Οι κυβερνήσεις Αθηνών και Σκοπίων υπέγραψαν τη Συμφωνία των Πρεσπών για την επίλυση του ονοματολογικού και η ελληνική κυβέρνηση έστειλε χθες τις δύο σχετικές επιστολές προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ειδικά στο ευρωπαϊκό μέτωπο ο δρόμος για τη χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών συνομιλιών ΕΕ – ΠΓΔΜ δεν είναι διόλου στρωμένος με ροδοπέταλα. Μία καθυστέρηση θα μπορούσε να λειτουργήσει αρνητικά στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα δεδομένων των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Ζάεφ να περάσει τη λύση από δημοψήφισμα.
Οι διαφορές απόψεων επί της διεύρυνσης παραμένουν εμφανείς καθώς η Γαλλία ιδιαίτερα αλλά και η Ολλανδία εξακολουθούν να ορθώνουν τείχη τόσο σε σχέση με την ΠΓΔΜ όσο κυρίως με την Αλβανία. Επίσης, παρά τη φημολογία περί αρνητικής στάσης της Αυστρίας, αυτά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ολα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα οι τελικές αποφάσεις να ληφθούν ενδεχομένως στην προσεχή Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη και την Παρασκευή (28-29 Ιουνίου) στις Βρυξέλλες.
Η Αλβανία. Οι υπουργοί της ΕΕ συνεδριάζουν από χθες στο Λουξεμβούργο και σήμερα, στο πλαίσιο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, θα εξετάσουν θέματα διεύρυνσης. Χθες πραγματοποιήθηκε πρόγευμα των 28 με τον αλβανό υπουργό Εξωτερικών Ντίτμιρ Μπουσάτι στο οποίο και συζητήθηκε η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Η κατάσταση σε ζητήματα διαφθοράς και απονομής δικαιοσύνης αλλά και η δράση του οργανωμένου εγκλήματος απασχολούν πολλά κράτη-μέλη, αν και τα περισσότερα δεν εκδηλώνονται δημοσίως. Πριν από λίγες ημέρες πάντως, το ολλανδικό Κοινοβούλιο αποφάσισε ότι η Χάγη δεν πρέπει να συναινέσει στην έναρξη ενταξιακών συνομιλιών της Αλβανίας με την ΕΕ.
Η Αθήνα από την πλευρά της θα ήθελε να μην αποκλειστεί η Αλβανία και αυτό παρά το γεγονός ότι οι συζητήσεις περί οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Το διμερές πακέτο που συζητούν οι δύο χώρες έχει οδηγήσει σε σύγκλιση σε αρκετά σημεία, αλλά αν οι συνομιλίες για την οριοθέτηση δεν καταλήξουν, τότε το συνολικό πακέτο θα είναι ετεροβαρές για την ελληνική πλευρά.
ΤΡΙΑ ΣΕΝΑΡΙΑ. Σε κοινοτικό επίπεδο κυκλοφορούν διάφορα σενάρια και ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή χαρακτήριζε την κατάσταση «δυναμική». Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, στο τραπέζι υπάρχουν τρία σενάρια:
Το πρώτο, ευθύγραμμο, σενάριο είναι να βρεθεί ένας συμβιβασμός που θα επέτρεπε τόσο στην ΠΓΔΜ όσο και στην Αλβανία να λάβουν ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Αυτό θα ήταν το επιθυμητό σενάριο για την Κομισιόν και για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (EEAS), αλλά στην παρούσα φάση δεν μοιάζει το πιθανότερο. Σε πρώτη ανάγνωση αυτό θα επιθυμούσε και η Αθήνα όπως προκύπτει από όσα είπε σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Euractiv ο Νίκος Κοτζιάς.
«Κατά τη γνώμη μας, από τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε και έθεσε τον ορίζοντα φέτος το καλοκαίρι να ξεκινήσουμε τις τυπικές διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, θα πρέπει την υπόσχεση που δώσαμε να την υλοποιήσουμε» σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών. Και πρόσθεσε: «Φοβάμαι ότι εάν δεν δοθεί ημερομηνία ένταξης των διαπραγματεύσεων στη Βόρεια Μακεδονία, όλη αυτή η προσπάθεια που κάναμε με μεγάλες θυσίες και συμβιβασμούς θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο. Επίσης εάν ξεκινήσει τη διαδικασία μία από τις δύο χώρες και μείνει π.χ. η Αλβανία εκτός, θα δημιουργηθεί κατάσταση αστάθειας στην περιοχή».
Το δεύτερο είναι «να σπάσει» το δίδυμο ΠΓΔΜ και Αλβανίας, με την πρώτη να λαμβάνει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών συνομιλιών και τη δεύτερη όχι. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα ανταμειφθεί η κυβέρνηση Ζάεφ για τις μέχρι σήμερα μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες αλλά και για τη σύναψη συμφωνίας με την Ελλάδα για την επίλυση του ονοματολογικού, ενώ τα Τίρανα θα κληθούν να αποδείξουν ότι πραγματικά εννοούν ότι επιθυμούν ριζικές μεταρρυθμίσεις για να προσεγγίσουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Το τρίτο, που από ορισμένες πλευρές προβάλλεται ως το πιθανότερο, είναι να μη ληφθούν οριστικές αποφάσεις σε αυτήν τη φάση. Θα πρόκειται ουσιαστικά για ένα σενάριο που θα δίνει «a date for a date» στις δύο χώρες. Η σχετική ιδέα αφορά στο να δοθεί μία ενθάρρυνση τόσο στα Σκόπια όσο και στα Τίρανα να ολοκληρώσουν ακόμη πιο δυναμικά τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια ώστε σε μια μελλοντική ημερομηνία (π.χ. μετά ευρωεκλογές του Μαΐου 2019, κάτι που θα ικανοποιούσε και τις επιθυμίες του Παρισιού) να οριστεί η ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων έπειτα από αυστηρό έλεγχο της προόδου που θα έχει επιτευχθεί.
