Νέα απόπειρα για να μπει φρένο στις «τσάμπα» μετακινήσεις με τα αστικά λεωφορεία και τα τρόλεϊ της Αθήνας, ξεκινούν την Δευτέρα 2 Ιουλίου, οι διοικήσεις της εταιρείας Οδικές Συγκοινωνίες (ΟΣΥ) και του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας (ΟΑΣΑ).
Με μεγάλη καθυστέρηση, ΟΑΣΑ και ΟΣΥ επιχειρούν να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της εκτεταμένης εισιτηριοδιαφυγής που διαπιστώνεται κυρίως στο δίκτυο των λεωφορείων και τρόλεϊ. Έτσι, από αύριο η είσοδος των επιβατών θα γίνεται μόνο από την μπροστινή πόρτα, ενώ ξεκινούν και οι έλεγχοι εισιτηρίων στο εσωτερικό των δύο μέσων, κατά προτεραιότητα στις ώρες αιχμής. «Η είσοδος των επιβατών από τη μπροστινή πόρτα θα ξεκινήσει σταδιακά σε κάποιες γραμμές, ώστε το φθινόπωρο να εφαρμοστεί πλήρως», δήλωσε ο γενικός γραμματέας Μεταφορών Θάνος Βούρδας.
Τα πρώτα στοιχεία από την εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, δείχνουν ότι μόλις το 20% των επιβατών των λεωφορείων και των τρόλεϊ φτάνει ως τα επικυρωτικά μηχανήματα.
Πάντως, οι αρμόδιοι του ΟΑΣΑ εκτιμούν πως ένα μεγάλο μέρος τους δεν είναι τζαμπατζήδες, αλλά κάτοχοι μηνιαίας κάρτας απεριορίστων διαδρομών που δεν έχουν ενημερωθεί ότι είναι απαραίτητη η επικύρωσή της στα ηλεκτρονικά μηχανήματα. Επίσης, ένα άλλο μικρό ποσοστό, αφορά κατόχους απλών ηλεκτρονικών εισιτηρίων που τα χρησιμοποιούν αρχικά στο μετρό και δεν τα επικυρώνουν εκ νέου όταν συνεχίζουν με λεωφορείο ή τρόλεϊ για να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους.
Σε κάθε περίπτωση, τα δύο μέτρα ελέγχου της εισιτηριοδιαφυγής στα λεωφορεία και τα τρόλεϊ (είσοδος των επιβατών από τη μπροστινή πόρτα και έλεγχος των εισιτηρίων από ελεγκτές) δεν φαίνεται ότι μπορούν να εφαρμοστούν πλήρως από αύριο. Οι οδηγοί, στη συντριπτική τους πλειονότητα, αρνούνται να επιβλέπουν την επικύρωση των εισιτηρίων και προβλέπουν ότι θα υπάρχουν καθυστερήσεις στα δρομολόγια με την υποχρεωτική είσοδο από την μπροστινή πόρτα. Επίσης, δηλώνουν αδυναμία να απαγορεύουν την είσοδο των επιβατών από τις υπόλοιπες πόρτες.
Για τους ελέγχους των εισιτηρίων στο εσωτερικό των λεωφορείων και των τρόλεϊ, απαιτείται η δημιουργία ειδικού σώματος ελεγκτών, κάτι που παραμένει μεγάλο «αγκάθι». Στόχος είναι να εκπαιδευτούν 200 άτομα για να κάνουν με επιστημονικό τρόπο ελέγχους. Έχουν ήδη εγκριθεί 140 προσλήψεις, που θα γίνουν μέσω ΑΣΕΠ. Παράλληλα, ο ΟΑΣΑ έχει ξεκινήσει την εκπαίδευση 65 εργαζομένων, η οποία όμως διακόπηκε μετά από παρέμβαση συνδικαλιστών και αναμένεται να συνεχιστεί εντός της εβδομάδας. Αυτό σημαίνει, ότι αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει προσωπικό για να ξεκινήσουν οι έλεγχοι από αύριο. Σημειώνεται, ότι το δίκτυο των αστικών λεωφορείων καλύπτει 5.697 χλμ. και των τρόλεϊ άλλα 352 χλμ.
Στις εταιρείες σταθερής τροχιάς (ΣΤΑΣΥ), όπου οι μπάρες λειτουργούν στη συντριπτική πλειονότητα των σταθμών, τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Υπολογίζεται, ότι οι επικυρώσεις εισιτηρίων ξεπερνούν το 1,5 εκατ. την ημέρα. Επίσης, οι ημερήσιες εισπράξεις φτάνουν τα 2,2 εκατ. ευρώ, ποσό σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με την εποχή των «χάρτινων» εισιτηρίων.
Η ιστορία των ελέγχων σε λεωφορεία-τρόλεϊ
Ο ΟΑΣΑ έχει αποπειραθεί να εφαρμόσει το μέτρο της εισόδου από την μπροστινή πόρτα αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως επιτυχία.
Το καλοκαίρι του 2013 ανακοινώθηκε η εφαρμογή του μέτρου σε 51 λεωφορειακές γραμμές με στόχο την επέκτασή του σε όλες τις γραμμές. Στα λεωφορεία μάλιστα τοποθετήθηκαν και τουρνικέ για να διευκολύνουν τον έλεγχο των επιβατών από τους οδηγούς. Κάθετα αντίθετοι στο μέτρο ήταν όμως τα μέλη του Συνδικάτου Εργαζομένων ΟΑΣΑ, οι οποίοι κάλεσαν τους οδηγούς να μην προμηθευτούν τις ειδικές πινακίδες, οι οποίες είχαν αρχίσει να τοποθετούνται στα λεωφορεία.
Τελικά, αν και η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου ξεκίνησε στις 51 γραμμές, γρήγορα ξεχάστηκε αφού κανένας οδηγός δεν μπήκε στη διαδικασία να ελέγχει την είσοδο των επιβατών.
Άλλη μια απόπειρα έγινε το Νοέμβριο του 2014, αυτή τη φορά σε 56 γραμμές λεωφορείων. Και πάλι, το Σωματείο Εργαζομένων ΟΑΣΑ αντέδρασε και το μέτρο τελικά δεν εφαρμόστηκε.
Τέλος, το 2016 στη συλλογική σύμβαση εργασίας του ΟΑΣΑ υπήρχε πρόβλεψη για την καταβολή μπόνους στους οδηγούς λεωφορείων που εθελοντικά θα συμμετείχαν στον έλεγχο εισιτηρίων των επιβατών. Το μπόνους μάλιστα είχε καθοριστεί στο 20% της αύξησης των εσόδων που θα καταγράφονταν εξαιτίας των ελέγχων αυτών. Στην πράξη όμως και πάλι δεν έγινε τίποτα.
