Ο κουβανός σκακιστής JoseRaulCapablancaστις αρχές του 20ούαιώνα έλεγε:«Βλέπω μόνο μία, την επόμενη, κίνηση αλλά είναι πάντα η σωστή». Για τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, που πρόσφατα είπε στη συνομιλία του με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM) Κλάους Ρέγκλινγκ ότι νιώθει σκακιστής που παίζει ταυτόχρονα σε δυο σκακιέρες, η επόμενη κίνηση δεν είναι απαραίτητα η σωστή, με ό,τι αυτό σημαίνει για την πορεία της κυβέρνησης.
Ο ίδιος έχει μπροστά του το ασπρόμαυρο σκάκι και ο στόχος είναι να μη βρει την εφαρμογή της μια γνωστή ιταλική παροιμία:«Mετά το παιχνίδι, οβασιλιάςκαι το πιόνι πάνε στο ίδιο κουτί». Οπως και στο σκάκι, έτσι και στην πολιτική, όλοι ξέρουν τον τελικό προορισμό, ο οποίος για τον Τσίπρα είναι οι εκλογές. Κανείς δεν γνωρίζει όμως ακόμα πώς θα οδηγηθεί η χώρα σε αυτές και ποιες κινήσεις θα γίνουν το επόμενο διάστημα.
Αυτή τη στιγμή, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έχει δεχθεί πολλαπλά κτυπήματα και ουσιαστικά είναι προ της φάσης να γίνει ματ και ως εκ τούτου ο Πρωθυπουργός έχει ως βασική στρατηγική επιδίωξη τη διαμόρφωση ενός πιο ευνοϊκού κλίματος για τον δικομματικό συνασπισμό. Η κατάσταση όμως είναι εξαιρετικά αρνητική για την κυβέρνηση που εμφανίζεται μετέωρη με την εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 152 βουλευτών.
Οι απώλειες. Η κρίση είναι παρούσα για την κυβέρνηση και το κλίμα επιδεινώνεται καθημερινά. Και όπως και στο σκάκι καταγράφονται απώλειες σε πιόνια, έτσι και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία χάνει συνεχώς δυνάμεις. Η προ ημερών ανεξαρτητοποίηση του βουλευτή των Ανεξαρτήτων Ελλήνων Γιώργου Λαζαρίδη, που ακολούθησε αυτή του Δημήτρη Καμμένου, αποτελεί μεγάλο πλήγμα για τη συγκυβέρνηση αλλά και το κόμμα του Πάνου Καμμένου το οποίο εξαερώνεται με βάση και τις δημοσκοπήσεις.
Αν και στο Μέγαρο Μαξίμου ήλπιζαν σε αλλαγή της πολιτικής ατμόσφαιρας και της δημιουργίας πιο ευνοϊκού περιβάλλοντος μετά την απόφαση του Eurogroup για το ελληνικό χρέος, εντούτοις όλα είναι μαύρα, ούτε καν ασπρόμαυρα όπως το σκάκι.
Η φιέστα και τα φαντάσματα. Η φιέστα της περασμένης Παρασκευής στο Ζάππειο για την απόφαση του Eurogroup δεν απέδωσε καρπούς και αντίθετα, όπως καταγράφεται στις μετρήσεις, η διαφορά με τη ΝΔ διευρύνεται, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει τεράστιο πρόβλημα. Εξάλλου, ο Πρωθυπουργός και το επιτελείο του προσδοκούσαν πολλά και επένδυσαν σε αυτή την απόφαση, ώστε να μεταδοθεί το μήνυμα της αλλαγής σελίδας και της ελπίδας που έρχεται μετά την οκταετή μνημονιακή πορεία.
Ακόμα και οι θεωρίες συνωμοσίας περί εκτροπής και κατάλυσης του πολιτεύματος, στις οποίες κατέφυγε –προκαλώντας τη θυμηδία της αντιπολίτευσης –κυρίως ο Πάνος Καμμένος, σε συνδυασμό με την πόλωση και την οξύτητα δεν έχουν αποδώσει. Μέχρι στιγμής στις μετρήσεις που έχουν δημοσιευτεί, το Eurogroup δεν άλλαξε το κλίμα για τον ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που δημιουργεί προβληματισμό, και γι’ αυτό στο Πολιτικό Συμβούλιο που συνεδρίασε την περασμένη Πέμπτη χωρίς τον Τσίπρα το μήνυμα ήταν η κυβέρνηση να αλλάξει την ατζέντα.
Από το Μέγαρο Μαξίμου δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία, όπως λένε, στις μετρήσεις και επιμένουν ότι κινούνται σε αρρύθμιστο πλαίσιο και τονίζουν με έμφαση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παρουσιάζει πτώση που έχει μεγάλη σημασία για το μέλλον.
Το στρατηγικό αδιέξοδο της κυβέρνησης είναι εμφανές κατά την αντιπολίτευση και κεντρικά της στελέχη σημειώνουν ότι η συμφωνία των Πρεσπών είναι βαρύ και ασήκωτο φορτίο για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως για τους ΑΝΕΛ.
Η οικονομία. Ο Πρωθυπουργός και οι επιτελείς του επέμειναν εξ αρχής ότι οι όποιες θετικές εξελίξεις στην οικονομία θα επηρεάσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό και τις πολιτικές διεργασίες και θα διαμορφώσουν και το πολιτικό τοπίο ενόψει των εκλογών. Γι’ αυτό και έδωσαν έμφαση στην απόφαση του Εurogroup ευελπιστώντας στη διαμόρφωση ενός διαφορετικού τοπίου και στην εξομάλυνση της κατάστασης. Κυρίως όμως επένδυσαν σε ψυχολογικό επίπεδο παράλληλα με την επιχείρηση ενίσχυσης του μηνύματος ότι η χώρα είναι λίγα μέτρα πριν από την οριστική έξοδο από τη μνημονιακή εποχή.
Δεν είναι όμως λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι αν ο σχεδιασμός για την οικονομική ανάκαμψη και τη διάχυση των ωφελειών της στην κοινωνία δεν επιβεβαιωθεί, τότε όλα είναι ανοικτά. Μάλιστα, αναφέρονται στη μείωση των συντάξεων από 1-1-2019, θέμα το οποίο επιμένει να θέτει το ΔΝΤ, αν και από την κυβέρνηση εμμένουν να αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο (σ.σ. το έπραξε και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός προ ημερών με την συνέντευξή του στους «Financial Times») για παράταση της εφαρμογής της ψηφισμένης διάταξης.
Το Μακεδονικό. Το κρίσιμο όμως στοιχείο που θεωρείται μαύρη τρύπα για την κυβέρνηση, όπως λέει και η αντιπολίτευση, είναι το Μακεδονικό που θέτει τη σφραγίδα του στο πολιτικό σκηνικό. Παρά το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός και κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, εμμένουν στη θεωρία ότι το Μακεδονικό μόνο ζημιά δεν κάνει μακροπρόθεσμα στο κόμμα, εντούτοις το συγκεκριμένο ζήτημα έχει επιφέρει μεγάλο πλήγμα στην εικόνα της κυβέρνησης.
Οι συνεχείς διαμαρτυρίες, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, όπου καταγράφονται πάρα πολύ μεγάλες απώλειες εκτός από τους ΑΝΕΛ και για τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένα ηχηρό καμπανάκι.
Η κυβέρνηση με αυτό το θέμα είναι στριμωγμένη αρκετά και ήδη καλείται να αντιμετωπίσει τα κρούσματα αποδοκιμασιών προς κυβερνητικά στελέχη όπως έγινε στις Σέρρες, χθες, στους εορτασμούς για την απελευθέρωση του νομού –ένα ακόμα κρούσμα τις τελευταίες ημέρες –με τα συνθήματα κατά της κυβέρνησης που άκουσε ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής. Η κυβέρνηση υποτίμησε την αντίδραση των πολιτών και θεώρησε ότι το Μακεδονικό θα διχάσει τη ΝΔ και θα δημιουργήσει ρήγμα στην αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα στην παρούσα φάση το καταγράφει ο κυβερνητικός συνασπισμός. Κυρίως αυτό συμβαίνει με την αποσύνθεση των ΑΝΕΛ που καταγράφουν συνεχείς αποχωρήσεις όπως χθες του Θανάση Μπέλτσου, ιδρυτικού στελέχους και επί χρόνια στενού συνεργάτη του Π. Καμμένου.
Ομως το γεγονός ότι πάνω από 6 στους 10 θεωρούν κακό τον συμβιβασμό με την ΠΓΔΜ και ακόμη και οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ είναι διχασμένοι (σ.σ. είναι πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ) δημιουργεί πολιτικό πρόβλημα στον Πρωθυπουργό. Και αυτό, μάλιστα, σε μια χρονική στιγμή που έχει περάσει στην κοινή γνώμη ότι υπήρξε, κατά την αντιπολίτευση, «παζάρι» και συναλλαγή μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και Βερολίνου για το χρέος και παραχωρήσεις στο Προσφυγικό.
Ψάχνουν την… έξοδο κινδύνου
Σε αυτό το πολιτικό περιβάλλον ουδείς δύναται να προβλέψει τον χρόνο των εκλογών, αλλά και με ποια δεδομένα και σε τι συνθήκες αυτές θα διεξαχθούν. Στο εσωτερικό της κυβέρνησης υπάρχουν αυτή τη στιγμή δύο σχολές σκέψης, ενώ ο Πρωθυπουργός ακόμα δεν έχει αποφασίσει, αν και τάσσεται υπέρ της πορείας έως το τέλος της τετραετίας. Η μία σχολή υποστηρίζει ότι πρέπει να στηθούν κάλπες το προσεχές φθινόπωρο με επιχείρημα την έξοδο από τα Μνημόνια και η άλλη που προκρίνει τον προσεχή Μάιο, ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές.
Στο Μέγαρο Μαξίμου, έχοντας κατά νου το κλίμα στους ΑΝΕΛ και με οδηγό τις θεωρίες περί «αποστασίας» και «επιχείρησης αποσταθεροποίησης», μιλάνε για εφεδρείες (σ.σ. βλέποντας προς Το Ποτάμι που είναι κυριολεκτικά στην έξοδο από το ΚΙΝΑΛ) εντός της Βουλής, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιες είναι αυτές και εάν επαρκούν σε περίπτωση αποχώρησης και άλλων βουλευτών.
ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ. Μια από τις κινήσεις που αναμένονται, εάν δεν προχωρήσει το σενάριο των εκλογών το φθινόπωρο του 2018, είναι ένας μεγάλος και ριζικός ανασχηματισμός, αμέσως μετά τη λήξη του τρίτου Μνημονίου, δηλαδή μετά τις 21 Αυγούστου. Σε κάθε περίπτωση αυτός θα γίνει πριν από τη ΔΕΘ, ώστε να γίνει η επικοινωνιακή και πολιτική αντεπίθεση καθώς η χώρα θα εισέλθει σε εκλογική χρονιά. Στο πλαίσιο του εκλογικού σχεδιασμού εντάσσονται κινήσεις, όπως π.χ. ψήφος και δίπλωμα οδήγησης στους 17άρηδες, προνόμια και ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων στους δημοσίους υπαλλήλους κ.ά. Επίσης, λόγω της πίεσης στον Βορρά για το Μακεδονικό, αναμένεται να γίνουν στοχευμένες κινήσεις με οικονομικό πρόσημο στη Βόρεια Ελλάδα, ώστε να αλλάξει το κλίμα. Ακόμη, ένα από τα όπλα της κυβέρνησης είναι η σκανδαλολογία και το Μέγαρο Μαξίμου αναμένεται να αξιοποιήσει διάφορες υποθέσεις, όπως η Νοvartis, το ΚΕΕΛΠΝΟ και τα δάνεια των κομμάτων.
