«Rilindjë» στα σύγχρονα Ιλλυρικά σημαίνει Αναγέννηση. Πρόκειται για όρο που δένει με τις καλλιτεχνικές ανησυχίες και το προοδευτικό όραμα του Εντι Ράμα –και θα μπορούσε να τιτλοφορεί κάποια από τις εκθέσεις ζωγραφικής που οργάνωνε τις προηγούμενες δεκαετίες σε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ηταν, ωστόσο, το βασικό σύνθημά του στις πολιτικές εκστρατείες της τελευταίας δεκαετίας, όταν ο ζωγράφος Ράμα άφησε στην άκρη το σχέδιο για ένα εκτεταμένο μπογιάτισμα των Τιράνων και την ανάδειξη μιας πολύχρωμης πρωτεύουσας που θα μπορούσε να δείχνει ευρωπαϊκή, και άρχισε να κινείται με μοναδικό στόχο την εκπαραθύρωση του Σαλί Μπερίσα από την πρωθυπουργία και, βέβαια, τη κατάληψη της θέσης του. Στις κακοφωτισμένες πλατείες των αλβανικών κωμοπόλεων το «Rilindjë» ακουγόταν ως υπέροχη μελωδία και από εκείνους που οραματίζονται τη δημιουργία μιας «Μεγάλης Αλβανίας» που απλώνεται από το Κόσοβο και την ΠΓΔΜ και περνάει στην ελληνική επικράτεια.
Για λόγους πολιτικής και εκλογικής σκοπιμότητας ο Σοσιαλιστής Ράμα –είτε ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είτε ως πρωθυπουργός –τροφοδότησε και εκμεταλλεύθηκε τον εθνικισμό. Ισως όχι τόσο όσο ο προκάτοχός του Μπερίσα αλλά σε βαθμό που ισχυροποίησε τους θυλάκους του βαλκανικού εθνικισμού, ο οποίος έχει τη δική του ισχυρή συνιστώσα στην Αλβανία. Η επιστροφή του γαλλοτραφούς Ράμα στον κοσμοπολιτισμό, που τον οδήγησε το 2000 στη δημαρχία των Τιράνων, δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Αλλά θα αποτελέσει το βασικό συστατικό της καμπάνιας που ετοιμάζει, προκειμένου να πείσει τους συμπατριώτες του για την αναγκαιότητα της συμφωνίας με τον Αλέξη Τσίπρα. Τα νομικά κείμενα είναι σχεδόν έτοιμα και από την ελληνική οπτική θα κλείσουν το λεγόμενο Αλβανικό. Στο περιθώριο της συνάντησης των ΥΠΕΞ της Βαλκανικής και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου που ξεκίνησε χθες στη Ρόδο, ο Νίκος Κοτζιάς και ο αλβανός ομόλογός του Ντιμτίρ Μπουσάτι είχαν πολύωρες διαβουλεύσεις για τις τελευταίες λεπτομέρειες και το χρονοδιάγραμμα των διαδικασιών ώς τη συνάντηση Τσίπρα – Ράμα που θα οριστικοποιήσει τον νέο συμβιβασμό.
Η Αθήνα κινείται με σπουδή ανάλογη με εκείνη του Μακεδονικού, που πιθανότατα δεν είναι ασύνδετη με τις επιθυμίες ισχυρότερων παικτών, όπως το Βερολίνο ή η Ουάσιγκτον. Αν η Μέρκελ προσδοκά να απελευθερωθεί άμεσα η βαλκανική οδός από τα εμπόδια δεκαετιών, είναι προφανές ότι το μήνυμα είχε διαβιβασθεί εγκαίρως στον Τσίπρα, όπως και στους Ζάεφ και Ράμα. Ο Σκοπιανός πήρε τα ρίσκα του και αναμένει να τού εκδώσουν ευρωπαϊκά και νατοϊκά διαβατήρια –ο Ράμα είναι πλέον πρώτος στην ίδια ουρά. Συνεπώς, η τελική συμφωνία Αθήνας και Τιράνων θα ακολουθεί τη «μακεδονική πατέντα» που θα επιτρέπει και στις δύο πλευρές να προβάλλουν τα οφέλη και να κρύβουν τις παραχωρήσεις.
Το έργο που παίζεται αυτή τη ώρα στην ΠΓΔΜ θα ανέβει λίαν συντόμως και στην Αλβανία. Η μετωπική σύγκρουση του Ζόραν Ζάεφ με τον Γκιόργκι Ιβανόφ θα συνταιριάξει με τον αμείλικτο πόλεμο του Εντι Ράμα με τον Ιλιρ Μέτα. Εστω κι αν ο Μέτα δείχνει μετριοπαθέστερος του Ιβανόφ, η επόμενη μέρα στα Δυτικά Βαλκάνια θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από το μπρα ντε φερ προέδρων και πρωθυπουργών. Δεν είναι πρόβλημα που έχει ο Αλέξης Τσίπρας –ο Προκόπης Παυλόπουλος θα «ευλογήσει» και αυτή τη συμφωνία.
Η αλβανική αντιπολίτευση καταγγέλλει ήδη τον Ράμα ότι «χαρίζει την Τσαμουριά στην Ελλάδα» και ο Μπερίσα τον κατηγορεί πως «κάνει τα πάντα για να πουλήσει τη θάλασσα στους Ελληνες». Ο Μέτα εμφανίζεται έτοιμος να μπλοκάρει μια τελική συμφωνία. Και ο Ράμα διαβλέπει ότι κάθε καθυστέρηση δίνει χρόνο σε όσους Ευρωπαίους δεν επιθυμούν ταχεία προσέγγιση με τους Βαλκάνιους. Σε ασφυκτικές συνθήκες η πίεση για την υποδοχή προσφύγων που εξωκέλλουν στην Αδριατική θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη. Οι Αυστριακοί που αναλαμβάνουν την προεδρία της ΕΕ έχουν έτοιμη την πρόταση για τα βαλκανικά hot spots. Ο Ράμα βιάζεται για τις υπογραφές με τον Τσίπρα –και για τις δικές του Πρέσπες σχεδιάζει μια έκθεση ζωγραφικής στην Αθήνα.
Τελευταία Νέα