Eνα νέο περιβάλλον δημιουργείται σήμερα για την επιστροφή πολιτιστικών θησαυρών από τα μεγάλα ευρωπαϊκά μουσεία στις χώρες προέλευσης και πρέπει να το αξιοποιήσει η χώρα μας για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Μουσείο Ακρόπολης.
Η απόφαση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για την επιστροφή των αφρικανικών θησαυρών από τα μουσεία της Γαλλίας στις χώρες προέλευσής τους ασκεί μια ηθική πίεση παντού. Ηδη στη Βρετανία γίνεται συζήτηση για τον «μακροπρόθεσμο δανεισμό» στην Αιθιοπία των εκπληκτικών εκθεμάτων, προερχομένων από τη χώρα αυτή, που υπάρχουν στο Victoria & Albert Μουσείο. Και το σημαντικό είναι ότι ο ίδιος ο διευθυντής του μουσείου Tristram Hunt χαρακτηρίζει αυτήν τη διαδικασία ως «πρώτο βήμα επιστροφής», τονίζοντας επίσης την ανάγκη να ευαισθητοποιηθεί και η βρετανική κοινή γνώμη προς αυτή την κατεύθυνση.
Σημαντικά είναι και τα άρθρα των «Guardian» και «Financial Times» τον περασμένο Απρίλιο για την υποστήριξη της επιστροφής των Γλυπτών μας.
Ομως, ενώ αυξάνει στην κοινή γνώμη η θετική άποψη, υπάρχει –ριζωμένη στη συνείδηση των Βρετανών και όχι μόνο –η πεποίθηση ότι η παραμονή των θησαυρών από διάφορες περιοχές και πολιτισμούς στα μεγάλα μουσεία του κόσμου είναι πλεονέκτημα για τους θησαυρούς και τη χώρα προέλευσής τους λόγω της διεθνούς επισκεψιμότητας και ακτινοβολίας των μουσείων αυτών και λόγω των υψηλών προδιαγραφών προστασίας και συντήρησης των εκθεμάτων.
Για τον λόγο αυτό πρέπει σταθερά να προβάλλουμε: η επιστροφή στο Μουσείο Ακρόπολης αποτελεί ιδιαίτερη και μη συγκρίσιμη περίπτωση επανένωσης κατακερματισμένων παγκόσμιων αριστουργημάτων και όχι απλά επιστροφής τους. Και μπορεί τα Γλυπτά αυτά να μην επανατοποθετηθούν στον Παρθενώνα, θα βρίσκονται όμως στον φυσικό τους χώρο, την Ακρόπολη.
Το Μουσείο Ακρόπολης έχει υψηλά ποσοστά διεθνούς επισκεψιμότητας και οι συνθήκες είναι σύγχρονες, υψηλότερες και αυτών των μεγάλων μουσείων του κόσμου, όπως έχει ήδη αποδειχθεί με διάφορες αφορμές.
Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια από τη χώρα μας, αξιοποιώντας τις διαδικασίες των διακυβερνητικών οργανισμών, όπως η UNESCO, τις επαφές σε διμερές επίπεδο με την κυβέρνηση της Βρετανίας και το Βρετανικό Μουσείο, αλλά και ενισχύοντας τη συνεργασία με τις Επιτροπές Υποστήριξης στη Βρετανία και τις διάφορες χώρες, κυρίως τις ευρωπαϊκές. Διότι αυτές βασίζουν τον αγώνα τους σε επιχειρήματα αρχών και αξιών και όχι σε διαδικασίες διεκδίκησης των Γλυπτών, κάτι που επιδρά θετικά στην κοινή γνώμη.
Η Βρετανία εκτός ΕΕ, στην προσπάθεια ν’ αναβαθμίσει τη διεθνή εικόνα της και τις διμερείς σχέσεις της, ίσως προβεί σε συμβολικές ενέργειες παγκόσμιας προβολής, όπως αυτές που συνδέονται με τη συζήτηση για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ενας εν δυνάμει σύμμαχος σήμερα που πρέπει να αξιοποιηθεί είναι η Γαλλία λόγω των πολιτικών που έχει υιοθετήσει επί αυτών των θεμάτων.
Ο Πρωθυπουργός όφειλε, λοιπόν, να βάλει ψηλά στην ατζέντα των επαφών και συζητήσεών του στο ταξίδι του στο Λονδίνο και το θέμα αυτό.
Η Ρόδη Κράτσα είναι τέως αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου