Σκηνικό παροχών με φόντο τις κάλπες στήνει η κυβέρνηση επιχειρώντας να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά τη συμφωνία του Eurogroup, η οποία σε όρους αγορών και «καθαρής» εξόδου αποδεικνύεται ώς τώρα κατώτερη των προσδοκιών.
Ακύρωση των προνομοθετημένων μειώσεων για τις συντάξεις, αύξηση του κατώτατου μισθού εντός του 2018, έστω και συμβολικού χαρακτήρα, και μειώσεις φόρων της τάξεως των 700 εκατ. ευρώ έχουν μπει ήδη στο κυβερνητικό περιβόλι των παροχών, την ώρα που οι αγορές παρακολουθούν με περισσή προσοχή και περίσκεψη τη ρητορική της κυβέρνησης και οι δανειστές δεν έχουν πει την τελευταία τους λέξη.
Η επενδυτική κοινότητα (εκθέσεις από JP Morgan, Citi, Standard and Poor’s, Fitch), αν και χαιρετίζει τη συμφωνία, εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις για τη μεταρρυθμιστική προσήλωση της κυβέρνησης και τη δυνατότητα ικανοποίησης των δεσμεύσεων για θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα επί δεκαετίες, όπως άλλωστε και για την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας. Οι επιφυλάξεις αποτυπώθηκαν χθες στην αμελητέα υποχώρηση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων (στη ζώνη των 0,007 μονάδων βάσης) παρά το γεγονός ότι είχε προηγηθεί αναβάθμιση της μακροχρόνιας πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας από τη Standard and Poor’s κατά μία βαθμίδα, από το Β σε Β+, με σταθερές προοπτικές. Οι αγορές μέχρι σήμερα κάθε άλλο παρά έχουν βάλει… γραβάτα.
«ΠΑΡΩΝ» ΑΠΟ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟ. Σε αυτό το κλίμα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σε μια συνέντευξη στο ΑΠΕ, η οποία φάνηκε σαν να είχε στόχο περισσότερο να απαντήσει στα σχόλια περί «εξαφανισμένου» υπουργού Οικονομικών από τη φιέστα του Ζαππείου παρά να κάνει το «ταμείο» της συμφωνίας, άνοιξε τον κουμπαρά των παροχών.
Ο υπουργός Οικονομικών έταξε μόνιμες φοροελαφρύνσεις με τον προϋπολογισμό του 2019, προαναγγέλλοντας την εκπόνηση μελέτης εντός Ιουλίου για να δούμε εάν θα μειωθεί ο ΕΝΦΙΑ ή οι κοινωνικές εισφορές για παράδειγμα, όπως είπε.
Νωρίτερα, ο αρχιτέκτονας των ανατροπών στο Ασφαλιστικό Γιώργος Κατρούγκαλος είχε δηλώσει («Θέμα» 104,6): «Δεν υπάρχει λόγος να περικοπούν οι συντάξεις, ούτε μέσα στη συμφωνία υπάρχει δέσμευση για αυτό. Υπάρχει δέσμευση να μην υπαναχωρήσουμε στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις». Ο γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτης Ρήγας (Σκάι) από την πλευρά του προσέθετε πως «την αμέσως επόμενη περίοδο θα κάνουμε ευνοϊκές παρεμβάσεις στη φορολογία και στον κατώτατο μισθό».
Στο μέτωπο των συντάξεων, το μεγάλο πρόβλημα αναμένεται να προκύψει κυρίως με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ακόμα και εάν ίσχυε ότι η περικοπή των συντάξεων δεν είναι μέρος της συμφωνίας, όπως λέει ο Ρήγας –αποτυπώνεται ρητά η δέσμευση περικοπής των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019 και του αφορολογήτου από το 2020 τόσο στην τελευταία επικαιροποίηση του Μνημονίου όσο και τις εκθέσεις συμμόρφωσης της Κομισιόν αλλά και του ESM -, η μείωση των συντάξεων επιβλήθηκε από το ΔΝΤ στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης όχι προκειμένου να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, αλλά ως μέτρο εξόχως διαρθρωτικής φύσεως. Το ίδιο ισχύει και για τη μείωση του αφορολογήτου την οποία το Ταμείο θεωρεί ως αναγκαία για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ. Με τα σημερινά δεδομένα και εάν δεν μεσολαβήσουν νέες συμφωνίες σε πολιτικό επίπεδο, οι δανειστές θα απαιτήσουν τη μείωση των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019. Στην κυβέρνηση όμως προεξοφλούν πως οι συντάξεις δεν θα περικοπούν. Το σενάριο το οποίο εξυφαίνεται στις παρυφές του Μεγάρου Μαξίμου επιχειρεί να στηριχθεί σε άλλα δεδομένα. Προεξοφλείται αφενός ότι και φέτος θα υπάρξει υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα και τον ερχόμενο Οκτώβριο με την κατάθεση του προϋπολογισμού ο «μπούσουλας» του Μεσοπρόθεσμου θα είναι αυτός που θα δείξει τον δρόμο. Το επιχείρημα το οποίο εκφράζεται από κυβερνητική πηγή είναι πως εφόσον φανεί με τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους πως επιτυγχάνεται χωρίς τη μείωση των συντάξεων το πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ , δεν θα υπάρχει κανένας λόγος να εφαρμοστεί το μαχαίρι. Οι δανειστές σε καμία περίπτωση έως τώρα δεν έχουν αφήσει με δημόσιες δηλώσεις τους να φανεί ότι υπάρχει ένα τέτοιο περιθώριο, ενώ οι επισημάνσεις από διεθνείς αναλυτές των προβλημάτων υπογεννητικότητας και βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος εγείρουν ανησυχία για το πώς θα υποδέχονταν σε σκηνικό «καθαρής» εξόδου οι αγορές μια τέτοια εξέλιξη.
ΟΙ ΜΙΣΘΟΙ. Οσον αφορά τον κατώτατο μισθό, πηγές του υπουργείου Εργασίας επιβεβαιώνουν πως επιδιώκεται μια πρώτη, έστω και μικρή, προσαρμογή εντός του 2018 και το θέμα θα τεθεί στις εν εξελίξει συζητήσεις με το κλιμάκιο του ΔΝΤ το οποίο βρίσκεται στην Αθήνα για τη σύνταξη της έκθεσης του άρθρου 4. Το «σκανάρισμα» της ελληνικής οικονομίας αλλά και των προθέσεων της ελληνικής κυβέρνησης από το ΔΝΤ ολοκληρώνεται αύριο Πέμπτη, ενώ την Παρασκευή αναμένεται να κυρωθεί από το γερμανικό Κοινοβούλιο η συμφωνία του Eurogroup.
Εγγραφα τα οποία αναρτήθηκαν στο γερμανικό Κοινοβούλιο ενόψει της ψηφοφορίας καταδεικνύουν ότι αναφορικά με το μαξιλάρι διαθεσίμων των 24,1 δισ. ευρώ έχουν προβλεφθεί δικλίδες ασφαλείας και ισχυρή εποπτεία, ενώ η χρήση του θα απαιτεί και παράλληλη χρήση ιδίων πόρων από την πλευρά της Ελλάδας. Πρακτικά, η αξιοποίηση των συγκεκριμένων κεφαλαίων θα περνά από εξονυχιστικό έλεγχο.
