Η πολιτική απαιτεί καθαρότητα ιδεών και θέσεων. Τα κόμμα απαιτεί έναν αρχηγό. Οποιος αγνοεί αυτά τα απλά και στοιχειώδη παθαίνει αυτά που έπαθε το ΠΑΣΟΚ με τις συνεργασίες του με τη ΔΗΜΑΡ, με το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών του κ. Παπανδρέου και με Το Ποτάμι του κ. Θεοδωράκη. Το Κίνημα Αλλαγής είναι ένας πολιτικός οργανισμός χωρίς σαφείς στόχους και χωρίς πρόγραμμα, και τούτο διότι οι προθέσεις των μερών που το αποτελούν είναι διαφορετικές. Η ΔΗΜΑΡ θέλει να σωθεί από την πολιτική εξαφάνιση, ο κ. Παπανδρέου θέλει να επιπλέει σε μια γνώριμη γι’ αυτόν πολιτική θάλασσα και ο κ. Θεοδωράκης θέλει να προετοιμάσει την επιδιωκόμενη κυριαρχία του στον χώρο του Κέντρου. Οι εταίροι του ΚΙΝΑΛ ζητούν σωσίβιο από το ΠΑΣΟΚ χωρίς, όμως, να αποδέχονται τους περιορισμούς τους οποίους η συνεργασία επιβάλλει. Τα εκλογικά οφέλη του ΠΑΣΟΚ θα είναι μηδαμινά και οι μακροχρόνιες απώλειες σημαντικές.
Τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, νέα αλλά και παλιά, είδαν με έκπληξη την αποχώρηση του κ. Παπανδρέου και τη δημιουργία του νέου του κόμματος, το «θλιβερό συμβάν» όπως το χαρακτήρισε ο κ. Βενιζέλος. Η επιστροφή του στο ΠΑΣΟΚ μέσω ΚΙΝΑΛ δεν ήταν έκπληξη, και ούτε ιδιαιτέρως ευχάριστη είδηση. Η δημιουργία του ΚΙΝΑΛ θεωρήθηκε ως θετική κίνηση από εκείνους που ανυπομονούν να δουν τον εαυτό τους ή τους δικούς τους στη Βουλή και στην κυβέρνηση. Δυστυχώς, τα γεγονότα απογοητεύουν ακόμη και τους ίδιους τους υποστηρικτές του εγχειρήματος.
Οι πρόσφατες εξελίξεις αναγκάζουν την κυρία Γεννηματά να αναλύσει και να αποφασίσει για μία από τις δύο επιλογές που της έχουν απομείνει. Προσχώρηση όλων στο ΠΑΣΟΚ άνευ όρων ή διάλυση του ΚΙΝΑΛ. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, η κυρία Γεννηματά και το ΠΑΣΟΚ θα βγουν κερδισμένοι. Το ΠΑΣΟΚ θα έχει έναν αρχηγό. Αξίζει να θυμηθούμε ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν δίστασε να διαγράψει ανθρώπους μεγάλου κύρους προκειμένου να διατηρήσει την ενότητα του κόμματος. Ταυτόχρονα η αποσαφήνιση της κατάστασης θα καταστήσει δυνατή τη διαμόρφωση ενός κυβερνητικού προγράμματος που είναι το sine qua non κάθε κόμματος και το οποίο το ΠΑΣΟΚ δεν έχει. Χωρίς πρόγραμμα ένα κόμμα δεν έχει μέλλον.
Φυσικά, κάθε πολιτικός μπορεί να ενεργεί με τρόπους που προωθούν το ατομικό του συμφέρον. Αυτό όμως δεν αφορά ούτε ενδιαφέρει τον λαό. Η κυρία Γεννηματά έχει υποχρέωση να ξεκαθαρίσει πλήρως και σαφώς την κατάσταση και να πάρει τις αποφάσεις της. Τα παλιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ βλέπουν με στενοχώρια και ανησυχία την ανεκτικότητα της προέδρου. Θα είναι καλή κίνηση αν η κυρία Γεννηματά ανακοινώσει χωρίς καθυστέρηση την αποχώρηση του ΠΑΣΟΚ από το ΚΙΝΑΛ.
Η πολιτική επιτρέπει τις παρά φύσει ενώσεις, αλλά δεν τις ενθαρρύνει.
Ο Θεόδωρος Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. E-mail: tplianos@aueb.gr