Μείωση αριθμού βουλευτών ή κατάπτωση της κοινοβουλευτικής αξίας;

Δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» η άποψη του συναδέλφου βουλευτή της ΝΔ κ. Φορτσάκη για τη μείωση του αριθμού των βουλευτών. Κατά τον κ. Φορτσάκη, 200 είναι αρκετοί για τα πληθυσμιακά δεδομένα της χώρας. Παράλληλα, στο κείμενό του πρότεινε την απεξάρτηση της νομοθετικής από την εκτελεστική εξουσία (οι βουλευτές δεν μπορούν να είναι και υπουργοί), μεικτό εκλογικό σύστημα, αναλογικό και μονοεδρικό πλειοψηφικό, χωρίς σταυρό, με παράλληλη ενίσχυση της αυτοδιοικητικής εξουσίας, για ευκρινέστερη και αναπληρωματική έκφραση της τοπικότητας. Η αλλαγή αυτή, κατά τον κ. Φορτσάκη, θα ενδυναμώσει τη νομοθετική λειτουργία, θα απελευθερώσει τους βουλευτές τόσο από τον αρχηγικό συγκεντρωτισμό όσο και από τις δουλείες του σταυρού.

Η δυσαναλογία υπάρχει. Εντούτοις, κατά τη γνώμη μου, το πρόβλημα εκπροσώπησης δεν βρίσκεται στο αριθμητικό σκέλος της αναλογίας όσο στο ποιοτικό. Βρίσκεται στην ίδια τη δομική κρίση της έννοιας της δημοκρατίας. Το πρόβλημα δηλαδή δεν βρίσκεται στην αναλογία εκπροσώπων – εκπροσωπουμένων (με την οποία επιχειρηματολογεί ο συνάδελφος), όσο στην ποιοτική παράμετρο αυτής καθαυτήν της δημοκρατικής διαμεσολάβησης και των κανόνων.

Η «μείωση του αριθμού» αναγκαστικά συμπυκνώνει και εκφράζει την επεκτεινόμενη απομείωση της συμβολικής και κανονιστικής αξίας του Κοινοβουλίου. Η μείωση του αριθμού εκφράζει εν τέλει τη διευρυνόμενη λαϊκή επιθυμία όχι μόνο για μείωση αλλά και για εξάλειψη, τόσο των προσώπων όσο των ίδιων των κοινοβουλευτικών θεσμών. Ο βουλευτής και κατ’ αναγωγή το Κοινοβούλιο εικονογραφούν το αμαρτωλό σύστημα, το οποίο «έφαγε τα λεφτά του κοσμάκη».

Οι προτάσεις του κ. Φορτσάκη υπαινίσσονται ότι η υπερβολή στην αριθμητική εκπροσώπηση συνεπάγεται τη χαμηλή ποιότητα της πολιτικής και νομοθετικής παραγωγής. Πέρα από το κείμενο, η υπαρκτή, η απαξιωτική αντίληψη ευρύτατων λαϊκών δυνάμεων και η κατάπτωση του ειδικού κοινοβουλευτικού βάρους όχι μόνο αποκαλύπτουν την αποκαθήλωση της βουλευτικής φόρμας, αλλά συγχρόνως μαρτυρούν και τον επιδερμικό χαρακτήρα της μεταδικτατορικής δημοκρατικής εθιμοτυπίας και την εργαλειακή σχέση πολίτη – συστήματος, που μετατρέπει τον κοινοβουλευτισμό σε μια περιττή αναγκαστικότητα. «Το μόνο που χρειάζεσαι είναι μια άκρη: να βρεις τον κατάλληλο άνθρωπο στο κατάλληλο πόστο».

Η τεχνοκρατική άποψη για αναλογικότερη εκπροσώπηση διορθώνεται. Η ηθική και αξιωματική μείωση της ίδιας της αξίας της δημοκρατικής αντιπροσώπευσης συμβαίνει.

Το μαζικοποιούμενο κλίμα αντικοινοβουλευτισμού πρεσάρεται από φιλόδοξους και λυσσασμένους «Ιζνογκούντ», εντούτοις ριζώνει εξαιρετικά δυναμικό. Στην Ευρώπη, όχι μόνο στις χώρες του τέως ανατολικού μπλοκ, όπως δείχνει η Ιταλία, ο αντικοινοβουλευτισμός «κοινοβουλευτικοποιείται». Οι λαϊκισμοί που διεγείρονται και από το Προσφυγικό εισέρχονται στις νωθρές δομές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και γρήγορα θεμελιώνουν το «λαϊκό δίκιο», τη λαϊκή πυρπόληση των μαγισσών, την «κάθαρση» της κοινωνίας.

Η μείωση του αριθμού των βουλευτών (με την οποία προσωπικά συμφωνώ) δίνει απάντηση σε λάθος πρόβλημα.