Νέο σκληρό Μνημόνιο τετραετούς διάρκειας για τις συντάξεις και τις εισφορές περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το πολυνομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα που έφερε προς ψήφιση η κυβέρνηση περιλαμβάνει όλα τα νέα μέτρα για τις περικοπές των συντάξεων και την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των επαγγελματιών που θα εφαρμοστούν από το 2019 έως και το 2022, καθώς και την αναλυτική κοστολόγησή τους η οποία αποτυπώνει το μέγεθος των νέων επιβαρύνσεων που έρχονται για τους συνταξιούχους και τους επαγγελματίες. Πρόκειται για περικοπές και αυξήσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί, αλλά ενσωματώνονται στο νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα (2019-2022), το οποίο υποχρεούται να επικυρώσει εκ νέου με την ψήφο της η κυβερνητική πλειοψηφία ως προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης. Μόνο το 2019 συνταξιούχοι και επαγγελματίες θα χάσουν από τις νέες περικοπές των συντάξεων και από την αύξηση των εισφορών εισοδήματα ύψους 3 δισ. ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα, για το 2019 το πακέτο των νέων μέτρων έχει ως εξής:
n Οι συνταξιοδοτικές παρεμβάσεις ανέρχονται στα 2,882 δισ. ευρώ. Τα 1,434 δισ. ευρώ θα προέλθουν από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στα ασφαλιστικά ταμεία πλην Δημοσίου, ενώ μόνο για τους συνταξιούχους του Δημοσίου το «κοστούμι» θα ανέβει στα 1,121 δισ. ευρώ. Επιπλέον 232 εκατ. ευρώ είναι το κόστος της περικοπής των επικουρικών συντάξεων, ενώ το πάγωμα των συνταξιοδοτικών αποδοχών (δηλαδή η μη αύξησή τους λόγω πληθωρισμού, η οποία μετατίθεται να γίνει από 1/1/2022 αντί για 1/1/2019, θα κοστίσει επιπλέον 95 εκατ. ευρώ.
n Η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους επιτηδευματίες από 1/1/2019 θα κοστίσει επιπλέον 138 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά τα νέα μέτρα που ενσωματώνονται στο νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, το οποίο περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο, είναι τα ακόλουθα:
1 Συντάξεις. Από 1/1/2019 μειώνεται η προσωπική διαφορά τόσο στις κύριες όσο και στις επικουρικές συντάξεις, οι οποίες καταβάλλονταν κατά τη 12η Μαΐου 2016. Η μείωση αυτή θα αφορά και τις καταβαλλόμενες κατά την παραπάνω ημερομηνία συντάξεις χηρείας. H προσωπική διαφορά θα προκύψει από τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων με βάση τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου. Ο επανυπολογισμός θα αφορά τις κύριες συντάξεις οι οποίες καταβάλλονταν ή των οποίων είχαν αιτηθεί ασφαλισμένοι κατά τη 12η Μαΐου 2016. Με τον όρο προσωπική διαφορά νοείται η διαφορά μεταξύ επανυπολογισθείσας και καταβαλλομένης σύνταξης. Αν αυτή η διαφορά είναι αρνητική –δηλαδή αν η επανυπολογισθείσα σύνταξη είναι χαμηλότερη από την καταβαλλόμενη -, τότε θα κοπεί. Ωστόσο η περικοπή δεν θα ξεπερνά το 18% της καταβαλλόμενης σύνταξης. Αν η προσωπική διαφορά είναι θετική –δηλαδή η επανυπολογισθείσα σύνταξη είναι υψηλότερη της καταβαλλομένης -, τότε η καταβαλλόμενη θα αυξηθεί μέχρι του σημείου να φτάσει την επανυπολογισθείσα. Ομως αυτή η αύξηση θα γίνει σταδιακά, σε πέντε ετήσιες δόσεις. O πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης εκτίμησε ότι θα είναι περίπου 700.000 οι συνταξιούχοι που θα έχουν μειώσεις. «Οι μειώσεις θα είναι από 120 ευρώ και θα φτάνουν έως και τα 350 ευρώ, ανάλογα με το Ταμείο» όπως είπε. «Θα έχουν και άλλοι συνταξιούχοι μειώσεις. Eπομένως θα φτάσουμε τα 2/3 των συνταξιούχων που θα έχουν μειώσεις. Περίπου το 60%-65%» σημείωσε χαρακτηριστικά. Από την πλευρά του ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου Σάββας Ρομπόλης παρατηρεί ότι με τις νέες περικοπές που έρχονται στις συντάξεις από το 2019 (μαζί με τη μείωση του αφορολογήτου) η μέση σύνταξη θα φθάσει στα 450 ευρώ, ενώ για τους συνταξιούχους οι δύο αυτές περαιτέρω μειώσεις θα επιφέρουν στο ετήσιο εισόδημά τους μια μείωση που θα αντιστοιχεί από μία έως τρεις συντάξεις.
2 Καταργούνται στους παλαιούς συνταξιούχους η οικογενειακή παροχή του Δημοσίου και το επίδομα συζύγου των συντάξεων του ιδιωτικού τομέα (σ.σ.: ήδη το επίδομα συζύγου έχει καταργηθεί για τους νέους συνταξιούχους).
3 Από το 2022 όλοι οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να βγουν στη σύνταξη μόνο εφόσον έχουν κλείσει 40 έτη ασφάλισης στα 62 τους ή αλλιώς θα βγαίνουν στη σύνταξη στα 67 τους εφόσον έχουν κλείσει τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.
4 Από το 2020 καταργείται πλήρως το ΕΚΑΣ για τους χαμηλοσυνταξιούχους των 664 ευρώ, έπειτα από μια περίοδο (2015-2019) σταδιακής μείωσης, η οποία έχει στοιχίσει ήδη το ΕΚΑΣ από τους συνταξιούχους των 774 ευρώ.
5 Από το 2019 έως και το 2022, επίσης, δεν θα καταβληθούν οι προβλεπόμενες ονομαστικές αυξήσεις (βάσει της εξέλιξης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού) σε όλες τις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις.
6 Νέα χαράτσια – σοκ έρχονται το 2019 αφού θα υπάρξει αύξηση εισφορών έως και 18% τον μήνα σε 1,4 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες (δικηγόροι, μηχανικοί, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι κ.λπ.). Από 1/1/2019 οι εισφορές όλων των μη μισθωτών (ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες) θα υπολογίζονται με βάση το 100% του ασφαλιστέου εισοδήματος. Ετσι καταργείται η έκπτωση 15% που ισχύει φέτος. Η βάση υπολογισμού των εισφορών από 1/1/2019 θα είναι το άθροισμα του καθαρού δηλωτέου εισοδήματος και των καταβλητέων εισφορών. Επίσης, από 1/1/2019 αυξάνεται κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες η εισφορά κύριας ασφάλισης για τους ασφαλισμένους του τέως ΟΓΑ (από 16% σε 18%). Τονίζεται ότι ο ένας στους δύο ελεύθερους επαγγελματίες θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον ασφαλιστικές εισφορές από αυτόν τον μήνα. Ο λόγος για πάνω από 500.000 αυτοαπασχολουμένους και αγρότες, για τους οποίους ο ΕΦΚΑ καταλογίζει χρεωστικό υπόλοιπο στα ειδοποιητήρια, τα οποία έχει ήδη αναρτήσει, μετά την εκκαθάριση των εισφορών του 2017. Δηλαδή, πέρα από αυτά που ήδη πληρώνουν κάθε μήνα ως τρέχουσες εισφορές, θα καταβάλουν ένα επιπλέον ποσό ως αναδρομική επιβάρυνση. Και αυτό είναι μόνο η αρχή, καθώς έπεται και νέα εκκαθάριση τον ερχόμενο Οκτώβριο. Αυτήν τη φορά για τις εισφορές του 2018.