Ενας πατέρας, συγκλονισμένος από τον θάνατο του γιου του. Η ιεροτελεστία αποχαιρετισμού του άψυχου σώματος γίνεται ένα είδος πουργκατόριου. Ο πατέρας συνομιλεί με τον κόσμο των νεκρών… Αν σας περιέγραφαν με τα παραπάνω λόγια την υπόθεση ενός μυθιστορήματος, θα σας προκαλούσαν το ενδιαφέρον να το διαβάσετε; Πάντως αυτή είναι η υπόθεση του μυθιστορήματος του Τζορτζ Σόντερς «Λήθη και Λίνκολν» που, πριν από λίγους μήνες, κέρδισε το βραβείο Booker.
Είτε ναι, είτε όχι είναι η απάντηση στην παραπάνω ερώτηση, λάθος θα είναι. Η ιστορία δεν αποτελεί την ουσία ενός λογοτεχνικού έργου. Εξάλλου, στην παγκόσμια λογοτεχνία, ο πυρήνας είναι πέντε – έξι μύθοι από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία και άλλοι τόσοι από τον Σαίξπηρ. Αυτοί αναπαράγονται σε διάφορες μορφές και εποχές, με διάφορα στυλ, ύφη και αφηγηματικές τεχνικές.
Αξίζει εδώ να αναφέρω ένα ανεκδοτολογικό περιστατικό που, με λίγα λόγια, λέει τα πάντα. Κάποτε λοιπόν, ένας γνωστός του Καραγάτση, τον ρωτούσε πώς στο καλό σκαρφίζεται αυτά που γράφει. Πώς φαντάζεται τους ήρωες, τις ιστορίες, τις καταστάσεις. «Α ρε Καραγάτση» του έλεγε «αν μπορούσα κι εγώ να σκεφτώ μια πρωτότυπη ιστορία, θα γινόμουν εξίσου καλός συγγραφέας». «Θα σου πω εγώ μία» του αποκρίνεται ο συγγραφέας «θα σου την κάνω δώρο. Μια νέα γυναίκα έπληττε στον γάμο της με έναν πλούσιο άνδρα, ισχυρό παράγοντα της περιοχής. Κάποτε ερωτεύτηκε παράφορα έναν νεότερο και ομορφότερο, εγκατέλειψε σύζυγο και οικογένεια και τον ακολούθησε. Ο νεαρός όμως, έπειτα από λίγο καιρό, την παράτησε και η γυναίκα γύρισε συντετριμμένη στον άνδρα της. Του ζήτησε να τη συγχωρέσει αλλά εκείνος την έδιωξε και της απαγόρευσε να βλέπει το παιδί της. Κι εκείνη, απελπισμένη, αυτοκτόνησε». «Σιγά την ιστορία! Ενα μελό του κερατά είναι αυτό» είπε ο φίλος. Και ο Καραγάτσης του απάντησε : «Μόλις σου διηγήθηκα την Αννα Καρένινα. Γιατί σημασία δεν έχει τι γράφεις αλλά πώς το γράφεις».
