Το δικαστικό μας σύστημα, ως διοικητικός μηχανισμός, είναι αναχρονιστικό. Χρειάζεται νέος σxεδιασμός. Με άμεσες παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς που συνθέτουν το πρόβλημα. Στον επανασχεδιασμό του δικαστικού χάρτη, στη διαβάθμιση των οργανικών θέσεων δικαστών και εισαγγελέων, στην εισαγωγή των νέων τεχνολογιών, στον τρόπο διοίκησης των δικαστηρίων, στην αναβάθμιση των υποδομών, στην αποδοτικότερη αξιοποίηση του υπάρχοντος ανθρώπινου δυναμικού.
Η δικαστική χωροταξία είναι κρίσιμη παράμετρος που επηρεάζει την αποτελεσματική λειτουργία της Δικαιοσύνης. Στη χώρα μας δεν υπάρχει ορθολογική κατανομή των δικαστηρίων. Η χωρική αρμοδιότητα των δικαστηρίων χρονολογείται από την εποχή του Οθωνα. Οι οριακές αλλαγές που στο μεταξύ συντελέστηκαν, χειροτέρεψαν τα πράγματα. Εγιναν στο βήμα εξυπηρέτησης πελατειακών επιδιώξεων. Σήμερα στο πεδίο της τακτικής Δικαιοσύνης λειτουργούν δεκαεπτά (17) εφετεία, πενήντα τρία (53) πρωτοδικεία και εκατόν σαράντα (140) ειρηνοδικεία. Στη διοικητική Δικαιοσύνη λειτουργούν εννέα (9) διοικητικά εφετεία και τριάντα (30) διοικητικά πρωτοδικεία. Ο αριθμός είναι υπερβολικός. Δημιουργεί από τα πράγματα πολλά λειτουργικά προβλήματα και αδικαιολόγητο δημοσιονομικό κόστος. Λείπει προσωπικό, κυρίως δικαστικοί υπάλληλοι. Πολλά δικαστήρια στεγάζονται σε «άθλια» κτίρια. Δημιουργούνται προβλήματα για την εγκατάσταση και την παραγωγική λειτουργία νέων ολοκληρωμένων πληροφορικών συστημάτων διαχείρισης των δικαστικών υποθέσεων.
Η σημερινή διάταξη είναι αναχρονιστική, γιατί τα συγκοινωνιακά, πληθυσμιακά και συναλλακτικά δεδομένα έχουν αλλάξει ριζικά. Επιβάλλεται ο άμεσος επανασχεδιασμός με βάση τις πραγματικές ανάγκες. Η εξυπηρέτηση τοπικιστικών και συνδικαλιστικών πιέσεων δεν μπορεί να είναι το εμπόδιο του αναγκαίου εξορθολογισμού. Τα τελευταία χρόνια τοπικιστικές και μικροπολιτικές πιέσεις οδήγησαν δυστυχώς την πολιτεία να ιδρύσει και δεύτερο εφετείο στην Κρήτη, στη Δυτική Στερεά Ελλάδα, στο Βόρειο Αιγαίο και στην Εύβοια, την ώρα που σε ολόκληρη τη Μακεδονία λειτουργούν δύο εφετεία.
Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος έχει διατυπώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ). Με αναφορές σε ασφαλή κριτήρια, όπως είναι η πληθυσμιακή πυκνότητα, το μέγεθος του δικαστηρίου, η γεωγραφική τοποθεσία σε συνδυασμό με το δίκτυο μεταφορών, η ροή των διαδικασιών και ο φόρτος εργασίας.
Στη χώρα μας, για το πεδίο της διοικητικής Δικαιοσύνης το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει διατυπώσει συγκεκριμένες και απολύτως τεκμηριωμένες προτάσεις. Οι κάθε φορά κυβερνήσεις, δυστυχώς, τις αγνοούν, αφού δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στο πρόσκαιρο πολιτικό κόστος.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης επιβάλλεται να υιοθετήσει χωρίς χρονοτριβή τις προτάσεις του ΣτΕ για τη διοικητική Δικαιοσύνη, να δρομολογήσει τις προβλεπόμενες διαδικασίες για τον εξορθολογισμό της δικαστηριακής οργάνωσης της τακτικής Δικαιοσύνης. Με τη σύμπτυξη πρωτοδικείων και εφετείων και την παράλληλη πρόβλεψη για σύσταση μεταβατικών εδρών. Ιδιαίτερα για τα νησιά. Η εισαγωγή της τηλεδιάσκεψης διευκολύνει τα πράγματα. Ωριμες είναι και οι συνθήκες κατάργησης των ειρηνοδικείων. Με την ενοποίηση των μονομελών δικαστηρίων του πρώτου βαθμού απονομής της δικαιοσύνης. Η ένταξη των ειρηνοδικών, η βαθμολογική και μισθολογική τους εξέλιξη με εκείνη των πρωτοδικών, επιβάλλεται να γίνει με μεταβατικές διατάξεις ή σκέψεις.
Στη συνέχεια, να επανακαθορίσει τις οργανικές θέσεις δικαστών, εισαγγελέων και δικαστικών υπαλλήλων. Ο εξορθολογισμός του δικαστικού μας ιστού θα επιφέρει εξοικονόμηση δικαστικής ενέργειας, συντομότερο χρόνο στην απονομή της δικαιοσύνης, αλλά και ικανό δημοσιονομικό όφελος. Αντί για τα παραπάνω, ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής ανακοίνωσε απόφασή του για τριχοτόμηση του Πρωτοδικείου Αθηνών. Μόνος του. Χωρίς αναφορές σε κριτήρια. Χωρίς διαβούλευση με τον δικηγορικό σύλλογο και τις δικαστικές ενώσεις. Οι «κακές γλώσσες» ισχυρίζονται ότι υπάρχει κίνητρο. Στις επόμενες εκλογές σχεδιάζει να εγκαταλείψει την εκλογική του περιφέρεια στη Ζάκυνθο. Επιθυμεί να είναι υποψήφιος βουλευτής στη Β’ Αθήνας. Η χωροταξία της Δικαιοσύνης για άλλη μία φορά στον βωμό εξυπηρέτησης των πελατειακών σχέσεων. Η χώρα για άλλη μία φορά οπισθοδρομεί.
Ο Μιλτιάδης Ηλ. Παπαϊωάννου είναι δικηγόρος και πρώην υπουργός
Τελευταία Νέα