Μετά την κατάρρευση του αφηγήματος της καθαρής εξόδου και της αυτόνομης επανόδου της Ελλάδας στις αγορές, κυβέρνηση και δανειστές φέρονται να συζητούν ένα σχέδιο παράκαμψης των νέων εκδόσεων ομολόγων, με αιχμή τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Βερολίνο και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αδυνατούν μέχρι τώρα να καταλήξουν σε συμβιβασμό που θα ικανοποιεί και τις δύο πλευρές, με τη Γερμανία να απαιτεί μετρημένη ελάφρυνση υπό ασφυκτικό έλεγχο, χωρίς αυτοματισμό, και το Ταμείο να πιέζει για περισσότερα προκειμένου να βάλει σφραγίδα βιωσιμότητας στο χρέος.
Μία ακόμα προσπάθεια συμβιβασμού έγινε χθες σε συνάντηση Μέρκελ – Λαγκάρντ στο Βερολίνο αλλά οι αποφάσεις είναι αμφίβολο εάν θα κλειδώσουν ακόμη και στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 21 Ιουνίου, παρουσία της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Από την περασμένη εβδομάδα, όταν έγινε η συζήτηση στο EuroWorking Group, ευρωπαϊκές πηγές μετέδιδαν κλίμα συμφωνίας για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, αυτά που θα τεθούν σε εφαρμογή μετά τη λήξη του προγράμματος, πετώντας για μία ακόμη φορά παρακάτω το «τενεκεδάκι» των αποφάσεων για τα μακροπρόθεσμα μέτρα. Οπως έγραψαν το Σάββατο «ΤΑ ΝΕΑ» , οι αποφάσεις για τη συνολική διευθέτηση μπαίνουν στο ράφι, εξέλιξη η οποία φέρνει στο προσκήνιο με μεγαλύτερη ένταση το πρόβλημα των αγορών.
Χωρίς οριστική διευθέτηση του χρέους και καθαρό ορίζοντα, το σημερινό απαγορευτικό εξόδου στις αγορές, το οποίο οφείλεται στον συνδυασμό ασάφειας για τις αποφάσεις, πολιτικής αβεβαιότητας και ιταλικών αναταράξεων, θα αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα, κάνοντας αναλυτές να προβλέπουν από αναγκαστική προσφυγή σε προληπτική γραμμή στήριξης έως και τέταρτο Μνημόνιο το αργότερο το 2019. Στην απειλή αυτή συμφώνησαν αρκετοί από τους συμμετέχοντες στο χθεσινό συνέδριο του Κύκλου Ιδεών «Η Ελλάδα Μετά ΙΙ».
Είχαν προηγηθεί δηλώσεις του αντιπροέδρου της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις (www.euro2day.gr), οι οποίες υποδείκνυαν περιορισμένη έκθεση της Ελλάδας στις αγορές τα επόμενα χρόνια.
«Λόγω του τρόπου με τον οποίο σχεδιάζονται τα μέτρα χρέους, θα υπάρχει περιορισμός της έκθεσης της Ελλάδας στις αγορές στην αρχική μετα-προγραμματική περίοδο» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν προσθέτοντας πως «δεν υπάρχει ανησυχία για την Ελλάδα», εφόσον βέβαια συνεχίσουν να τηρούνται οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί.
Λίγο αργότερα, στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, η Μιράντα Ξαφά εκτιμούσε πως η ελάφρυνση του χρέους είναι πιθανό να γίνει με τέτοιον τρόπο ώστε να μην απαιτείται καν έξοδος στις αγορές την ερχόμενη τετραετία. Την περίοδο 2019-22 η αναχρηματοδότηση του χρέους απαιτεί περίπου 32 δισ. ευρώ ή 8 δισ. ευρώ τον χρόνο και με τα σημερινά δεδομένα, όπως υποστήριξε η κυρία Ξαφά, παραμένει ερωτηματικό εάν μπορεί η χώρα να αντλήσει έστω και αυτής της τάξης μεγέθους κεφάλαια από τις αγορές. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων παραμένουν απαγορευτικές τις τελευταίες εβδομάδες αναγκάζοντας το οικονομικό επιτελείο να αναθεωρήσει τον σχεδιασμό δύο τουλάχιστον εκδόσεων ομολόγων έως τη λήξη του προγράμματος. Χθες η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου κυμάνθηκε μεταξύ 4,5% και 4,7% όταν στις αρχές Φεβρουαρίου είχε υποχωρήσει έως και το 3,6%. Η κυβέρνηση μέχρι τώρα υποστηρίζει ότι η μεταπρογραμματική αναχρηματοδότηση θα καλυφθεί από τις αγορές έχοντας την ασφάλεια του ταμειακού μαξιλαριού διαθεσίμων. Ευρωπαϊκές πηγές όμως αναφέρουν πως το μαξιλάρι διαθεσίμων δημιουργείται προκειμένου να μη χρησιμοποιηθεί ποτέ. Οπως σημειώνουν χαρακτηριστικά «την ώρα που θα αγγίξει κεφάλαια από το μαξιλάρι διαθεσίμων το υπουργείο Οικονομικών, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων θα εκτιναχθούν στα ύψη, πιστοποιώντας την αδυναμία επιστροφής στις αγορές».
Κατά την εκτίμηση του συμβούλου επιχειρήσεων Γιώργου Προκοπάκη, αν μέχρι το τέλος του 2018 δεν έχει αποκατασταθεί πειστικά η πρόσβαση στις αγορές, στα μέσα του 2019 θα έχει χαθεί η ασφαλιστική αξία του. Εξαιτίας δε της ιταλικής κρίσης και του εκλογικού 2019, το σενάριο αναζωπύρωσης της κρίσης θεωρείται ιδιαιτέρως πιθανό.