Η συμφωνία δεν θα εξασφαλίσει μόνον τη χρήση του κοινά αποδεκτού ονόματος έναντι όλων, αλλά και τη συνταγματική του καθιέρωση, για να λήξει μια για πάντα κάθε αμφισβήτηση. Περιττό να πω ότι μόνον εμείς βάλαμε τόσο ψηλά τον πήχη, καμία άλλη κυβέρνηση δεν είχε απαιτήσει κάτι παρόμοιο στη διαπραγμάτευση στο παρελθόν. Οχι απλώς δεν ήταν κεκτημένο, δεν ήταν καν ζητούμενο. Και μολονότι η συνθήκη που θα υπογράψουμε είναι ισορροπημένη, δεν παραδώσαμε τίποτα στη γειτονική χώρα που να είναι εθνικά επιζήμιο για εμάς. Αντίθετα, λάβαμε κάθε μέριμνα ώστε όλα τα θέματα να αντιμετωπιστούν με τρόπο που να μην επιτρέπει την ύπαρξη ούτε σκιάς αλυτρωτισμού. Δεν αρνηθήκαμε στην άλλη πλευρά το δικαίωμα αυτοκαθορισμού της ταυτότητάς της, απαιτήσαμε όμως –και γίνεται σαφές στη συμφωνία –να είναι ξεκάθαρο ότι η ταυτότητα αυτή δεν έχει καμία σχέση με την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας και δεν αμφισβητεί την ελληνικότητα της Μακεδονίας μας, τώρα και για πάντα.
«Θα έχουμε μια ισορροπημένη συμφωνία»
«Δεν αρνούμαστε στους γείτονες να αυτοκαθορίζουν την ταυτότητά τους, απαιτήσαμε όμως στη συμφωνία, αυτή η ταυτότητα να μην έχει σχέση με την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας και να μην αμφισβητεί την ελληνικότητα της Μακεδονίας μας» δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος Κατρούγκαλος, χαρακτηρίζοντας παράλληλα «ισορροπημένη» τη συμφωνία στην οποία έχουν καταλήξει οι δύο πλευρές και η τύχη της οποίας κρέμεται από ένα τηλεφώνημα αποδοχής που μένει να κάνει ο Ζόραν Ζάεφ στον Αλέξη Τσίπρα.
Για ποιον λόγο υπήρξε αυτός ο «αναστοχασμός» από την πλευρά του Ζόραν Ζάεφ την τελευταία εβδομάδα;
Είμαστε σε μία κρίσιμη φάση της διαπραγμάτευσης, η οποία επιβάλλει ιδιαίτερη αυτοσυγκράτηση στις δημόσιες δηλώσεις σχετικά με αυτήν. Εμείς περιμένουμε από την άλλη πλευρά τον αυτονόητο σεβασμό όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί στις εντατικές και συστηματικές διπλωματικές προσπάθειες των τελευταίων μηνών και την αναγκαία πολιτική τόλμη για την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Είναι σαφές ότι βρισκόμαστε μια ανάσα πριν από αυτήν, αλλά εξίσου σαφές και ότι η μπάλα είναι στην δική τους μεριά του γηπέδου, από αυτούς πλέον και μόνον εξαρτάται η ευόδωση της προσπάθειας.
Είναι μόνο οι πολιτικοί συσχετισμοί ή υπάρχουν δεύτερες σκέψεις σε κομβικά θέματα της συμφωνίας, ενδεχομένως με το βάθος της δέσμευσης της χρήσης «erga omnes» για το νέο όνομα;
Δεν θέλω να προβώ σε οποιαδήποτε δίκη προθέσεων, πολύ περισσότερο όταν βρισκόμαστε τόσο κοντά στη λύση και αυτό που περιμένουμε από την άλλη πλευρά είναι η τελική συμβολή της προς την κατεύθυνση αυτή. Εξυπακούεται ότι η επίτευξη συμφωνίας πρέπει να εξασφαλίζει τη μονιμότητα και τον συνολικό χαρακτήρα της λύσης, πέραν από κάθε λογική σαλαμοποίησης και αυτό το εξασφαλίσαμε στη διαπραγμάτευση. Το «erga omnes», αλλά και η συνταγματική αναθεώρηση αποτελούν προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο. Είναι σαφές ότι εθνικιστικές δυνάμεις και από τις δύο πλευρές των συνόρων θα ήθελαν να ματαιωθεί η προοπτική της συμφωνίας. Οπως εμείς όμως δείχνουμε πολιτική γενναιότητα απέναντι σε παρόμοιες πιέσεις, ακριβώς επειδή θεωρούμε εθνικά επωφελή αλλά και σταθεροποιητική για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων την επίλυση του ζητήματος, ανάλογα περιμένουμε και από την άλλη πλευρά.
Ο υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας έδειξε να μη βιάζεται, δίνοντας βάρος στην ποιότητα της συμφωνίας και όχι στην ταχύτητα. Η Αθήνα τι εκτιμά, υπάρχει επαρκής χρόνος για συμφωνία ώς το τέλος του μήνα και τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ;
Ο υπουργός Εξωτερικών και ο Πρωθυπουργός έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι δεν ήμασταν εμείς που επειγόμασταν για μια γρήγορη συμφωνία. Ολα όμως τα θέματα έχουν πλέον αντιμετωπιστεί εξαντλητικά και ουσιαστικά δεν υπάρχουν εκκρεμότητες που να έχουν απομείνει ανοικτές από τη διαπραγμάτευση των υπουργών των Εξωτερικών. Οπως προανέφερα, αυτό που περιμένουμε είναι ο σεβασμός των συμφωνηθέντων και την απόφαση για την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Αυτά δεν απαιτούν χρόνο, αλλά απλώς συνέπεια και πολιτική τόλμη.
Με προσεκτικό τρόπο ο Πρόεδρος της Βουλής υποστήριξε ότι η συμφωνία θα έρθει προς κύρωση στο ελληνικό Κοινοβούλιο όταν ολοκληρωθούν όλα τα στάδια που έχουν συμφωνηθεί με την άλλη πλευρά. Αυτό σημαίνει ότι θα ανακοινώσουν και θα υπογράψουν συμφωνία οι Τσίπρας και Ζάεφ και η Βουλή θα την κυρώσει ίσως και στην επόμενη χρονιά;
Η συμφωνία προβλέπει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για κάθε εκκρεμότητα. Εχει ληφθεί κάθε μέριμνα ώστε να υπάρχουν εγγυήσεις που θα εξασφαλίζουν την τήρηση όσων θα συμφωνηθούν, αλλά και ότι την τελική λέξη θα την έχει η Εθνική Αντιπροσωπεία. Θυμίζω ότι αυτό δεν συνέβη στην περίπτωση της ενδιάμεσης συμφωνίας, που ποτέ δεν ήρθε προς κύρωση στη Βουλή. Εμείς, αντιθέτως, αποδίδουμε πρωταρχική σημασία στον δημόσιο πολιτικό διάλογο αλλά και στον σεβασμό του Συντάγματος.
Η κυβέρνηση αποτιμά θετικά ότι μέσα από αυτή τη διαπραγμάτευση φαίνεται να διασφαλίζεται η χρήση –έναντι όλων –για το νέο όνομα, κάτι που δεν υπήρξε ως κεκτημένο στις διαπραγματεύσεις που έγιναν κατά το παρελθόν από άλλες κυβερνήσεις. Τι άλλο παραχωρεί όμως η Αθήνα σε αυτή τη διαπραγμάτευση για να κερδίσει το «erga omnes», εκτός από την προοπτική εισόδου σε ΝΑΤΟ και ΕΕ;