Σκληροί όροι με 10ετή επιμήκυνση του χρέους και €15 δισ. δόση

Σε συμφωνία για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, αλλά και το σφιχτό κοστούμι μεταμνημονιακής εποπτείας, κατέληξε λίγο μετά τη μία τα ξημερώματα το Eurogroup. Το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών σφράγισε 10ετή επιμήκυνση των δανείων του EFSF, δεκαετή περίοδο χάριτος και ενέκρινε δόση ύψους 15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,3 δισ. ευρώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αποπληρωμή ακριβότερων δανείων.

Είχε προηγηθεί ένα πολύωρο παζάρι με διαρκείς εναλλαγές σεναρίων. Επιμηκύνσεις των ωριμάσεων του δανείου του EFSF και το ύψος της τελευταίας δόσης από το πρόγραμμα μπήκαν σε μια γερμανική τραμπάλα όπου όσο αυξανόταν η μια παράμετρος τόσο μειωνόταν η άλλη. Η Γαλλία ανέλαβε ρόλο διαμεσολαβητή προκειμένου να βρεθεί συμβιβαστική λύση με τη Γερμανία ενώ νωρίτερα το γαλλικό κλειδί για την αυτόματη διευθέτηση του χρέους σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα είχε παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες.

Η συνεδρίαση του Eurogroup ξεκίνησε στις 4 το απόγευμα ώρα Ελλάδας στο Λουξεμβούργο με το κλίμα σε επίπεδο πιθανών διευθετήσεων για το χρέος να είναι θετικό και αρμόδιες πηγές να υπoγραμμίζουν την παράλληλη σκληρή μεταμνημονιακή εποπτεία υπό όρους και προϋποθέσεις που παραπέμπουν σε υβριδικό Μνημόνιο. Προσχέδιο της απόφασης του Eurogroup το οποίο διέρρευσε ήδη από το μεσημέρι έδειχνε ότι στο τραπέζι θα μπορούσαν να βρεθούν επιμήκυνση της μέσης διάρκειας λήξης των δανείων του EFSF κατά 10-15 χρόνια και της περιόδου χάριτος κατά 10 χρόνια, απόδοση στην Ελλάδα σε οκτώ εξαμηνιαίες δόσεις, κερδών (SMP’s – ANFA’s) από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους και υπερβαίνουν τα 4 δισ. ευρώ καθώς και η κατάργηση επιτοκιακής επιβάρυνσης που έχει συνδεθεί με το δάνειο του EFSF.

Παράλληλα, στο τραπέζι έμπαινε μια σούπερ δόση από το τρίτο πρόγραμμα. Με τα αδιάθετα κεφάλαια από το τρίτο πρόγραμμα του ESM να αγγίζουν τα 39,1 δισ. ευρώ (από τα 86 δισ.) υπό συζήτηση τέθηκε η εκταμίευση δόσης από 11,7 έως και 21,7 δισ. ευρώ. Εξ αυτών τα 5,5 δισ. θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για αποπληρωμή χρέους και τα υπόλοιπα για το χτίσιμο του περιβόητου cash buffer, του υποκατάστατου δηλαδή της προληπτικής γραμμής πίστωσης. Η απόδοση των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα είχε συνδεθεί με τη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, με την σχετική απόφαση να λαμβάνεται ανά εξάμηνο από τη σημερινή τρόικα υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα παραμείνει πιστή σε δυσβάσταχτα πρωτογενή πλεονάσματα (3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και στη συνέχεια 2,2% του ΑΕΠ έως το 2060) και θα τηρεί ένα ευρύ πλέγμα μεταρρυθμίσεων και προψηφισμένων μέτρων.

ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ. Κυβερνητικές πηγές προεξοφλούσαν γρήγορες και ευνοϊκές αποφάσεις ενώ ο παραδοσιακά αισιόδοξος κοινοτικός επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί προέβλεπε μια «ιστορική μέρα για την Ελλάδα και την Ευρώπη».

Πιο μετρημένος ο Ολαφ Σολτς, υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, εκτίμησε πως είναι «πραγματικά πιθανό να έχουμε σήμερα λύση ώστε να οργανώσουμε τον χρόνο μετά το πρόγραμμα προκειμένου η Ελλάδα να βγει στις αγορές και να στέκεται στα πόδια της» ενώ ο γάλλος ομόλογός του Μπρούνο Λεμέρ υπογράμμιζε πως «για την Ελλάδα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έκανε τη δουλειά της και πρέπει να βρούμε την καλύτερη λύση για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους».

Τελικά, το τελικό μπρα ντε φερ παίχτηκε ανάμεσα σε Σολτς και Λεμέρ ή αλλιώς ανάμεσα σε Μέρκελ και Μακρόν, με φόντο και τις εξελίξεις στο Προσφυγικό.

Η συνεδρίαση του Eurogroup διεκόπη γύρω στις επτά το απόγευμα ώρα Ελλάδας ώστε να διαβουλευτούν Γερμανία και Γαλλία. Οι πληροφορίες ανέφεραν πως η Γερμανία προέβαλε ισχυρές ενστάσεις και αναφορικά με τα χρόνια της επιμήκυνσης ( μέχρι πρότινος είχε εκφραστεί υπέρ επιμήκυνσης μόλις 3 ετών αλλά οι πληροφορίες υποδείκνυαν έναν πιθανό συμβιβασμό στη ζώνη των 7-9 ετών) και σε σχέση με τα 5,5 δισ. ευρώ της τελευταίας δόσης τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εξαγορά σχεδόν του μισού ακριβού δανείου του ΔΝΤ.

Γύρω στις 8 το βράδυ και ενώ η συνεδρίαση του Eurogroup είχε διακοπεί μέχρι νεοτέρας, με τους 27 υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ να συζητούν πλέον για την εμβάθυνση της ευρωζώνης η Κριστίν Λαγκάρντ άνοιξε τα χαρτιά της για την ευρωζώνη, όχι όμως και για την Ελλάδα. «Μη με ρωτήσετε για την Ελλάδα, δεν έχω τίποτα να πω, η συζήτηση συνεχίζεται» δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου για την οικονομία της ευρωζώνης, παραπέμποντας σε ολονυχτία για τις τελικές αποφάσεις.

Λίγο μετά τις 11 η συζήτηση στο Eurogroup για την Ελλάδα ξεκίνησε και πάλι, με το παζάρι να μπαίνει την τελική του ευθεία.

ΤΟ ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟ. Νωρίτερα ο ESM είχε ρίξει μια βόμβα. Ουδέποτε μέχρι τώρα σε επίσημο κείμενο του ευρωπαϊκού σκέλους των δανειστών είχε αφεθεί να εννοηθεί ότι υπάρχει η πιθανότητα περικοπής του αφορολογήτου κατά ένα χρόνο νωρίτερα το 2019, στα πρότυπα του παράθυρου που άφηνε ανοιχτό το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην ετήσια έκθεση του ESM και στο κεφάλαιο που αφορά την Ελλάδα, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θυμίζει ΔΝΤ.

«Οι ελληνικές Αρχές έχουν νομοθετήσει πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα για την περίοδο μετά το πρόγραμμα με στόχο να παρέχουν ένα πρόσθετο δίχτυ ασφαλείας για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ» αναφέρεται στην έκθεση και στη συνέχεια εξειδικεύονται τα μέτρα: «αυτά τα μέτρα συμπληρώνουν τα υφιστάμενα πακέτα μεταρρυθμίσεων, κυρίως με την προσαρμογή των συντάξεων στους νέους κανόνες από το 2019 και με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης από το 2020 εάν δεν έρθουν εμπροσθοβαρώς».

Το καμπανάκι από τον ESM ήρθε την επομένη της δημοσιοποίησης της έκθεσης συμμόρφωσης που συνέταξαν οι δανειστές για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, μέσω της οποίας εστάλησαν προειδοποιητικά μηνύματα ασφυκτικής πολυετούς εποπτείας ενώ αμφισβητήθηκαν οι αισιόδοξες κυβερνητικές εκτιμήσεις για υπερπλεονάσματα έως το 2022. Οι δανειστές κούρεψαν κατά περίπου 4 δισ. ευρώ το μεταπρογραμματικό αφήγημα παροχών της κυβέρνησης (2 δισ. μόνο το 2022 εξαιτίας της πρόβλεψης για πλεόνασμα 4,3% του ΑΕΠ έναντι κυβερνητικής εκτίμησης για 5,19% του ΑΕΠ) και έδειξαν ότι ο λογαριασμός των μέτρων μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος είναι ανοιχτός. Ενα από τα νέα δεδομένα στο πακέτο των μεταμνημονιακών δεσμεύσεων είναι η υποχρέωση της Ελλάδας να προχωρήσει σε δύο ακόμα αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών ακινήτων το 2019 και το 2020 ώστε να εξισωθούν με τις εμπορικές τιμές.

Στο παράρτημα της απόφασης του Eurogroup όπου θα περιγράφονται όλες οι μεταμνημονιακές δεσμεύσεις δεν αποκλείονται και άλλες εκπλήξεις.