Με την ΕΕ να αντιμετωπίζει με αμηχανία το προσφυγικό ζήτημα και να ταλανίζεται από τις εσωτερικές της αντιφάσεις, η Σύνοδος Κορυφής που πραγματοποιείται σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες δεν αναμένεται να οδηγήσει σε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Αναμένεται ωστόσο να καταστήσει σαφές ότι επί της ουσίας υπάρχουν πλέον δυο Ευρώπες. Η εν πολλοίς γηραιά Δυτική Ευρώπη των φιλελεύθερων δημοκρατιών και η νεότερη Ανατολική Ευρώπη των κατά πολλούς ανελεύθερων δημοκρατιών. Δυο Ευρώπες που η μία δεν εμπιστεύεται την άλλη και με αφορμή το προσφυγικό ζήτημα αντιμάχεται η μία την άλλη.
Ενδεικτικό της ασυνεννοησίας που επικρατεί πλέον στην Ευρώπη είναι ασφαλώς το γεγονός ότι ενώ η προσφυγική κρίση αποκλιμακώνεται και οι προσφυγικές ροές έχουν συρρικνωθεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, η ΕΕ εμφανίζεται στα πρόθυρα της διάλυσης με αφορμή το πού, πώς, πότε θα φιλοξενηθούν οι μερικές δεκάδες – και όχι πια εκατοντάδες – χιλιάδες πρόσφυγες που ζητούν άσυλο. Με πρόσχημα την «απειλή» των προσφύγων, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Σλοβακία και εσχάτως η Αυστρία και η Ιταλία, δηλαδή οι χώρες που λίγο πολλοί διοικούνται από εθνικιστές-λαϊκιστές, αρνούνται να συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για το Προσφυγικό και δεν κρύβουν πως στόχος τους είναι να φορτώσουν το άχθος της προσφυγικής κρίσης στις πλάτες άλλων, έστω και ομοϊδεατών. Εμφανίζονται δε αποφασισμένοι να το πράξουν παση θυσία, διακυβεύοντας ακόμη και τις βασικές αρχές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Ενδεικτική του κλίματος είναι η χθεσινή χθεσινή παρέμβαση του Ιταλού αντιπροέδρου και υπουργού Εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος δήλωσε πως δεν είναι βέβαιος εάν το 2019 υπάρχει Ενωμένη Ευρώπη ή όχι.
ΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΜΕΡΚΕΛ. Το μεγαλύτερο πολιτικό θύμα αυτής της διαμάχης είναι προς το παρόν η Ανγκελα Μέρκελ που σήμερα θα φθάσει στις Βρυξέλλες περισσότερο αποδυναμωμένη παρά ποτέ. Η πάλη για τη διαδοχή της έχει ήδη αρχίσει στην πολιτική της οικογένεια, όπου όλο και περισσότεροι της προσάπτουν ότι το 2015 «άνοιξε τις πύλες» και «γέμισε τη Γερμανία πρόσφυγες».
Τα βέλη ωστόσο δεν έρχονται μόνο εκ των έσω, αλλά και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού όπου ο πρόεδρος Τραμπ δεν δίστασε να δηλώσει μέσω Twitter ότι εξαιτίας της ο γερμανικός λαός στρέφεται κατά της πολιτικής του ηγεσίας.
Ο πόλεμος κατά της Μέρκελ διεξάγεται και στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, όπου η ακροδεξιά του πτέρυγα όχι μόνο ανέχεται τη συγκατοίκηση με ηγέτες τύπου Ορμπαν της Ουγγαρίας, αλλά επιδιώκει και τον έλεγχο της παράταξης, ως πρώτο βήμα για τον έλεγχο στη συνέχεια της ΕΕ. Στόχος που σίγουρα προϋποθέτει τον εξοστρακισμό της Μέρκελ από το πολιτικό προσκήνιο.
Τούτων δοθέντων δεν είναι ασφαλώς τυχαίο ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στην επιστολή που ως είθισται αποστέλλει πριν τις συνόδους κορυφής στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων αποφάσισε αυτή τη φορά να αφιερώσει ένα μεγάλο τμήμα της στον κίνδυνο του λαϊκισμού που όπως επισημαίνει ελλοχεύει, αλλά και στο γεγονός ότι οι αγαθές σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη ανήκουν πλέον στο παρελθόν.
Εκ παραλλήλου επισημαίνει πως στόχος της ΕΕ πρέπει εφεξής να είναι η δημιουργία hot spots στη Βόρεια Αφρική, κατά τα πρότυπα αυτών που υπάρχουν στην Τουρκία, όπου πρόσφυγες και μετανάστες θα «φιλτράρονται» ούτως ώστε να διαπιστώνεται επί τόπου ποιοι δικαιούνται διεθνούς προστασίας και ποιοι όχι. Με την επιλογή αυτή, με την οποία δεν είναι ακόμη βέβαιο πως συμφωνεί ο ΟΗΕ, ο πρόεδρος της ΕΕ θεωρεί πως θα υπάρξει σημαντικό πλήγμα στους παράνομους μεταφορείς προσφύγων στην Ευρώπη και συνεπώς μείωση των θυμάτων ναυαγίων στη Μεσόγειο.
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ…. ΘΕΑΤΗΣ. Κατά τα άλλα, η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να επιβεβαιώσει πως θέμα έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία πριν τις ευρωεκλογές του 2019 δεν τίθεται. Θέλοντας όμως προφανώς να ενισχύσουν την πολιτική ηγεσία της ΠΓΔΜ και τα ανοίγματά της προς την Ελλάδα και την Ευρώπη οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ προσκάλεσαν τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ να παραστεί σήμερα στις Βρυξέλλες, ενώ αναμένεται να χαιρετίσουν τη συμφωνία για το όνομα στο τελικό ανακοινωθέν που θα εκδώσουν αύριο.
Τέλος αύριο θα συνεδριάσουν και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ευρωζωνης οι οποίοι θα εγκρίνουν τις πρόσφατες γαλλογερμανικές προτάσεις στο πλαίσιο των οποίων περιλαμβάνεται και η δημιουργία ενός ειδικού προϋπολογισμού για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων αλλά και για την οικονομική σταθεροποίηση των κρατών του ευρώ.
