Οι αθέατες όψεις της στρογγυλής θεάς

Είναι ο βασιλιάς των σπορ. Εχει τη δύναμη να δημιουργεί οικογένειες και ορκισμένους αντιπάλους. Να συγκινεί, να μαγεύει και να παθιάζει. Αν και είναι ομαδικό γίνεται το πιο προσωπικό ανάμεσα στα αθλήματα. Μπορεί να καθηλώνει εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο και να γεννά ιστορίες που μένουν να τις αφηγούνται για χρόνια. Αυτές επιδιώκει να φέρνει στο φως το Off-side festival, η κινηματογραφική διοργάνωση που βάζει στο κάδρο ταινίες από τον χώρο του ποδοσφαίρου. Εχοντας παρουσιάσει δύο πετυχημένες εκδόσεις στη Θεσσαλονίκη, το φεστιβάλ κατεβαίνει στην Αθήνα για πρώτη φορά σήμερα κι αύριο στην Τεχνόπολη, ταυτόχρονα με την έναρξη της σπουδαιότερης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης: του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Αθήνας 2018 – Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου, το Off-side festival παίρνει την κάμερα από την κερκίδα, μπαίνει στα αποδυτήρια και παρουσιάζει τον διάλογο μεταξύ λογοτεχνίας, ντοκιμαντέρ και ποδοσφαίρου. Το φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει τις προβολές τεσσάρων ντοκιμαντέρ χαρακτηριστικών της ποδοσφαιρικής κουλτούρας από όλες τις γωνιές του κόσμου. Παράλληλα θα υπάρχει και μια σειρά δράσεων που θα προσεγγίζουν τον διάλογο μεταξύ ποδοσφαιρικών ντοκιμαντέρ και λογοτεχνικών βιβλίων καθώς και τις ποικίλες προεκτάσεις που έχει το ποδόσφαιρο ως κοινωνικό και πολιτιστικό φαινόμενο. Παρουσιάσεις βιβλίων και ανοιχτές συζητήσεις θα δώσουν την ευκαιρία στο κοινό της πόλης να γνωρίσει και να συνομιλήσει τόσο με τους συγγραφείς βιβλίων σχετικών με το ποδόσφαιρο όσο και τους πρωταγωνιστές των ιστοριών που περιγράφονται στο χαρτί και τη μεγάλη οθόνη.

Η Ισλανδία είναι η πρωταγωνίστρια της ταινίας «Inside a Volcano: The Rise of Icelandic Football» του 2016. Οι παίκτες της ως παιδιά προπονούνταν στα χιονισμένα γήπεδα κόντρα στην «ατυχία» τους να γεννηθούν σε μία μικρή χώρα που δεν θα διεκδικούσε ποτέ πρόκριση σε μεγάλες διοργανώσεις. Το ντοκιμαντέρ αυτό παρουσιάζει την πραγματικά σπουδαία ιστορία του απόλυτου αουτσάιντερ: μιας χώρας 330.000 κατοίκων που ανέτρεψε κάθε προγνωστικό, έχοντας ψυχολογία νικητή. Η κάμερα καταγράφει με κάθε λεπτομέρεια την εθνική ομάδα της Ισλανδίας κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της προς το απόλυτο παιδικό όνειρο: το Euro του 2016.

Χαρακτηριστικό της ποιότητας του φεστιβάλ είναι η ταινία «Barça Dreams» του Τζόρντι Λομπάρτ που γυρίστηκε το 2015 στη Βαρκελώνη. Είναι επί της ουσίας ένα συγκινητικό ταξίδι στην ιστορία των Μπλαουγκράνα, της ομάδας που ο Γιόαν Γκάμπερ ίδρυσε το 1899 (φωτογραφία εξωφύλλου). Με φόντο το σύνθημα «Més que un club» (Περισσότερο από μία ομάδα) που κοσμεί το γήπεδό της, συνδέει το παρελθόν με το παρόν που η Μπαρτσελόνα έχει φτάσει να έχει εκατοντάδες εκατομμύρια οπαδούς σε όλο τον κόσμο. Ο Λιονέλ Μέσι, ο Πεπ Γκουαρντιόλα και ο Γιόχαν Κρόιφ, ο Ροναλντίνι, ο Τσάβι και ο Αντρές Ινιέστα είναι μερικοί μόνο από τους αστέρες που φόρεσαν τη φανέλα με την καταλανική σημαία και στέκονται μπροστά στον φακό για να αφηγηθούν 115 χρόνια ιστορίας (118 πλέον). Παράλληλα, προσπαθούν να εξηγήσουν ποιο είναι το χαρακτηριστικό της ομάδας αυτής που την κάνει τόσο ξεχωριστή.

Εν μέρει πολιτικό περιεχόμενο έχει η ταινία «Democracia em preto e branco» του Πέδρο Ασμπεγκ. Στις αρχές του 1982, όταν το δικτατορικό καθεστώς της Βραζιλίας συμπλήρωνε 18 χρόνια, μία ποδοσφαιρική ομάδα αποφασίζει να εφαρμόσει «δημοκρατία». Οι Κορίνθιανς, μία από τις ιστορικότερες ομάδες του βραζιλιάνικου πρωταθλήματος, μιλούν για δημοκρατία, παίρνουν αποφάσεις συζητώντας μεταξύ τους και εμφανίζονται στο γήπεδο έχοντας στις φανέλες τους γραμμένο το σύνθημα «Ψηφίστε στις 15», παροτρύνοντας τους Βραζιλιάνους να μη διστάσουν να πάνε στις κάλπες. Ατυπος ηγέτης του κινήματος της «Κορινθιακής Δημοκρατίας», ο Σόκρατες, ένας από τους μεγαλύτερους μεσοεπιθετικούς στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Την ίδια περίοδο η βραζιλιάνικη μουσική σκηνή βρίσκεται στο ζενίθ της. Πολιτική, ποδόσφαιρο και rock ‘n’ roll, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά!

Εκατομμύρια παιδιά παίζουν ποδόσφαιρο κάθε μέρα. Για πολλά από αυτά, οι υποτροφίες που προσφέρουν μεγάλες ποδοσφαιρικές ομάδες είναι ο μόνος τρόπος να επιβιώσουν. Και μ’ αυτό καταπιάνεται η ταινία «The other kids» του Πάμπλο ντε λα Τσίκα. Η ιστορία του μικρού Μουμπιρού Ρίγκαν είναι η ιστορία ενός από αυτά τα παιδιά. Ονειρεύεται να γίνει ο επόμενος Φερνάντο Τόρες και να σκοράρει το γκολ που θα οδηγήσει την εθνική ομάδα της Ουγκάντας στη διοργάνωση του Κόπα Αφρικα, για πρώτη φορά. Η ζωή του μέχρι τώρα όμως δεν ήταν ποτέ εύκολη. Σε ηλικία τριών ετών, η μητέρα του τον εγκατέλειψε στη χωματερή τοξικών αποβλήτων. Eπιβίωνε είτε πουλώντας παλιοσίδερα είτε κλέβοντας, μέχρι τη στιγμή που τον ανακάλυψε ένας προπονητής, ο οποίος του εξασφάλισε μία αθλητική υποτροφία για να επιστρέψει στο σχολείο, να έχει κάθε μέρα φαγητό και βέβαια να παίζει ποδόσφαιρο, κυνηγώντας έτσι τα όνειρά του. Μία δυνατή ιστορία που αποδεικνύει πως το ποδόσφαιρο μπορεί να αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων.

info

Off-side festival.Σήμερα κι αύριο στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (Αποθήκη και Προαύλιο μηχανουργείου, Πειραιώς 100, Γκάζι)