Ο καρκίνος παχέος εντέρου αποτελεί μια από τις συχνότερα διαγνωσθείσες κακοήθειες στον ανεπτυγμένο κόσμο. Συνήθειες του δυτικού τρόπου ζωής όπως η αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος, το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η έλλειψη άσκησης, η κατανάλωση αλκοόλ και η περιορισμένη πρόσληψη φυτικών ινών ενοχοποιούνται για τη μεταβολή αυτή.
Είναι γνωστό όμως ότι η ανίχνευση και η ριζική εξαίρεση μιας προκαρκινικής βλάβης ή μιας αρχόμενης κακοήθειας μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από τη νόσο. Πολύ πρόσφατα, η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (American Cancer Society) εξέδωσε ανανεωμένες οδηγίες αναφορικά με τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου παχέος εντέρου. Με βάση τα δεδομένα αυτά προτείνεται η διενέργεια προσυμπτωματικού ελέγχου σε όλους τους ενηλίκους ηλικίας 45-75 ετών. Σε ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου ή αδενωμάτων, καθώς και σε ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, ή κληρονομικά σύνδρομα που σχετίζονται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, ο έλεγχος θα πρέπει να ξεκινάει σε μικρότερη ηλικία. Ατομα μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να συνεχίζουν τον έλεγχο σε εξατομικευμένη βάση με κριτήριο την κλινική τους κατάσταση και το προσδόκιμο επιβίωσής τους. Δύο κατηγορίες εξετάσεων προκρίνονται για τον προσυμπτωματικό έλεγχο: ο έλεγχος των κοπράνων και οι επεμβατικές-απεικονιστικές εξετάσεις.
Ο χρόνος επανάληψης των εξετάσεων ποικίλλει. Συγκεκριμένα, ο έλεγχος των κοπράνων για παρουσία αίματος (FIT, gFOBT) θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ετήσια, ενώ ο μοριακός έλεγχος των κοπράνων (ΜΤ-sDNA) ανά τρία έτη. Αυτές οι μέθοδοι είναι εύκολες και χαμηλού κόστους, όμως επί θετικών ευρημάτων θα πρέπει να διενεργείται κολονοσκόπηση. Οι επεμβατικές μέθοδοι περιλαμβάνουν την κολονοσκόπηση που πρέπει να διενεργείται ανά 10 έτη, την ορθοσιγμοειδοσκόπηση ανά πέντε έτη και την εικονική κολονοσκόπηση με τη χρήση αξονικού τομογράφου κάθε πέντε έτη. Παρότι η κολονοσκόπηση είναι η διαδικασία αναφοράς –έχει το πλεονέκτημα όχι μόνο της ανίχνευσης νόσου αλλά και της εξαίρεσης πολυπόδων και προκαρκινικών αλλοιώσεων –προτείνεται η μέθοδος ελέγχου που θα επιλεγεί, να προσαρμόζεται στις ανάγκες κάθε ατόμου με σκοπό τη μεγαλύτερη δυνατή εξάπλωσή του στον πληθυσμό και τη συμμόρφωση σε βάθος χρόνου.
Στην Ελλάδα, ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου έχει θεσμοθετηθεί ως μια από τις επτά προτεραιότητες των ΚΕΠ Υγείας όπου πρέπει να αποτείνονται οι πολίτες για να συμμετέχουν στα αντίστοιχα προγράμματα.