Στο μενού ενός μικρού εστιατορίου στο κέντρο της Μυτιλήνης συνυπάρχουν το ινδικό πικάντικο κοτόπουλο, η λιβανέζικη μελιτζανοσαλάτα, το λαχματζούν με κιμά από μοσχάρι και αρνί, τα γεμιστά και η πατατόπιτα. Κάθε φορά που οι μάγειροι και οι βοηθοί τους –πέντε Ελληνες και πέντε πρόσφυγες –ετοιμάζουν τα πιάτα ημέρας, μυρωδιές της Ανατολής και της Μεσογείου μπλέκονται αρμονικά και πλημμυρίζουν το ισόγειο της οδού Κομνηνάκη, λίγα μόλις μέτρα από την κεντρική Πλατεία Σαπφούς. Εξάλλου, για το καφέ-εστιατόριο Nan (σημαίνει ψωμί στα ινδικά, πακιστανικά, φαρσί κ.ά.) η λέξη- κλειδί είναι η συνύπαρξη: τόσο των γεύσεων όσο και των ανθρώπων. Το μαγαζί άνοιξαν πριν από περίπου δύο μήνες τέσσερις Ελληνίδες με έντονο εθελοντικό – ακτιβιστικό ρόλο στο Προσφυγικό στη Λέσβο, θέλοντας να βοηθήσουν, όπως τονίζουν, στην ανάγκη πρόσβασης στην εργασία των προσφύγων, αλλά και των ντόπιων. Μάλιστα, στις 20 Ιουνίου (Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων) οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Μυτιλήνης θα δοκιμάσουν γεύσεις από το Ιράκ, τη Συρία και το Πακιστάν καθώς το εστιατόριο συμμετέχει στο φετινό Φεστιβάλ Μαγειρικής Προσφύγων (Refugee Food Festival).
«Στην ειδική εκδήλωση της ερχόμενης Τετάρτης αναμένεται να μαγειρέψουν τρεις πρόσφυγες. Ο ένας είναι ο Abdul Waris Hafiz από το Πακιστάν ο οποίος εργάζεται ήδη στο εστιατόριο. Περιμένουμε επίσης μια νεαρή Αφγανή που μας είπε ότι θα ήθελε να συμμετέχει και έναν Σύρο που μας έχει ζητήσει δουλειά και σκεφτήκαμε ότι είναι καλή ευκαιρία να τον γνωρίσουμε. Το ζητούμενο άλλωστε είναι να υπάρχει μια προοπτική συνεργασίας και εξέλιξης», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η Λένα Αλτίνογλου.
Η ίδια μαζί με την Εφη Λατσούδη (νικήτρια του Βραβείου Προσφύγων Νάνσεν 2016), τη Μέλπω Παπαδοπούλου και την Ευγενία Τσιάκα ίδρυσαν αυτό το πολυπολιτισμικό μαγαζί: «Η ιδέα για την δημιουργία του έπεσε πριν από τρία χρόνια. Μετά από πολύ κόπο, εθελοντική δουλειά και στήριξη από κάποιους ανθρώπους στο νησί βλέπουμε με ικανοποίηση πρόσφυγες να δουλεύουν με Ελληνες στην κουζίνα φτιάχνοντας συνταγές από διαφορετικές χώρες».
Σύμφωνα με τις ιδρύτριες του Nan, που έχει τη νομική μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, η τοπική κοινωνία δείχνει να αγκαλιάζει το (μάλλον παράτολμο) εγχείρημα: «Τουλάχιστον δεν αντιμετωπίσαμε κάποιου είδους αντίδραση. Ακόμα και οι ντόπιοι που εργάζονται στο εστιατόριο ήταν μακροχρόνια άνεργοι ή αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες. Οσο για τους πρόσφυγες ελπίζουμε με αυτό τον τρόπο να σταθούν στα πόδια τους, να βγάζουν τα δικά τους λεφτά και να αφήσουν για πάντα πίσω τους τα camps. Στόχος είναι να ενσωματωθούν πλήρως στην κοινωνία. Το μοναδικό πρόβλημα είναι ότι δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα».
ΑΠΟ 19 ΕΩΣ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ
Φεστιβάλ Μαγειρικής προσφύγων και στην Αθήνα
Εστιατόρια της Αθήνας ετοιμάζονται να ανοίξουν την κουζίνα τους σε πρόσφυγες – σεφ οι οποίοι ζουν πια μόνιμα στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Μαγειρικής Προσφύγων (Refugee Food Festival) από τις 19 έως τις 24 Ιουνίου.
Η ιδέα γεννήθηκε στο Παρίσι το 2016 και φέτος στην Αθήνα έξι μαγαζιά θα δώσουν στους πρόσφυγες την ευκαιρία να αναδείξουν τις δεξιότητές τους στην μαγειρική. «Εχω πλέον μια δουλειά μερικής απασχόλησης, μαγειρεύοντας σε ξενώνα για κορίτσια πρόσφυγες στην Αθήνα. Επίσης, μαγειρεύω δωρεάν για άστεγους και προσπαθώ να βελτιώσω τα αγγλικά μου!», λέει η Mahboubeh Tavakoli από το Ιράν (ζει στην Αθήνα εδώ και τρία χρόνια), η οποία θα παρουσιάσει τα πιάτα της στις Σεϋχέλλες στον Κεραμεικό, στην πρεμιέρα του Φεστιβάλ την ερχόμενη Τρίτη.
Την ίδια μέρα η Seinat Neftalem από την Ερυθραία στη Βορειοανατολική Αφρική θα δημιουργήσει το δικό της μενού στο Blue Fish στο Μοναστηράκι, ενώ στο Φεστιβάλ θα συμμετέχουν επίσης ο Ιρακινός Adel Al Ahmad (Βασίλαινας, Ιλίσια), ο Barshank Haj Younes από τη Συρία (Αμα Λάχει στης Νεφέλης, Εξάρχεια), η Ιρακινή Roaa Sabah (Mama Roux, Μοναστηράκι) και η Turia Besbas από το Μαρόκο (Scala Vinoteca, Κολωνάκι).
Το Φεστιβάλ Μαγειρικής Προσφύγων πραγματοποιείται με την υποστήριξη της ιδρύτριας οργάνωσης Food Sweet Food και των κατά τόπους γραφείων της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, με τη συνδρομή πλήθους άλλων φορέων. Τριπλός στόχος της παγκόσμιας διοργάνωσης (εκτός από το Παρίσι θα γίνει μεταξύ άλλων σε Μαδρίτη, Σαν Φρανσίσκο, Νέα Υόρκη, Κέιπ Τάουν) είναι η αλλαγή των αντιλήψεων για τους πρόσφυγες, η ανάδειξη της γαστρονομικής κληρονομιάς τους και η προώθηση της επαγγελματικής ένταξής τους.
