Η μακεδονική σαλάτα, με εξαίρεση ίσως την περίοδο που ο Αντώνης Σαμαράς ως υπουργός Εξωτερικών δήλωνε ενοχλημένος, συχνά βρίσκεται στα μενού των νυχτερινών δείπνων εργασίας υπουργών και πρωθυπουργών στις Βρυξέλλες. Αύριο ωστόσο θα βρίσκεται επισήμως και στην ημερήσια διάταξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, αφού οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα πρέπει να αποφανθούν αν, πώς και ποτέ θα μπορούσαν να αποκτήσουν προοπτική ένταξης στην ΕΕ η Αλβανία και η ΠΓΔΜ, λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτικές και εθνικές ιδιαιτερότητες τόσο εντός της ΕΕ όσο και στις δύο χώρες.
Οι υπουργοί Εξωτερικών που ασχολήθηκαν με το θέμα χθες στο Λουξεμβούργo κατέληξαν σε μια καταρχήν συμφωνία που δεν ικανοποιεί τους πάντες, παρά τη σθεναρή στήριξη σε ΠΓΔΜ και Αλβανία από τον Νίκο Κοτζιά. Η Γαλλία, η Ολλανδία και η Δανία, οι οποίες για λόγους εσωτερικών πρωτίστως προτεραιοτήτων δεν επιθυμούν ανοίγματα της ΕΕ προς την Αλβανία, προέβαλαν ενστάσεις ως προς το αν έχει έλθει η στιγμή να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Από γαλλικής πλευράς προβλήθηκε το επιχείρημα του ελλιπούς κράτους Δικαίου, ενώ στην Ολλανδία η Βουλή έχει διατυπώσει αντιρρήσεις ως προς την προσέγγιση της Ευρώπης με τα Τίρανα, όχι όμως και με τα Σκόπια. Τελικώς αποφασίστηκε ότι υπό όρους και προϋποθέσεις θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις μετά τις ευρωεκλογές, δηλαδή από τον Ιούνιο του 2019.
Η εξέλιξη αυτή είναι προβληματική για την κυβέρνηση Ζάεφ, η οποία ευελπιστεί ότι πριν από το δημοψήφισμα για τη συμφωνία με την Ελλάδα θα έχει λάβει το πράσινο φως για την έναρξη διαπραγματεύσεων προσχώρησης στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Από την άλλη βεβαίως οι Αρχές της ΠΓΔΜ γνωρίζουν πως στην περίπτωση που λάβουν μόνο αυτές το πράσινο φως για την προσχώρηση και όχι η Αλβανία, ενδέχεται να επηρεαστεί αρνητικά η ψήφος της αλβανικής μειονότητας στο δημοψήφισμα. Από ελληνικής πλευράς ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς δήλωσε σαφώς ότι «υπήρξαν δύο διαφορετικές γραμμές. Η μία είχε την πλειοψηφία των 25 χωρών-μελών της ΕΕ και δέχεται να ανοίξουν οι διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία από τώρα έως το καλοκαίρι του 2019. Από την άλλη, η Δανία, η Γαλλία και η Ολλανδία θέλουν να το αναβάλουν». Ο Κοτζιάς ανέφερε ότι εξήγησε στους ομολόγους του πως η γεωπολιτική κατάσταση της περιοχής απαιτεί βοήθεια προς αυτές τις δύο χώρες και όχι αναβολές. «Είναι σημαντικό για εμάς, η έναρξη των διαπραγματεύσεων να γίνει με την παρούσα Επιτροπή, η οποία γνωρίζει καλά και την κατάσταση και τα προβλήματα» επισήμανε ο Κοτζιάς, αναφέροντας ταυτόχρονα ότι ο λαϊκισμός, τον οποίο φοβούνται κάποιες χώρες, δεν μπορεί να καταπολεμηθεί κάνοντας βήματα προς τα πίσω. Ελληνικές διπλωματικές πηγές ανέφεραν εξάλλου ότι το ενδεχόμενο του διαχωρισμού της υποψηφιότητας της ΠΓΔΜ από αυτήν της Αλβανίας θα δημιουργούσε ανταγωνισμούς και εντάσεις στην περιοχή και δεν θα συνέβαλλε στη σταθεροποίησή της. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι ίδιες πηγές εξέφρασαν την άποψη ότι η Αλβανία και η ΠΓΔΜ είναι προτιμότερο να πορευθούν μαζί με τις υποψηφιότητές τους στην ΕΕ.
Οι Γερμανοί. Σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτής της έστω προβληματικής συμφωνίας χθες στο Λουξεμβούργο διαδραμάτισε η γερμανική διπλωματία. Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Μίκαελ Ροθ δήλωσε ότι η γερμανική κυβέρνηση έχει αποφασίσει να ανάψει το πράσινο φως για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία, τόνισε ότι «η σταθερότητα, η ειρήνη και η δημοκρατία στα Δυτικά Βαλκάνια είναι κρίσιμης σημασίας για την ΕΕ» και κατέληξε λέγοντας πως όλοι εκτιμούν τις προσπάθειες που έχουν κάνει και οι δύο χώρες για να ενισχύσουν το κράτος δικαίου.
