Ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου Ουστούν Εργκουντέρ έχει πίσω του μακρά ακαδημαϊκή καριέρα, τόσο στην Τουρκία όσο και στις ΗΠΑ. Ηταν καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και ίδρυσε στο Πανεπιστήμιο Σαμπαντζί το Κέντρο Πολιτικής στην Κωνσταντινούπολη. Τα άρθρα του δημοσιεύονται τόσο στην Τουρκία όσο και σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Διετέλεσε πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Ακαδημαϊκής Ελευθερίας με έδρα την Μπολόνια της Ιταλίας, καθώς και συμπρόεδρος του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ.
Πόσο διαφορετική είναι αυτή η προεκλογική εκστρατεία σε σχέση με τις προηγούμενες;
«Πολύ διαφορετική. Πρώτον, διότι ήταν έκπληξη οι πρόωρες εκλογές και δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για προετοιμασία. Για πρώτη φορά είναι τόσο κρίσιμες οι προεδρικές εκλογές –κι αυτό πολύ σημαντικό. Οι υποψήφιοι έχουν πάρει πολύ σοβαρά την εκστρατεία, καθώς αυτή τη φορά είμαστε όλοι πιο εξοικειωμένοι με το νέο σύστημα. Επίσης, αυτή τη φορά το κάθε κόμμα βρήκε τον δικό του υποψήφιο να σταθεί απέναντι στον Ερντογάν –όλοι γνωστά πρόσωπα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει και δεύτερος γύρος εάν δεν συγκεντρώσει κανείς 50% στον πρώτο. Θα έχει πολύ ενδιαφέρον».
Υπάρχει χώρος για εκπλήξεις, λοιπόν, αν είναι σωστές οι δημοσκοπήσεις;
«Ναι, και ιδιαίτερα στις βουλευτικές εκλογές. Η αίσθηση που έχουν οι ειδικοί και οι δημοσκόποι είναι ότι πιθανώς η συνεργασία της αντιπολίτευσης θα πάει καλά και ίσως κερδίσει την πλειοψηφία στη Βουλή εάν το φιλοκουρδικό HDP κερδίσει το 10% των ψήφων και εισέλθει στο Κοινοβούλιο. Θα σημαίνει ότι έχει πάρει δεκάδες έδρες στα νοτιοανατολικά της χώρας τις οποίες θα στερήσει από το κυβερνών ΑΚΡ».
Ομως η αντιπολίτευση είναι μια ετερόκλητη συμμαχία. Εχει ακροδεξιούς, εθνικιστές, κεμαλιστές, κεντρώους. Πως θα μπορέσουν να συνυπάρξουν;
«Ειναι αλήθεια ότι η αντιπολίτευση έχει διαφορετικές ρίζες. Παρ’ όλα αυτά κατέληξαν σε μια συμφωνία. Ακόμα και οι επικριτές της κυβέρνησης κάνουν λόγο για «συνύπαρξη 5 άσχετων κομμάτων». Υπάρχει όμως μια κοινή βάση. Δρουν πιστεύοντας ότι στην Τουρκία πλέον ο κόσμος ανυπομονεί για την αλλαγή. Το ΑΚΡ έχει κερδίσει πολλές εκλογές. Και καταλαβαίνουν ότι πρέπει να συνεργασθούν προκειμένου να τελειώσει η κυριαρχία του ΑΚΡ. Το νέο σύστημα είναι που έκανε εφικτή τη δημιουργία συνασπισμών. Με αυτό το σύστημα το Κοινοβούλιο έχει χάσει την προηγούμενη σημασία του, όμως εάν το ΑΚΡ χάσει την πλειοψηφία στη Βουλή θα είναι δύσκολο για τον πρόεδρο –ακόμα και για έναν πρόεδρο με αυξημένες εξουσίες πλέον –να κάνει ό,τι θέλει. Κάποιοι θέλουν να επιστρέψουμε στο κοινοβουλευτικό σύστημα. Και ελπίζουν ότι η νέα Βουλή, εάν η σημερινή αντιπολίτευση αποκτήσει την πλειοψηφία, θα μπορέσει να φτιάξει ένα νέο Σύνταγμα και να προχωρήσει σε νέο δημοψήφισμα. Ολα αυτά τους φέρνουν μαζί. Θέλουν να αλλάξουν τους κανόνες του παιχνιδιού».
Ο κόσμος δείχνει ενδιαφέρον για τις εκλογές;
«Ναι, μεγάλο. Τα σχολεία έχουν κλείσει για καλοκαίρι κι όμως πολλοί ανέβαλαν τις διακοπές τους για να ψηφίσουν. Ολα δείχνουν πως η συμμετοχή θα είναι υψηλή. Υπάρχει πολύ ενδιαφέρον από τον κόσμο. Μάλιστα είδαμε στις ειδήσεις μεγάλα θέρετρα στο Αιγαίο να προτρέπουν τον κόσμο να μείνει στα σπίτια του και να πάει στις κάλπες. Εβαλαν ταμπέλες σε κάποια σημεία: «Κλείνουμε τις παραλίες». Βέβαια, δεν ξέρω εάν υπάρξει δεύτερος γύρος στις 8 Ιουλίου πόσο μεγάλη θα είναι η συμμετοχή».
Εχουν υπάρξει πολλές προκλητικές δηλώσεις τον τελευταίο καιρό σε σχέση με την Ελλάδα. Σε τι σημείο πιστεύεται ότι βρισκόμαστε σήμερα;
«Η αλήθεια είναι ότι δεν βρισκόμαστε σε καλό σημείο. Είμαι αισιόδοξος όμως, διότι πιστεύω στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι καλό για το Αιγαίο, για τους λαούς. Η χώρα μας περνά μια πολύ εθνικιστική περίοδο τώρα. Για εσωτερική κατανάλωση, υπάρχει ανταγωνισμός ποιος θα δείξει περισσότερο εθνικιστής. Αλλά δεν είναι μόνο η Ελλάδα. Η εθνικιστική ρητορική δημιουργεί ένα γενικό αίσθημα εναντίον των ξένων. Κάθε φορά που πέφτει το δολάριο και πλήττεται η τουρκική λίρα, λένε ότι κρύβονται από πίσω συνωμοσίες δυτικών δυνάμεων. Παρά τις εθνικιστικές σειρήνες, πάντως, πιστεύω ότι σε γενικές γραμμές τα αισθήματα του λαού είναι θετικά. Πολλοί πηγαίνουν διακοπές στα ελληνικά νησιά και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ανησυχώντας για τις πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία αγοράζουν σπίτια στην Ελλάδα».
Ποιο είναι το κυρίαρχο συναίσθημα αυτή τη στιγμή στους πολίτες;
«Βλέπω να υπάρχει αγωνία. Αυτές οι εκλογές έχουν την δυναμική να είναι ιδιαίτερα κρίσιμες. Δεν νομίζω ότι η Τουρκία θα απομακρυνθεί από την Ευρώπη, από τη Δύση. Θα υπάρξουν προβλήματα, πολλά πάρε-δώσε αλλά μακροπρόθεσμα η σχέση δεν θα διαλυθεί. Υπάρχει αγωνία και για την οικονομία. Ο πληθωρισμός είναι υψηλός, η λίρα πέφτει, ακούγεται ότι υπάρχει σημαντική φυγή κεφαλαίων. Ολα αυτά δεν είναι καλά σημάδια και δημιουργούν ανησυχία».
Πώς βλέπετε το μέλλον της Τουρκίας;
«Η Τουρκία είναι μια ετερογενής χώρα 80 εκατομμυρίων. Είμαστε πολλοί και διαφορετικοί. Είμαστε αυτή τη στιγμή μια χώρα σε κοινωνική αναταραχή. Με την έννοια ότι υπάρχει αλλαγή. Υπάρχει μια νέα μεσαία τάξη που δημιουργείται, ιδιαίτερα στην Ανατολία, στην περιφέρεια των μεγάλων πόλεων. Αυτή η κοινωνική επανάσταση που συντελείται φέρνει μαζί της και την πολιτική συμμετοχή αλλά και την προσμονή για πιο μεγάλα πράγματα. Αυτό συνέβη τα τελευταία 15 χρόνια. Ομως ίσως αυτή η εποχή τελειώνει. Το ΑΚΡ έφερε στην τουρκική πολιτική σκηνή την αλλαγή, απευθύνθηκε σε εκείνους που ήθελαν περισσότερα. Ισως τώρα κινούμαστε προς μια νέα φάση. Τα παιδιά αυτής της νέας μεσαίας τάξης θα έχουν διαφορετικό πολιτικό προσανατολισμό, ίσως θέλουν άλλα πράγματα από τη ζωή τους. Αυτή την αίσθηση έχω».
