Τα δημόσια σχολεία κλείνουν με ελάχιστη ή καθόλου προειδοποίηση και αντικαθίστανται από θρησκευτικά σχολεία. Οι εξετάσεις αναβάλλονται με προεδρική απόφαση. Δεκάδες χιλιάδες καθηγητές δημόσιων σχολείων απολύονται. Θρησκευτικές ομάδες διδάσκουν σε σχολεία, χωρίς γονική συναίνεση. Η μάχη για τη διαμόρφωση της επόμενης γενιάς στην Τουρκία, γράφουν οι «New York Times», έχει γίνει σημαντικό ζήτημα για τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν που ζητεί την επανεκλογή του στις εκλογές της Κυριακής. Είναι μια ψηφοφορία που μοιάζει σαν δημοψήφισμα για τη βαθιά επιρροή του στη χώρα τα τελευταία 15 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία.
Ο Ερντογάν ήδη έχει πλήξει τους δημοκρατικούς θεσμούς της Τουρκίας, αποψιλώνοντας τα δικαστήρια και τις δημόσιες υπηρεσίες από εργαζομένους καθώς αναζητεί αντιπάλους, έχει φιμώσει τα ΜΜΕ της χώρας και διατηρεί σε ισχύ την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Οι αντίπαλοί του φοβούνται ότι η επανεκλογή του σε μια προεδρία με πολύ μεγάλες εξουσίες, μετά τις συνταγματικές αλλαγές που προώθησε πέρυσι, θα δώσει στον Ερντογάν απεριόριστη δύναμη προκειμένου να αλλάξει ριζικά την τουρκική κοινωνία, σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα.
Η εκπαίδευση αποτελεί κεντρικό ζήτημα καθώς γονείς σε όλη την Τουρκία διαμαρτύρονται για τις αλλαγές και προσπαθούν να βρουν σχολεία της επιλογής τους, καθώς το επίπεδο πέφτει και η ανεργία θεριεύει. Πιο ανησυχητική είναι η ώθηση που δίνει ο Ερντογάν στην επέκταση της θρησκευτικής εκπαίδευσης –απαλείφοντας τις παραμέτρους του κεμαλικού συστήματος.
Παρά τον διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας, οι θρησκευτικές ρίζες της Τουρκίας είναι βαθιές. Ακόμη και ο βασικός αντίπαλος του Ερντογάν, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών της αντιπολίτευσης Μουχαρέμ Ιντζέ, δεν αντιτίθεται στα θρησκευτικά σχολεία, αλλά προσπαθεί να οικειοποιηθεί το θέμα. Πρώην καθηγητής Φυσικής, ο Ιντζέ δηλώνει υπερήφανος επειδή στην αρχή της καριέρας του είχε διδάξει σε θρησκευτικό σχολείο. Επιτίθεται στον Ερντογάν επειδή προσπαθεί να κερδίσει ψήφους από τα σχολεία αυτά. Αλλά υπόσχεται ότι τα θρησκευτικά σχολεία και μαθήματα θα είναι προαιρετικά και δεσμεύεται να μεγαλώνει μια γενιά επιστημόνων και διαστημικών μηχανικών για την ψηφιακή εποχή. Η στάση του έχει στόχο να ενώσει ένα εκλογικό σώμα που έχει διχαστεί από το πρόγραμμα Ερντογάν, που έχει αντικαταστήσει πολλά δημόσια σχολεία με θρησκευτικά, γνωστά ως Ιμάμ Χατίπ. Οπως λέει, «θέλω να μεγαλώσω μια θεοσεβούμενη γενιά».
Τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ διδάσκουν το εθνικό πρόγραμμα σπουδών, όμως οι μισές ώρες διδασκαλίας είναι διδασκαλία Κορανίου, αραβικά και θρησκευτικά. Από 450 τέτοια σχολεία πριν από 15 χρόνια, σήμερα ο αριθμός τους έχει φθάσει τα 4.500 σε όλη τη χώρα. Ο προϋπολογισμός για τη θρησκευτική εκπαίδευση αυξήθηκε εφέτος κατά 68%, φθάνοντας το 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια.
Παρά την αύξηση αυτή, το 87% των μαθητών παραμένουν σε μη θρησκευτικά σχολεία. Ιδιαίτερα στη φιλόδοξη μέση τάξη της Κωνσταντινούπολης και άλλων πόλεων, οι γονείς παραπονιούνται ότι ο Ερντογάν προωθεί επιθετικά τα θρησκευτικά σχολεία με τρόπους που είναι διχαστικοί και επηρεάζουν αρνητικά τα εκπαιδευτικά στάνταρ. Μάλιστα κάποιοι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία ή έστω σε τεχνικές σχολές. Το υπουργείο Παιδείας παραδέχεται ότι το 69% των θέσεων σε σχολεία Ιμάμ Χατίπ παραμένουν κενές. Ομως τα θρησκευτικά σχολεία συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται.
Στη συνοικία Μπεσίκτας, στην ευρωπαϊκή πλευρά της Πόλης, οι γονείς προσπαθούν εδώ και δύο χρόνια να εμποδίσουν το σχολείο της περιοχής τους να μετατραπεί σε Ιμάμ Χατίπ. «Αρχίσαμε με το σύνθημα “Κάτω τα χέρια από το σχολείο μου”» λέει ο Γκουνάι Ιμίρ, ο μικρός γιος του οποίου φοιτά στο σχολείο. Μετά καταλάβαμε ότι το πρόβλημα είναι πιο μεγάλο και τώρα έχουμε το “Κίνημα για την Κοσμική, Επιστημονική Εκπαίδευση” σε 20 πόλεις. Προσπαθούμε».
Ισως γίνουν και νέες εκλογές! Η Τουρκία μπορεί να προσφύγει ξανά στις κάλπες, αν η συμμαχία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του προέδρου Ερντογάν με το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος δεν κατορθώσει να κερδίσει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο μετά τις εκλογές της Κυριακής, δήλωσε ο ηγέτης των εθνικιστών Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συμμαχία του Ερντογάν θα μπορούσε να χάσει την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές, ενώ και οι προεδρικές εκλογές που διεξάγονται την ίδια ημέρα μπορεί να έχουν έναν δεύτερο γύρο, εάν ο Ερντογάν δεν συγκεντρώσει άνω του 50%.
Ο Μπαχτσελί, ο οποίος υποστήριξε τον Ερντογάν στο δημοψήφισμα για τη διεύρυνση των προεδρικών εξουσιών τον Απρίλιο, τόνισε χθες ότι μπορεί να προκηρυχθούν νέες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές στην περίπτωση που η προεδρία και το Κοινοβούλιο δεν έχουν αρμονική συνεργασία μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου. Μιλώντας στο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV, ο Μπαχτσελί σημείωσε ότι το δημοψήφισμα δίνει είτε στον πρόεδρο είτε στο Κοινοβούλιο την εξουσία να προκηρύξουν πρόωρες εκλογές αν υπάρξει «κώλυμα» –για παράδειγμα, αν ο Ερντογάν κερδίσει την προεδρία, αλλά το κόμμα του χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Αν η προεδρία και το Κοινοβούλιο φτάσουν σε ένα σημείο στο οποίο δεν μπορούν να εργαστούν σε αρμονία, υπάρχουν διέξοδοι βάσει των συνταγματικών αλλαγών και αυτές μπορούν να εφαρμοστούν. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να εξεταστούν οι πρόωρες εκλογές».
Η σύνθεση του νέου Κοινοβουλίου πιστεύεται ότι θα εξαρτηθεί από το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP). Αν το κόμμα αυτό περάσει το όριο του 10% που χρειάζεται για να εισέλθει στο Κοινοβούλιο, μπορεί να κερδίσει δεκάδες βουλευτικές έδρες, τις οποίες πιθανότατα θα χάσει το κυβερνών κόμμα.