Ι. Στο κοινοβουλευτικό μας πολίτευμα η κυβέρνηση οφείλει να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Αυτός ο όρος είναι από συνταγματικής απόψεως επαρκής για τη διατήρησή της και την άσκηση των αρμοδιοτήτων της.

Κύριος τομέας αρμοδιοτήτων είναι η διαπραγμάτευση και η συνομολόγηση διεθνών συμβάσεων. Αυτή η αρμοδιότητα ανατίθεται στην εκτελεστική εξουσία. Ετσι, ο αρμόδιος υπουργός παρέχει την αναγκαία προσυπογραφή για τη συνομολόγηση διεθνών συνθηκών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αντίστοιχα, ο αρμόδιος υπουργός έχει κατά περίπτωση αρμοδιότητα να συνάπτει τις λεγόμενες διεθνείς συμφωνίες απλοποιημένης μορφής. Τέτοια περίπτωση ήταν η ενδιάμεση συμφωνία μεταξύ της Ελλάδος και της FYROM. Την υπέγραψε στις 13 Σεπτεμβρίου 1995 εκ μέρους της Ελλάδος ο υπουργός Εξωτερικών Κάρολος Παπούλιας.

Φυσικά, η κυβέρνηση, ασκώντας τις αρμοδιότητές της, οφείλει να ενεργεί σύμφωνα με τους ορισμούς του Συντάγματος και των νόμων. Υπέχουσα τη σχετική ευθύνη. Και για ορισμένα θέματα (εμπόριο, οικονομική συνεργασία, παραχωρήσεις για τις οποίες απαιτείται νόμος, κ.λπ.) μία διεθνής σύμβαση δεν ισχύει (άρα δεν μπορεί και να υλοποιηθεί από τα κρατικά όργανα) εάν δεν κυρωθεί με νόμο (άρθρο 36 παρ. 2).

ΙΙ. Τι γίνεται όμως εάν αμφισβητείται η συνταγματική νομιμοποίηση της κυβερνήσεως. Εδώ το Σύνταγμα ορίζει τυπική διαδικασία. Εφόσον η κυβέρνηση έχει λάβει την εμπιστοσύνη της Βουλής, η άρση της γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο. Με ψηφοφορία επί προτάσεως δυσπιστίας ή εμπιστοσύνης, που έχει υποβληθεί στη Βουλή.

Εν προκειμένω, έχει προγραμματισθεί την Παρασκευή το πρωί ενημέρωση της Βουλής από τον Πρωθυπουργό «για τη Συμφωνία με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες μπορούν να τοποθετηθούν, έχοντας προφανώς στη διάθεσή τους το σχέδιο της συμφωνίας που φέρεται ότι θα υπογραφεί την Κυριακή. Εάν τυχόν υποβληθεί, έως και την Παρασκευή, πρόταση δυσπιστίας (κατά της κυβερνήσεως ή υπουργού), υπάρχει χρόνος ώστε η Βουλή να αποφανθεί εγκαίρως.

Πράγματι, η συζήτηση για την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας αρχίζει μετά δύο ημέρες από την υποβολή της. Με μία όμως εξαίρεση: «εκτός αν η κυβέρνηση, σε περίπτωση πρότασης δυσπιστίας, ζητήσει να αρχίσει αμέσως η συζήτηση, η οποία δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τρεις ημέρες από την έναρξή της» (άρθρο 84 παρ. 4).

Επομένως, εάν τυχόν ασκηθεί πρόταση δυσπιστίας ακόμη και την Παρασκευή, η κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει να ξεκινήσει αμέσως η συζήτηση και με προσήκουσα οργάνωση της διαδικασίας να έχει ολοκληρωθεί πριν τη συνάντηση των Πρεσπών.

Ο Νίκος Ι. Παπασπύρου είναι επίκουρος καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τελευταία Νέα