Ο πρώην υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης δήλωσε πρόσφατα ότι ο απεργός πείνας και αρχιεκτελεστής της 17 Νοέμβρη Κουφοντίνας πρέπει να λαμβάνει τις νόμιμες και προβλεπόμενες από τον νόμο άδειες.
Ομως ποιο είναι το ισχύον νομικό καθεστώς για την παροχή αδειών; Πάνω σε αυτό το ζήτημα θα ήθελα να διατυπώσω τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
1. «Οι τύψεις συνείδησης του Κουφοντίνα». Πριν από ενάμιση περίπου αιώνα, ένας από τους θεμελιωτές του μαρξισμού, ο Φρειδερίκος Ενγκελς, καταδίκαζε τους Ιρλανδούς Fenians για την τοποθέτηση μιας βόμβας στο Westminster Hall, επειδή θα έθετε σε κίνδυνο τις ζωές αθώων ανθρώπων. Αντίθετα, ο αρχιτρομοκράτης της 17 Νοέμβρη δεν ένιωσε ποτέ την «τυραννία της μεταμέλειας» για τα θύματά του (Αξαρλιάν, Μπακογιάννης κ.λπ.), γιατί είχε μια ερωτική σχέση με τη βία και επειδή δεν αντιλαμβανόταν ότι η πολιτική στα δυτικά κοινοβουλευτικά καθεστώτα δεν είναι ποτέ συνυφασμένη με την ένοπλη δράση.
2. «Το νομικό καθεστώς». Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το εκρηκτικό ερώτημα είναι το εξής: Θα μπορούσε να αξιολογηθεί το παραπάνω γεγονός, δηλαδή το ότι ο Κουφοντίνας μετά την καταδίκη του δεν εξέφρασε ποτέ «μετάνοια» για την προγενέστερη δολοφονική του δράση; Αμεσα το άρθρο 55 του ισχύοντος Σωφρονιστικού Κώδικα (ν. 2276/1998) δεν το απαιτεί. Εμμεσα όμως είναι αδύνατο να μη σταθμιστεί η έλλειψη μεταμέλειας για τον ακόλουθο σοβαρό λόγο:
Γιατί διαφορετικά δεν μπορεί να λειτουργήσει το βασικό κριτήριο το οποίο θέτει ο νόμος για την παροχή μιας άδειας. Δηλαδή του εάν ο καταδικασθείς θα κάνει «κακή χρήση» της επίμαχης άδειας. Ωστόσο, πώς είναι δυνατόν να κρίνει κανείς αξιόπιστα εάν ο Κουφοντίνας θα κάνει ή όχι κακή χρήση της άδειάς του, εάν δεν σταθμιστεί και η συνολική του προσωπικότητα, άρα και το γεγονός ότι δεν έδειξε ποτέ την παραμικρή μεταμέλεια για τις 11 ψυχρές δολοφονίες που έκανε στο παρελθόν;
Και υπάρχει και κάτι άλλο: Πόσο βέβαιοι είμαστε –ως έννομη τάξη –ότι ο κάθε Κουφοντίνας δεν θα ξανασυνδεθεί ερωτικά με την ένοπλη δράση, προκαλώντας τεράστια ανασφάλεια στην ελληνική κοινωνία; Επομένως, κατά τη γνώμη μου, με βάση τον ισχύοντα Σωφρονιστικό Κώδικα μπορεί κάλλιστα να μη χορηγείται άδεια στον οποιοδήποτε Κουφοντίνα, εφόσον δεν έχει μετανιώσει για την προγενέστερη εγκληματική του δράση! Πάντως είναι αναγκαίο ο υπουργός της Δικαιοσύνης να οριοθετήσει πιο ευκρινώς το προκείμενο νομοθετικό καθεστώς για τους τρομοκράτες. Ετσι δεν θα θίγεται και ο πολύτιμος θεσμός των αδειών για τους άλλους καταδίκους, γιατί οι άδειες συνιστούν «βαλβίδες εκτόνωσης» των εντάσεων που συνεπάγεται ο ποινικός καταναγκασμός.
Το συμπέρασμα; Ισως για τον Κουφοντίνα να ισχύει τελικά αυτό που λένε οι Στρίγγλες στον αιματοβαμμένο Μάκβεθ (Σαίξπηρ): «Ούτε τη νύχτα, ούτε το πρωί ύπνο δεν θα χορτάσει, σημαδεμένος πια θα ζει»!
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ kalfelis@law.auth.gr
