Οι «πράκτορές» μου στο Λουξεμβούργο, όπου χθες η Ελλάδα ήταν κάτι σαν το «πρώτο πιάτο στο μενού», μου περιγράφουν διαλόγους που δίνουν ένα άλλο κλίμα. Κατ’ αρχάς στη συζήτηση που έγινε, συνάδελφοι του Ευκλείδη Τσακαλώτου τόνιζαν ότι η Ελλάδα, έξι χρόνια μετά το Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012, ξανά για το χρέος, δεν πήρε το σύνολο των τότε υπεσχημένων από τους δανειστές. Ειπώθηκε ένα ποσοστό κάπου 70% που δεν πήρε, αλλά μου φάνηκε μεγάλο και δεν το πίστεψα, αν και οι πράκτορές μου επέμειναν. Οι υπουργοί Οικονομικών σχολίασαν αυτό το περίφημο Ολιστικό Σχέδιο Ανάπτυξης (το θυμάστε;) και το χαρακτήρισαν, όπως έμαθα, «μικρό Μνημόνιο με λίγες σελίδες». Πολύ γέλιο έπεσε, όπως μου λένε, όταν ευρωπαίος αξιωματούχος, απαντώντας γιατί το ολιστικό αυτό σχέδιο περιέχει στοιχεία και αριθμούς κάπως ωραιοποιημένους, απάντησε με αρκετή δόση χιούμορ: «Σε τέτοια σχέδια συνήθως οι κυβερνήσεις δεν βάζουν ποτέ τα πραγματικά στοιχεία. Και εν πάση περιπτώσει δεν είναι και καμιά… Rolls-Royce».
Παρασκήνιο
Σε άλλα νέα, έψαξα λίγο τα της συμφωνίας με την ΠΓΔΜ. Για την ακρίβεια, ρώτησα και έμαθα ποιοι και πώς κινήθηκαν στη διαπραγμάτευση. Οι πιο παρασκηνιακοί δηλαδή, αφού πολιτικά όλο ήταν πάνω στον Νίκο Κοτζιά και τον Αλέξη Τσίπρα (οι οποίοι δεν δέχθηκαν και λίγα τηλεφωνήματα υπερατλαντικά, να ξέρετε).
Κατ’ αρχάς, εδώ δεν βρήκα ομοιότητες με τις διαπραγματεύσεις για τις αξιολογήσεις. Κοινώς, η όλη συζήτηση εξελίχθηκε μέσα σε άλλους κανόνες, πιο αυστηρούς από του Χίλτον, των αξιολογήσεων, των προαπαιτουμένων ή των Εurogroup.
Ομάδες
Εδώ είχαμε ας πούμε τις τεχνικές ομάδες του υπουργείου Εξωτερικών. Εννοώ επαγγελματίες διπλωμάτες –οι μη επαγγελματίες διπλωμάτες είναι μόνο τα μέλη του Επιστημονικού Συμβουλίου που δεν μετέχουν στη διαπραγμάτευση αλλά παρέχουν επιχειρηματολογία, έρευνα κ.λπ. όπως ζητήσει ο ΥΠΕΞ. Στο Επιστημονικό Συμβούλιο ως γνωστόν συμμετείχε ο Αντώνης Τζανακόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής στην Οξφόρδη και αδελφός του κυβερνητικού εκπροσώπου. Με σχέσεις με τον Κόρμπιν, με ευκολία να κινείται έξω, με μετρημένο προφίλ.
Πρόσωπα
Το δε Επιστημονικό Συμβούλιο που επανασυστάθηκε ως γνωστόν αφού υπήρχε και παλιότερα, έχει και άλλα ενδιαφέροντα πρόσωπα μέσα. Πρόεδρος για παράδειγμα είναι ο
Χρήστος Ροζάκης, πολύ γνωστός καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και πρώην δικαστής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (και αντιπρόεδρός του, να θυμίσω). Επίσης ο
Αντώνης Μπρεδήμας, ομότιμος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Aλλά και μια γυναίκα: η
Φωτεινή Παζαρτζή, καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σοφοί
Το Επιστημονικό Συμβούλιο δεν ερωτάται σε θέματα πολιτικής –την πολιτική την καθορίζει ο υπουργός. Συγκαλείται από τον πρόεδρό του με συγκεκριμένα θέματα συζήτησης. Αυτά συζητούνται και διανέμονται εργασίες. Αυτές υποβάλλονται και συζητούνται. Και διαβιβάζονται στον ΥΠΕΞ ανάλογα με τις ανάγκες του. Αυτό όμως δεν είναι διαπραγμάτευση, όπως έμαθα, δεν συναντάται ποτέ το Συμβούλιο με τρίτους. Το Επιστημονικό Συμβούλιο υπόκειται στον ίδιο τον ΥΠΕΞ και σε αυτόν απευθύνεται, μέσω του Γραφείου του.
Γράψε – σβήσε
Για να προλάβω απορίες σας, στο τελικό κείμενο δεν έκαναν παρέμβαση οι σοφοί του Συμβουλίου. Στη διαμόρφωση της επιχειρηματολογίας για κάποια θέματα παρείχαν γνωμοδοτήσεις ή εργασίες στον ΥΠΕΞ για υποστήριξή του. Αυτά είναι συνήθης διεθνής πρακτική: η μία πλευρά (σε διμερής) προσέρχεται με ένα κείμενο, το οποίο αποτελεί τη βάση της διαπραγμάτευσης ή οι δύο πλευρές συστήνουν προπαρασκευαστική επιτροπή που φτιάχνει ένα κείμενο – βάση διαπραγμάτευσης. Και μετά αρχίζουν τα γράψε – σβήσε, αγκύλες, βάλε κόμμα, βγάλε κόμμα κ.λπ. Κάπως έτσι.
Ασκήσεις πυρός
Ολες οι τάσεις ήταν εδώ, αλλά την τιμητική τους είχαν οι 53. Γιατί καιΑννέτα Καββαδίαεντόπισα, αλλά καιΧρήστο Καραγιαννίδη, καιΘοδωρή Δρίτσα, καιΝίκο Φίλη,καιΝίκο Ξυδάκη, καιΝίκο Παρασκευόπουλο,καιΚώστα Δουζίνα, ανάμεσα σε άλλους και άλλες. Μιλώ για την επίκαιρη ερώτηση 28 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που κατέθεσαν στη Βουλή και ζητούν να μην αναγράφεται το θρήσκευμα στο απολυτήριο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. «Επειδή η θρησκευτική πίστη ή η απουσία αυτής είναι εσωτερικό συνειδησιακό ζήτημα του κάθε πολίτη και αφορά μόνο αυτόν και κανέναν άλλο. Επειδή η αναγραφή του θρησκεύματος στους απολυτήριους τίτλους σπουδών αντιβαίνει προς τη θεμελιώδη αρχή της αναγκαιότητας της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς δεν υπάρχει κανένας λόγος να σημειώνεται το θρήσκευμα πάνω σε δημόσια έγγραφα που αποτυπώνουν επίπεδο σπουδών» αναφέρουν χαρακτηριστικά στο κείμενο της ερώτησής τους αν και εγώ το βλέπω και ως άσκηση πυρός σε έναν ευρύτερο διάλογο που γίνεται και στον ΣΥΡΙΖΑ για το ζητούμενο «αριστερό αποτύπωμα»…
Απορίες
Κοσμοσυρροή σε κυκλαδίτικο νησί αυτό το Σαββατοκύριακο για τα βαφτίσια του τέκνου του Γιαννάκη Ολύμπιου, συνεταίρου του Θωμά Βαρβιτσιώτη στην εταιρεία επικοινωνίας V+O, με τον οποίο έχω ασχοληθεί ξανά πρόσφατα λόγω της εμπλοκής του στην οδό Πειραιώς, ενώ κάνει δουλειές. Δεν γνωρίζω πόσο θα αναλογούσε κατά κεφαλήν ανά καλεσμένο το πρόστιμο για φοροδιαφυγή που έχει επιβληθεί στον Γιαννάκη και μάλιστα σε σχέση με τη συμμετοχή του στην εταιρεία. Εχω επίσης δύο ακόμη απορίες: Πρώτον, πώς γίνεται να παρίσταται στον «πρωινό καφέ» της ΝΔ συνιδιοκτήτης εταιρείας, οι δραστηριότητες της οποίας έχουν καταλήξει να απασχολούν τις φορολογικές Αρχές; Δεύτερον, ποιος εμπιστεύεται τη διαχείριση της εικόνας του σε μια εταιρεία που η δική της εικόνα έχει αμαυρωθεί από φορολογικά θέματα;
Αναζήτηση
