Το 1938 για πρώτη φορά στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης τα μοντέρνα έπιπλα που είχε σχεδιάσει ο φινλανδός αρχιτέκτονας Αλβαρ Ααλτο -απ’ τη γέννηση του οποίου συμπληρώνονται φέτος 125 χρόνια- παρουσιάζονταν στην ίδια έκθεση με το αρχιτεκτονικό του έργο. Ιδιαίτερα οι καρέκλες, οι πολυθρόνες και τα σκαμπό που ο Ααλτο σχεδίασε και επέβλεψε τη βιομηχανική παραγωγή τους ανταποκρίνονταν στις νέες συνθήκες ζωής. Ογδόντα χρόνια έπειτα από αυτή την έκθεση το MoMA επιστρέφει στο σκεπτικό του σχεδιασμού των επίπλων και των αντικειμένων του Αλβαρ Ααλτο τονίζοντας τη διάρκεια της επίδρασης του αρχιτεκτονικού του έργου. Με κύρια χαρακτηριστικά την άσκηση της μοντέρνας αρχιτεκτονικής μέσα στο πλαίσιο της φινλανδικής παράδοσης και της χρήσης του ξύλου σημύδας.

Οπως άλλωστε επισημαίνει και ο θεωρητικός της σύγχρονης αρχιτεκτονικής σερ Κένεθ Φράμπτον, «υπάρχει ακόμη μεγάλος δρόμος στη σύγχρονη αρχιτεκτονική πρακτική προκειμένου να εκφραστεί η επιδραστικότητα του Ααλτο. Στη δουλειά του, ιδιαίτερα στη μητροπολιτική αρχιτεκτονική του, διακρίνουμε μια εξαιρετική ευαισθησία για το φως, τα υλικά, καθώς και για την ελαφρότητα στην κατασκευή των επίπλων».

ΤΑ ΕΠΙΠΛΑ. Η μεγάλη συμβολή του Ααλτο στον σχεδιασμό των επίπλων ήταν η μείωση του κόστους παραγωγής τους. Η σχεδιαστική του φαντασία και η προσωπική του ευαισθησία στα ζητήματα λειτουργικότητας από την πλευρά του χρήστη κληροδότησαν στο παρόν μια σειρά από καθίσματα που ξεπέρασαν τον πρωταρχικό τους χαρακτήρα. Οι σχεδόν αέρινες πολυθρόνες με τον ελαφρύ σκελετό από λεπτά συμπιεσμένα με θερμότητα φύλλα ανοιχτόχρωμης φινλανδικής σημύδας και τα σκαμπό με τρία πόδια σε σχήμα «L» αποτελούν μια ομάδα επίπλων που ο Ααλτο αρχικά σχεδίασε για να συμπληρώσει και την επίπλωση στο κτιριακό πρόγραμμά του για το σανατόριο φυματικών στο Παΐμιο στη Φινλανδία. Ο σχεδιασμός τους βασίστηκε σε αυστηρά κριτήρια με γνώμονα την οπτική ζεστασιά, τη σωματική άνεση, την ευκολία συντήρησης και αποθήκευσής του. Η σημύδα ήταν το υλικό επιλογής του αρχιτέκτονα λόγω της αφθονίας του συγκεκριμένου δέντρου στη Φινλανδία και της πεποίθησής του ότι οι ασθενείς δεν πρέπει ποτέ να αγγίζουν μια ψυχρή επιφάνεια.

Μάλιστα, στον κατάλογο της έκθεσης του 1938 ο επιμελητής σημειώνει την αλλαγή παραδείγματος που επιτελείται εκείνη την εποχή με τα νέα έπιπλα. Ο σχεδιαστής τους δεν δουλεύει με τον τεχνίτη που τα κατασκευάζει στο χέρι, αλλά με ένα εργοστάσιο που τα παράγει με ηλεκτροφόρες μηχανές: «Τα επιτεύγματα του Αλβαρ Ααλτο ως σχεδιαστή επίπλων έχουν την εφαρμοσμένη εμπειρία των σχεδιαστών καρέκλας που αμέσως προηγήθηκαν –ο Μαρσέλ Μπρούερ, ο Μις Βαν Ντε Ρόε μεταξύ άλλων. Το πρώτο κάθισμα του Ααλτο με καρέκλα και πλάτη από κόντρα πλακέ τοποθετήθηκε σε βάση σωληνοειδούς σκελετού. Αυτή η καρέκλα κατασκευάστηκε το 1932. Λίγο αργότερα ακολούθησε το κάθισμα με ένα ξύλινο πλαίσιο στήριξης, κάνοντας όλη την καρέκλα του από ομοιογενές υλικό. Αυτή η αλλαγή από χάλυβα σε ξύλο σήμαινε μεγάλο κέρδος στην απλούστευση της κατασκευής. Συνεργάστηκε επίσης με έναν κατασκευαστή (η Αrtek παραμένει έως σήμερα το εργοστάσιο που παράγει τα έπιπλά του) προκειμένου να διασφαλιστεί η συστηματική και ευρεία διανομή τους.

Ο Ααλτο έδωσε στα έπιπλά του το χαρακτηριστικό φινίρισμα του φυσικού ξύλου από κόντρα πλακέ σημύδας, προϊόν της βαριάς υλοτομίας της Φινλανδίας. Αυτό το ξύλο έχει εξαιρετικές ιδιότητες σκληρότητας και σκληρής επιφάνειας σε συνδυασμό με ασυνήθιστη ευκαμψία. Εχει λίγους κόμβους και τεράστια δύναμη κόλλησης.

Πολλές από τις καρέκλες και τα τραπέζια του Ααλτο έχουν μια ιδιαιτερότητα διαφορετικού είδους. Εχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να “φωλιάζουν” σε στοίβες σε μεγάλους αριθμούς, με αποτέλεσμα είκοσι ή περισσότερα έπιπλα να μην καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο από το ένα. Ο μέσος χρήστης των επίπλων έχει πλήρη επίγνωση της ευκολίας που αυτό συνεπάγεται σε στενούς χώρους διαβίωσης. αλλά στον κατασκευαστή και τον διανομέα το χαρακτηριστικό είναι ακόμη πιο σημαντικό, καθώς εξοικονομεί χώρο και κόστος».

Τελευταία Νέα