Με «δώρο» για την επαναπροώθηση προσφύγων στην Ελλάδα την αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου που έχουν επιβαρυνθεί από τις προσφυγικές ροές επιστρέφει από τη Σύνοδο Κορυφής ο Αλέξης Τσίπρας. Στην πρώτη ανταλλαγή για τη συμφωνία –που κινείται κατά βάση σε διμερές επίπεδο με τη Γερμανία –μπήκε η εξίσωση του ΦΠΑ στο 24% και για τα τελευταία πέντε νησιά που παρέμεναν με μειωμένο συντελεστή. Η διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα για αυξημένο ΦΠΑ και σε Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο και Χίο θα ανασταλεί με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου με τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν. «Νομίζω ότι ήταν μια δίκαιη κίνηση που έγινε πράξη» σχολίασε για την απόφαση ο Πρωθυπουργός, αναδεικνύοντας και τη συμβολή του Ζαν-Κλον Γιούνκερ.
Η συμβιβαστική συμφωνία για το Προσφυγικό, στην οποία κατέληξαν τις πρώτες πρωινές ώρες χθες οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, μπορεί να μη δημιουργεί νέα εντυπωσιακά δεδομένα σε σχέση με τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης από την Ευρώπη, πλην όμως έδωσε τη δυνατότητα στις πολιτικές ηγεσίες των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών να ισχυριστούν πως κάτι κέρδισαν. Αλλωστε η προσφυγική κρίση κάθε άλλο παρά βρίσκεται σε έξαρση τον τελευταίο καιρό, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, και συνεπώς δεν υπήρχαν επείγουσες καταστάσεις που θα απαιτούσαν άμεσες και ριζικές αποφάσεις. Επείγουσες ήταν οι πολιτικές πιέσεις σε κάποιες χώρες, με πρώτες την Ιταλία και τη Γερμανία.
Ο ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, που με την πρώτη άφιξή του στις Βρυξέλλες έκανε λόγο για βέτο, δήλωσε τελικά ικανοποιημένος από το γεγονός ότι έγινε δεκτή η πρότασή του περί δημιουργίας «ελεγχόμενων προσφυγικών κέντρων» στην ΕΕ, αλλά και ενδεχομένως εκτός, όπου με ταχύτατες, όπως ευελπιστεί, διαδικασίες θα φιλτράρονται οι πρόσφυγες που δικαιούνται άσυλο από τους μη δικαιούχους. Τα κέντρα αυτά θα χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και θα δημιουργηθούν σε συνεργασία με τον ΟΗΕ. Προς το παρόν η Γαλλία και η Ισπανία έχουν αφήσει να εννοηθεί πως θα μπορούσαν να δημιουργήσουν «προσφυγικά κέντρα», ενώ καμία χώρα της Βόρειας Αφρικής δεν έχει εκδηλώσει την πολιτική προθυμία να δημιουργήσει τέτοιου είδους κέντρα ή πλατφόρμες στην επικράτειά της.Ικανοποιημένος δήλωσε ακόμη ο ιταλός πρωθυπουργός από τη δέσμευση της Συνόδου Κορυφής ότι θα αναθεωρηθεί κάποια στιγμή, μη προσδιορισμένη χρονικά, η συμφωνία του Δουβλίνου, η οποία επί της ουσίας υποχρεώνει τις μεσογειακές χώρες της ΕΕ να φορτώνονται το μεγαλύτερο τμήμα του προσφυγικού άχθους. Η έλλειψη χρονικών ορίων για την αναθεώρηση της συμφωνίας του Δουβλίνου, αλλά και η αναφορά ότι η ενδοευρωπαϊκή αλληλεγγύη στο Προσφυγικό είναι προαιρετική, ικανοποίησε από την άλλη πλευρά τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης των οποίων οι κυβερνήσεις που ρέπουν προς τον εθνικιστικό λαϊκισμό έχουν υποσχεθεί πως δεν θα αφήσουν «ούτε έναν πρόσφυγα» να εισέλθει στην επικράτειά τους.
Στα ηγετικά κλιμάκια των Βρυξελλών επικρατεί ωστόσο η αντίληψη πως όταν οι κυβερνήσεις αυτές διαπιστώσουν πως η έλλειψη αλληλεγγύης έχει οικονομικό κόστος και οδηγεί σε μείωση των κοινοτικών κονδυλίων που δικαιούνται, θα αλλάξουν ρότα. Η καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε και αυτή ικανοποιημένη από τις χθεσινές αποφάσεις, αν και τόνισε ότι σημασία έχει η υλοποίησή τους.
Επιστρέφοντας όμως στο Βερολίνο θα μπορεί να ισχυριστεί ενώπιον των βαυαρών υπερσυντηρητικών συμμάχων της που απειλούσαν την κυβερνητική σταθερότητα, ότι τα hotspots θα είναι εφεξής περισσότερα και κλειστά. Θα μπορεί επίσης να ισχυριστεί ότι επέβαλε μια διατύπωση στα τελικά συμπεράσματα της συνόδου, που προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να αποφεύγονται στο μέλλον οι αναχωρήσεις, χωρίς σχετική άδεια, προσφύγων από τις χώρες στις οποίες εισήλθαν στην Ευρώπη προς άλλες χώρες-μέλη. Η καγκελάριος κατάφερε επίσης να συνάψει διμερείς συμφωνίες με πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, που θα παρέχουν στη Γερμανία το δικαίωμα να επιβάλλει την απέλαση προσφύγων προς τις χώρες της ΕΕ από τις οποίες εισήλθαν στο ευρωπαϊκό έδαφος.