Αυτό φαίνεται πως είναι το ερώτημα που πλανάται τους τελευταίους μήνες πάνω από την Τουρκία, παραμονή των κρίσιμων διπλών εκλογών. Εφτασε η ώρα για το τέλος της εποχής Ερντογαν ή αυτές οι εκλογές θα τον καταστήσουν απόλυτο εκτελεστικό ηγέτη της χώρας;
Οι σημαντικότερες εκλογές της σύγχρονης τουρκικής Ιτορίας προκηρύχθηκαν με πρόθεση αιφνιδιασμού από τον Ερντογάν την ώρα που η χώρα παραμένει σε κατάσταση συναγερμού μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Ο κυρίαρχος της τουρκικής πολιτικής έκανε ξεκάθαρη από την αρχή την πρόθεσή του να μείνει στην ιστορία της Τουρκίας ως ο απόλυτος πολιτικός άρχοντας και δεν είναι λίγοι αυτοί που χαρακτηρίζουν τις εκλογές τον τελευταίο σταθμό ενός προσχεδιασμένου ταξιδιού από το μη πετυχημένο πραξικόπημα έως σήμερα.
Η γειτονική χώρα τις τελευταίες δεκαετίες έχει συνηθίσει σε κοινωνικές ανισότητες, οικονομικές και πολιτικές αρρυθμίες, εθνικιστικά παραληρήματα και συντηρητικές τάσεις που συχνά τραβούν πίσω το μέλλον της. Σε αυτά ήρθε τώρα να προστεθεί ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός και ο άτυπος πόλεμος της κυβέρνησης σε δημοσιογράφους, δημοσίους υπαλλήλους που σχετίζονται με τον αιώνιο εχθρό του Ερντογάν Φετουλάχ Γκιουλέν αλλά και οποιονδήποτε μπορεί να σχετίζεται με αντιδραστικά κινήματα εναντίον της εξουσίας. Τρανό παράδειγμα οι περισσότεροι από 120 δημοσιογράφοι που φυλακίστηκαν την τελευταία διετία στην Τουρκία αλλά και ο ηγέτης του κουρδικού κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς που παραμένει έγκλειστος σε φυλακές στην Αδριανούπολη.
Ο Ερντογάν, μην έχοντας ως αντίπαλο κάποια σημαντική πολιτική δύναμη τα τελευταία έτη και σταθερά πατώντας στο εθνικό και θρησκευτικό αίσθημα του πιστού λαού του, κατάφερε ώς σήμερα να φτάσει κοντά στην παντοδυναμία. Ηταν μάλλον τυχερός που απέναντί του είχε για χρόνια τον ηγέτη του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος όχι μόνο δεν ενέπνεε εμπιστοσύνη στον τουρκικό λαό, αλλά είχε να λύσει και δεκάδες εσωτερικά ζητήματα του κόμματος που ήρθαν στην επιφάνεια μετά τις διαδοχικές ήττες σε εκλογές και δημοψήφισμα.
Ο καθηγητής, η Λύκαινα και το κόμμα – κλειδί
Στις αυριανές εκλογές, ο Ερντογάν έχει απέναντί του τον Μουχαρέμ Ιντζέ, υποψήφιο του CHP, ο οποίος από καθηγητής Φυσικής φλερτάρει με μια θέση στην κεντρική πολιτική σκηνή. Η επιρροή που έχει στον τουρκικό λαό είναι αξιοσημείωτη, με τις προεκλογικές συγκεντρώσεις να ξεπερνούν κάθε προηγούμενο. Το απόγευμα της Παρασκευής, φωτογραφίες και συνθήματα πλημμύρισαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όταν στη συγκέντρωση της Σμύρνης έδωσαν το «παρών» πάνω από δυο εκατομμύρια πολίτες. Ο Ιντζέ, διατηρώντας το προφίλ του ανθρώπου της διπλανής πόρτας, επιτίθεται συχνά ανοιχτά στον Ερντογάν, με κύρια προεκλογική του δέσμευση τη διαφάνεια, την κοινωνική ισορροπία και τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης.
Στα δεξιότερα του Ερντογάν, η… Λύκαινα (λόγω του παρελθόντος της στο εθνικιστικό κίνημα των Γκρίζων Λύκων) Μεράλ Ακσενέρ έρχεται να διεκδικήσει ψήφους από τον πολιτικό συνεταίρο της κυβέρνησης Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Σημαντική βέβαια θα είναι και η εκλογική δύναμη του κουρδικού κόμματος, που έχοντας τον ηγέτη του στη φυλακή αναμένεται να συσπειρωθεί και να διεκδικήσει την είσοδο στη Βουλή. Το κουρδικό κόμμα ανέκαθεν αποτελούσε αγκάθι για τον Ερντογάν και πιθανώς η μη είσοδος του κόμματος στη Βουλή να οφείλεται στις επιθετικές κινήσεις του προέδρου προς τους Κούρδους και τον ηγέτη του κόμματος.
Τέλος εποχής ή παντοδυναµία;
Οι Τούρκοι, που δεν εμπιστεύτηκαν ποτέ τη φύση και τις πολιτικές ιδιορρυθμίες του Ερντογάν, για χρόνια δεν βρήκαν την «άλλη επιλογή» στο πρόσωπο της εκάστοτε τελικής αντιπολίτευσης. Το CHP, το παλαιότερο κόμμα της χώρας, έχει αυτή τη φορά έναν υποψήφιο που δεν δείχνει να φοβάται ούτε τον Ερντογάν ούτε το να πάρει μια χώρα όπως η Τουρκία στα χέρια του. Εμπνέει εμπιστοσύνη, μιλάει στην καρδιά της κάθε κοινωνικής τάξης και έχει αναδείξει την εκλογή του σε προσωπική υπόθεση. Στο πρόσωπό του, μεγάλη μερίδα του τουρκικού λαού βλέπει τον άνθρωπο που θα βγάλει τη χώρα από το οικονομικό τέλμα και με σεβασμό στην Ιστορία θα περάσει στο μέλλον.
Ο Τύπος και οι τελευταίες δεσμεύσεις
Λίγες ώρες προτού ανοίξουν οι κάλπες, οι υποψήφιοι επιδίδονται σε κούρσα προεκλογικών δεσμεύσεων, με τον Τύπο να στηρίζει πλέον ξεκάθαρα το εκάστοτε κόμμα στο οποίο πρόσκειται. Η φιλοερντογανική «Sabah», με πλούσιο φωτορεπορτάζ κάλυψε την επίσκεψη Ερντογάν στο νέο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, ενώ αναφορά γίνεται στη μείωση των υπουργείων στην οποία προτίθεται να προχωρήσει ο Ερντογάν.
Η «Milliyet», στο χθεσινό πρωτοσέλιδό της, σχολίασε τις δηλώσεις Ιντζέ για την ετοιμότητα των υπουργείων αλλά και την πρόθεσή του, αν εκλεγεί, να δώσει ορισμένες υπουργικές θέσεις στο AKP του Ερντογάν. Η ίδια εφημερίδα σημειώνει επίσης τις τελευταίες δηλώσεις του υποψηφίου του CHP: «Οσον καιρό θα είμαι πρόεδρος δεν θα χάσει κανείς. Ογδόντα ένα εκατομμύρια πολίτες θα κερδίσουν». Η «Cumhuriyet», από τις εφημερίδες που επλήγησαν περισσότερο από την κυβέρνηση Ερντογάν, δεν παραλείπει να αναφέρει τις δηλώσεις Ιντζέ για την ελευθερία του Τύπου και το κεντρικό σύνθημα του CHP για αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα.
Το CHP, το μόνο κόμμα που μπορεί να διεκδικήσει την κυβέρνηση από το AKP, βάσει εκλογικής βαρύτητας, έχει μια μοναδική ευκαιρία και μένει να αποδειχθεί αν θα την αξιοποιήσει. Μία μέρα πριν ανοίξουν οι κάλπες στην Τουρκία, μεταξύ σοβαρού και αστείου ακούγεται στις παρέες: αν όχι τώρα, τότε μάλλον ποτέ.
