«Η συμφωνία για την Ελλάδα έφτασε λίγο αργά»

Εχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ήταν πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, αλλά είναι εξαιρετικά δημοφιλής. Οι παρουσιάσεις του βιβλίου του, το οποίο αφορά το παρασκήνιο της πενταετούς θητείας του, έχουν προσελκύσει χιλιάδες ανθρώπους σε όλη τη Γαλλία και αυτή η φρενίτιδα δεν έχει λήξει. Ο Φρανσουά Ολάντ δεν έχει πει την τελευταία του λέξη στην πολιτική και πολλοί λένε ότι συνέβαλε στη βελτίωση της κατάστασης της Γαλλίας και στη διατήρηση της ενωμένης Ευρώπης μέχρι στιγμής. Μια συζήτηση μαζί του έχει πάντα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Αυτή είναι η έκβαση μιας μακράς αλληλουχίας γεγονότων, πολύ μακράς για τον ελληνικό λαό, αλλά και για την Ευρώπη, η οποία ωστόσο αντανακλά μια ισχυρή πράξη: αυτήν την οποία ήθελα να εισηγηθώ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούλιο του 2015, για να παραμένει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ. Αυτή ήταν η δέσμευσή μου. Χρειάστηκαν πολλές συζητήσεις, ειδικά με τους γερμανούς φίλους μας, για να καταλήξουμε σε αυτήν τη συμφωνία που επιτρέπει σήμερα αυτήν την κατάληξη. Θα ήθελα να χαιρετίσω όλους τους συντελεστές αυτού του αποτελέσματος. Πρώτα τον Αλέξη Τσίπρα, επειδή διαπραγματεύτηκε αυτήν τη συμφωνία, την οποία δεν ήταν εύκολο να δεχθεί. Στη συνέχεια, την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία αντιστάθηκε στην πίεση που υπήρχε στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του συνασπισμού της. Επίσης κρίσιμο ρόλο διαδραμάτισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ιδιαίτερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τέλος, ο ελληνικός λαός ο οποίος έκανε πολλές θυσίες. Ομως η αλήθεια είναι ότι χωρίς τη Γαλλία και αν δεν είχα πείσει την κυρία Μέρκελ και τους εταίρους της ευρωζώνης, μετά το ελληνικό δημοψήφισμα, είναι πιθανό ότι η Ελλάδα θα είχε αποκλειστεί, γεγονός το οποίο θα συνιστούσε πολύ κακή απόφαση, γιατί θα σήμαινε το τέλος της αντίληψης μιας ευρωζώνης βασισμένης στην αλληλεγγύη.

Είναι πάντα εύκολο να σχολιάζουμε όταν δεν κατέχουμε πλέον θέση ευθύνης, η αλήθεια όμως είναι ότι θεωρώ πως αυτή η τελική συμφωνία έφτασε λίγο αργά, διότι θα μπορούσαμε να είχαμε προχωρήσει με πιο γοργούς ρυθμούς όσον αφορά την ελάφρυνση του βάρους του χρέους. Μια μικρή επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής θα είχε επιτρέψει μια πραγματική ελάφρυνση, διατηρώντας παράλληλα τις δεσμεύσεις της Ελλάδας για διατήρηση του διαρθρωτικού της πλεονάσματος. Η Ευρώπη παίρνει σωστές αποφάσεις αλλά τις παίρνει αργά. Αλλά αυτή η συμφωνία είναι μία όμορφη νίκη για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό.

Οι Ευρωπαίοι διστάζουν πάντα μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης. Αν δεν υπήρχαν σταθερές δεσμεύσεις από τον Αλέξη Τσίπρα, νομίζω ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα ακολουθούσαν τη θέση που είχα υιοθετήσει εγώ. Κάποιοι είχαν τη βούληση να τιμωρήσουν την ψήφο των Ελλήνων στο δημοψήφισμα. Επρεπε να αποφευχθεί η ιδέα μιας Ευρώπης ως συνόλου που θα είχε απορρίψει μια κυβέρνηση με το πρόσχημα ότι θα είχε προσχωρήσει στην ιδεολογία της Αριστεράς. Το σημαντικό για μένα ήταν μια αλληλεγγύη που δεν έχει αντικειμενικά κριτήρια. Ηταν δύσκολο γιατί στην αρχή της συνάντησης των αρχηγών κρατών της ζώνης του ευρώ το 2015 ένιωσα ότι ορισμένες χώρες πίστευαν ότι η Ελλάδα δεν ήθελε ή δεν μπορούσε να παραμείνει στην ευρωζώνη.

Ο εθελοντισμός υποστηρίχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ και είναι ίσως ο σωστός τρόπος για να επιτευχθεί συναίνεση. Αλλά είναι πιθανό να ξεπεραστεί. Ας είμαστε σαφείς, υπάρχουν λύσεις για την αντιμετώπιση της πολιτικής κρίσης, αλλά έχουν ένα τίμημα. Πρέπει να συμφωνήσουμε να δώσουμε πρόσθετους πόρους στη Frontex, για την κατασκευή hotspots ή για τη βοήθεια των αφρικανικών χωρών. Αν δεν κάνουμε αυτή την προσπάθεια, το κόστος θα είναι ακόμα υψηλότερο αύριο. Πρέπει να βοηθήσουμε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία.