλύτερα εργαλεία αντιπαραβολής, κάτι που θα μπορούσε να υλοποιηθεί με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Διχασμένες ωστόσο εμφανίζονται οι γνώμες σχετικά με τη διαμόρφωση της ηλεκτρονικής αγοράς τέχνης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Οι τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες πιστεύουν ότι θα υπάρξει συρρίκνωση σε ορισμένες πλατφόρμες, ενώ ορισμένοι άλλοι εκτιμούν ότι ένας απρόσκλητος παίκτης όπως η Αμαζον θα μπορούσε να ταράξει τα νερά. Η αχτίδα ελπίδας ωστόσο δεν φαίνεται να είναι απούσα, καθώς το 52% όσων αγόρασαν έργα τέχνης μέσω Διαδικτύου πέρυσι δηλώνουν ότι θα αυξήσουν τις αγορές τους μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Το 13% των 130 εμπόρων και ιδιοκτητών γκαλερί εκτιμούν ότι οι ηλεκτρονικές πωλήσεις θα αυξηθούν κατά 30% την επόμενη χρονιά.
SOCIAL MEDIA ΚΑΙ BITCOIN. Στο μέτωπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης το, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό ποσοστό 79% των αγοραστών τέχνης κάτω των 35 ετών χρησιμοποιεί το Instagram για να ανακαλύψει νέους καλλιτέχνες. Εργαλείο που φαίνεται να αξιοποιούν τόσο οι φουάρ όσο και οι καλλιτέχνες. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο προσωπικός λογαριασμός του Ντέμιαν Χερστ είναι από τους πλέον δημοφιλής με 380.000 ακολούθους. Το Facebook αντιθέτως φαίνεται να χάνει έδαφος, καθώς το προτιμά μόλις το 38%, ενώ το 2017 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 49%.
Η έκθεση, τέλος, εξετάζει την επίδραση του κρυπτοχρήματος όπως είναι τo bitcoin. «Το τελευταίο έτος έχουμε διαπιστώσει ότι υπάρχει μανία με το blockchain (σ.σ.: την τεχνολογία που χρησιμοποιεί το bitcoin) και είναι πολλοί εκείνοι που υποστηρίζουν ότι μπορεί να θεραπεύσει όλα τα δεινά της αγοράς» σημειώνει ο Ρόμπερτ Ρεντ, επικεφαλής του τμήματος σχετικά με την τέχνη που αφορά τους μεγάλους πελάτες της Hiscox. «Το μέλλον της διαδικτυακής αγοράς τέχνης είναι εγγυημένο, αν και η μορφή της παραμένει ακόμη ένα μυστήριο» καταλήγει.
