Δύο ιστορικές αν και πολύ διαφορετικές δικαστικές αποφάσεις αναφορικά με τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων ελήφθησαν με διαφορά 24 ωρών στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης έκρινε χθες πως όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δεν αναγνωρίζουν τις ενώσεις ομοφύλων, οφείλουν να δίνουν άδεια διαμονής στους ομόφυλους συντρόφους πολιτών της ΕΕ οποιασδήποτε εθνικότητας και αν είναι. Μία ημέρα νωρίτερα, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ είχε δικαιώσει, με επτά ψήφους υπέρ και δύο κατά, την προσφυγή ενός ζαχαροπλάστη από το Κολοράντο, του Τζακ Φίλιπς, ο οποίος είχε αρνηθεί να φτιάξει τη γαμήλια τούρτα για ένα ζευγάρι ομοφύλων με το αιτιολογικό ότι δεν του επιτρέπουν οι θρησκευτικές (χριστιανικές) του πεποιθήσεις.

Οι δύο υποθέσεις και η έκβασή τους έχουν ένα κοινό: οι δικαστές δεν τις προσέγγισαν από τη σκοπιά των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων. Η αμερικανική υπόθεση κρίθηκε με βάση ένα μάλλον στενό, διαδικαστικό πλαίσιο και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του ζαχαροπλάστη ενώ το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στήριξε την απόφασή του στην αρχή την ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων. Στο κοινό τους σημείο κρύβεται όμως και η μεγάλη διαφορά τους: οι αμερικανοί δικαστές δεν αποφάνθηκαν επί του ευρύτερου ζητήματος τού κατά πόσο μπορεί μια επιχείρηση να επικαλείται θρησκευτικές αντιρρήσεις ώστε να αρνείται να παράσχει υπηρεσίες σε ομοφυλόφιλους. Εκριναν απλώς πως η Επιτροπή Πολιτικών Δικαιωμάτων του Κολοράντο, αποφαινόμενη κατά του ζαχαροπλάστη, είχε παραβιάσει τα δικαιώματά του έτσι όπως ορίζονται από την Πρώτη Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος –που κατοχυρώνει την ανεξιθρησκία και την ελευθερία του λόγου.

Οπως επεσήμανε ο δικαστής Αντονι Κένεντι, εκφράζοντας την άποψη της πλειοψηφίας, το ευρύτερο ζήτημα «πρέπει να αναμείνει περαιτέρω επεξεργασία» από τα δικαστήρια. Εκκρεμούν άλλωστε πολλές προσφυγές σε ανάλογες υποθέσεις: οι διαμάχες αυτές, σημείωσε ο Κένεντι, «πρέπει να επιλυθούν με ανεκτικότητα, χωρίς αναιτιολόγητη έλλειψη σεβασμού προς τις ειλικρινείς θρησκευτικές πεποιθήσεις, και χωρίς να υποβάλλονται οι γκέι σε προσβλητική μεταχείριση όταν επιζητούν αγαθά και υπηρεσίες σε μια ανοιχτή αγορά». Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αντιθέτως, έλαβε μία απόφαση άμεσα δεσμευτική για όλα τα εθνικά δικαστήρια.

Το Δικαστήριο του Λουξεμβούργου ανέλαβε την υπόθεση το 2016, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας ζήτησε μια ερμηνεία του ευρωπαϊκού δικαίου. Πρωταγωνιστές της υπόθεσης ήταν ένας ρουμάνος ακτιβιστής, ο Αντριαν Κόμαν, και ο αμερικανός σύζυγός του, Κλέμπουρν Ρόμπερτ Χάμιλτον, που παντρεύτηκαν στο Βέλγιο το 2010. Δύο χρόνια αργότερα θέλησαν να εγκατασταθούν στη Ρουμανία, μία από τις έξι χώρες της ΕΕ (όλες μέλη του πρώην ανατολικού μπλοκ) που δεν αναγνωρίζουν ούτε γάμους ούτε πολιτικές ενώσεις ομοφύλων. Οι ρουμανικές Αρχές δέχθηκαν να δώσουν στον αμερικανό σύζυγο του Αντριου Κόμαν μόνο μία τρίμηνη άδεια διαμονής –και το 2013 το ζευγάρι, που ζει πλέον στις ΗΠΑ, κατέθεσε αγωγή στη Ρουμανία.

«Παρότι τα κράτη-μέλη είναι ελεύθερα να επιτρέψουν ή όχι τον γάμο ομοφύλων», αποφάνθηκε χθες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, «δεν μπορούν να παρεμποδίσουν την ελευθερία διαμονής ενός πολίτη της ΕΕ αρνούμενα να χορηγήσουν στον ομόφυλο σύντροφό του, υπήκοο χώρας που δεν είναι μέλος της ΕΕ, παρεπόμενο δικαίωμα διαμονής στην επικράτειά τους». Οι δικαστές υπενθύμισαν επί τη ευκαιρία ότι η έννοια του «συντρόφου», όπως αναφέρεται στην ευρωπαϊκή οδηγία περί ελεύθερης μετακίνησης, «είναι ουδέτερη από άποψη φύλου και ως εκ τούτου μπορεί να εμπεριέχει αυτή ενός ομόφυλου συντρόφου πολίτη της ΕΕ». Για τον Αντριου Κόναν και τον σύζυγό του ήταν μια μεγάλη δικαίωση, μια στιγμή που ονειρεύονταν καιρό. Το ζευγάρι που έχασε τη μάχη στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, πάλι, ο Τσάρλι Κρεγκ και ο Ντέιβ Μάλινς, διαβεβαίωσε πως θα συνεχίσει τη μάχη κατά των διακρίσεων.

Τελευταία Νέα