Μην δίνεται σημασία σε όσους αμφισβητούν. Η Ευρώπη νικά. Η κρίση αποτέλεσε δοκιμασία για το ευρώ, αλλά το ευρώ βγήκε πιο δυνατό από αυτήν. Καθώς συζητούμε μέτρα για να ενισχύσουμε περαιτέρω το ενιαίο νόμισμα, αντιμετωπίζουμε το ίδιο παλιό ερώτημα. Θα μπορέσουμε να ηγηθούμε σε καλούς καιρούς ή θα περιμένουμε για μια ακόμη κρίση ώστε να αναλάβουμε δράση;
Στην κορύφωση της κρίσης δεν ήταν προφανές ότι το ευρώ θα γλίτωνε χωρίς απώλειες. Η μεγάλη ύφεση προκάλεσε δυσκολίες για πολλούς από τους πολίτες μας, οδήγησε την υποστήριξη για το ευρώ σε ιστορικά χαμηλά και ανάγκασε τις χώρες – μέλη να ενώσουν τους πόρους τους.
Πιαστήκαμε απροετοίμαστοι, αλλά μπροστά στον πραγματικό κίνδυνο οι ευρωπαίοι ηγέτες υπερασπίστηκαν το νόμισμά μας. Το ταμείο των 500 δισ. ευρώ –ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας –είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα της προσπάθειας αυτής.
Μην απατάσθε: Η σημερινή οικονομική ανάπτυξη είναι η ανταμοιβή μας. Ολες οι οικονομίες του ευρώ απολαμβάνουν σταθερή ανάπτυξη. Οι κληρονομιές της κρίσης, όπως το δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα και η ανεργία, υποχωρούν σταθερά και με έναν χωρίς προηγούμενο συντονισμένο τρόπο. Η Ελλάδα από όλες τις χώρες είναι απόδειξη της αποφασιστικότητάς μας. Υστερα από οκτώ χρόνια προσαρμογής που υποστηρίχθηκε από δάνεια 256 δισ.. ευρώ, η Ελλάδα βγαίνει αυτό το καλοκαίρι από το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας.
Η πολιτική αποφασιστικότητα και η υπομονή είναι πολύ σημαντικές. Η υπομονή είναι το καλύτερο αντίδοτο για την αύξηση του λαϊκισμού και των άκρων στην πολιτική. Η υποστήριξη του ευρώ με βελτιωμένους θεσμούς εξακολουθεί να είναι η φθηνότερη λύση για να υπάρξει ανάπτυξη και οικονομική συνοχή σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει. Εχουμε δοκιμάσει άλλες λύσεις στο παρελθόν αλλά αυτές αποδείχτηκε ότι ήταν πιο ακριβές.
Η νομισματική μας ένωση δεν έχει ολοκληρωθεί. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ζήτησε από το Eurogroup να αναπτύξει λύσεις για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και την ενίσχυση του ESM. Η πρόοδος στις συζητήσεις μας μπορεί τώρα να μεταφραστεί σε σειρά αποφάσεων στα τέλη της εβδομάδας, όταν οι ηγέτες συναντώνται στις Βρυξέλλες.
Δεν θα συμβούν κοσμογονικές αλλαγές. Μια από τις προτάσεις – κλειδιά είναι να αποτελέσει ο ESM το τελικό εργαλείο για την αντιμετώπιση προβληματικών τραπεζών. Ετσι θα αποτραπεί το να πλήξουν τις οικονομίες μας και τους φορολογούμενούς μας προβληματικές τράπεζες. Ο ESM μπορεί να αποκτήσει νέα εργαλεία για να αντιμετωπίζει κρατικές κρίσεις. Επίσης θα είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε τον δρόμο για πολιτικές συζητήσεις με στόχο την κοινή εγγύηση καταθέσεων, να αποφευχθούν οι μαζικές αναλήψεις (bank run) από τράπεζες.
Είναι δυνατό να συντελεστεί πρόοδος στο διαμοιρασμό του κινδύνου επειδή εδώ και καιρό μειώνουμε τους κινδύνους στον τραπεζικό κλάδο. Πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν, του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού και του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης σημειώνει ότι τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες αύξησαν σημαντικά τα κεφαλαιακά τους περιθώρια, μείωσαν τη μόχλευση και τα κόκκινα δάνεια. Τα δάνεια αυτά έχουν υποχωρήσει σημαντικά, κατά ένα τρίτο από την αρχή της κρίσης, ειδικά στις χώρες με μεγάλο αριθμό μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το τρίτο τρίμηνο του 2017 ο μέσος όρος των κόκκινων δανείων ανήλθε στο 4,4% του συνόλου, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία των προηγούμενων τριμήνων. Δείκτες δείχνουν ότι η τάση συνεχίζεται όπως και θα έπρεπε.
Τον προηγούμενο μήνα οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ έκαναν ένα ακόμη μεγάλο βήμα για τη μείωση των κινδύνων συμφωνώντας σε κοινή θέση για το λεγόμενο Τραπεζικό Πακέτο. Αυτό περιλαμβάνει κανονισμό για τις απώλειες που πρέπει να απορροφήσουν οι τράπεζες πριν να χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια για την εξυγίανσή τους.
Εκ των υστέρων, το ότι επικεντρωθήκαμε στην τραπεζική ένωση και τον ESM ήταν μια καλή προσέγγιση του θέματος. Μας επέτρεψε να ξεκινήσουμε μια διαδικασία μεταρρυθμίσεων και να χτίσουμε εμπιστοσύνη. Πρέπει να μείνουμε σ’ αυτόν τον δρόμο και να είμαστε ανοικτοί στο να συζητήσουμε και άλλα θέματα.
Στους έξι μήνες που είμαι πρόεδρος του Eurogroup έχω μάθει ότι κάθε χώρα έχει τις δικές της προτεραιότητες στον διάλογο αυτό. Σε ορισμένες χώρες βασικό θέμα συζήτησης είναι τα δημοσιονομικά εργαλεία ή ένας προϋπολογισμός στην ευρωζώνη. Η ιδέα αυτή συχνά δημιουργεί ανησυχίες για ηθικούς κινδύνους και μόνιμες μεταφορές κεφαλαίων που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Οι πρόσφατες προτάσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία και από την Κομισιόν αποτελούν θετική συνεισφορά στη συζήτησή μας. Αλλες χώρες θα πρέπει να υποβάλουν τις δικές τους προτάσεις με τρόπο δημιουργικό. Δεν μπορούμε να χτίσουμε χαρακώματα γύρω από κόκκινες γραμμές. Η επιτυχία του ευρώ βρίσκεται στην πολιτική μας θέληση και στην τολμηρή και πρακτική ηγεσία μας.
Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε το κόστος που έχει η αδράνεια. Εάν αποτύχουμε να δημιουργήσουμε ένα ισχυρότερο ευρώ, όπου όλες οι χώρες μας θα μπορούν να ευημερούν, αυτό δεν θα είναι διατηρήσιμο. Και αυτό αφορά όλους.
Ο Mario Centeno είναι πρόεδρος του Eurogroup
Τελευταία Νέα