Τι είναι η ενδοκαρδίτιδα

Ενδοκαρδίτιδα είναι η φλεγμονή του ενδοκαρδίου, δηλαδή του εσωτερικού χιτώνα της καρδιάς, ύστερα από προσβολή μικροβίων που κυκλοφορούν στο αίμα. Οι εστίες των μικροβίων που κυκλοφορούν στο αίμα συνήθως προέρχονται από οδοντιατρικές αιματηρές πράξεις που γίνονται στο στόμα.

Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «JACC», επίσημο επιστημονικό περιοδικό του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας, φαίνεται ότι κάθε ιατρική διαγνωστική ή θεραπευτική αιματηρή πράξη μπορεί να προκαλέσει μικροβιαιμία και, κατά συνέπεια, ενδοκαρδίτιδα. Εκείνο που τονίζεται σε σχόλιο του ιδίου περιοδικού είναι ότι δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες μεγάλες μελέτες που να αποδεικνύουν σε τι ποσοστό ενοχοποιείται η κάθε ιατρική πράξη. Ετσι ενοχοποιούνται οι χειρουργικές και ιδίως οι καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, η αιμοκάθαρση, οι τραυματισμοί, οι δερματικές πληγές, οι βιοψίες μυελού των οστών αλλά και επεμβάσεις που γίνονται για διαγνωστικούς λόγους όπως η βρογχοσκόπηση, η ορθοσκόπηση και έπονται όλες οι άλλες. Η ενδοκαρδίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό με ρίγος ή πυρέτιο. Συνήθως προσβάλλει περιοχές στο εσωτερικό της καρδιάς που έχουν μικρή ή μεγάλη βλάβη (στενώσεις ή ανεπάρκειες βαλβίδων), βλάβες εκ γενετής (συγγενείς) όπως είναι η μεσοκολπική επικοινωνία, ο ανοικτός βοτάλειος πόρος. Τοπικά πάνω στις βλάβες δημιουργούνται νεκρωτικές μάζες που περιέχουν τα μικρόβια και λέγονται εκβλαστήσεις. Τμήματα αυτών των εκβλαστήσεων μπορεί να αποκοπούν και να δημιουργήσουν με έμβολα εγκεφαλικά επεισόδια ή εμφράγματα του μυοκαρδίου ή γενικότερα σηπτικές εμβολές σε διάφορα άλλα όργανα.

Η ενδοκαρδίτιδα κλασικά αντιμετωπίζεται με συνδυασμούς αντιβιοτικών. Εάν η θεραπεία με αντιβιοτικά αποτύχει τότε αναγκαστικά ο άρρωστος αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Η ενδοκαρδίτιδα που προκαλείται από μύκητες είναι αδύνατον να αντιμετωπισθεί με αντιβιοτικά και χρήζει χειρουργικής επέμβασης. Ετσι αντικαθίστανται οι βαλβίδες που έχουν προσβληθεί από μικρόβια καθώς και ό,τι έχει μολυνθεί από το ενδοκάρδιο. Οι τεχνητές βαλβίδες όταν προσβάλλονται από ενδοκαρδίτιδα δεν αποστειρώνονται εύκολα και η αντικατάστασή τους είναι αναπόφευκτη. Το προλαμβάνειν αντί του θεραπεύειν βρίσκει τη δικαίωσή του στην περίπτωση της ενδοκαρδίτιδας.

Για την ενδοκαρδίτιδα η προφύλαξη με αντιβίωση σε κάθε επεμβατική αιματηρή πράξη αποτελεί τον κύριο στόχο. Μόνο με τον τρόπο αυτόν, δηλαδή με την προφύλαξη με αντιβιοτικά, οι καρδιοπαθείς μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς όταν κάνουν αιματηρές επεμβάσεις.