Εναν χρόνο μετά τον θάνατο του πρώην καγκελάριου της Γερμανίας Χέλμουτ Κολ, η χώρα της οποίας ηγήθηκε επί 16 χρόνια φαίνεται να παλεύει με το εάν θα πρέπει ή όχι να ακολουθήσει την κληρονομιά του. Για τον Κολ, η Ιστορία και η κεντρική θέση της Γερμανίας στην Ευρώπη σήμαιναν ότι δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιήσει το εθνικό μεγαλείο ως μέσο. Για εκείνον, η χώρα με τους περισσότερους γείτονες από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ήπειρο θα έπρεπε να διατηρήσει την ιδέα μιας Ευρώπης στην οποία όλες οι χώρες, μεγάλες και μικρές, αισθάνονται την ίδια ασφάλεια.

Ομως από την αρχή της προσφυγικής κρίσης το φθινόπωρο του 2015, το ευρωπαϊκό όραμα του Κολ δέχεται επίθεση. Ενώ η καγκελάριος Μέρκελ συνέχισε να πιέζει για συνεργατικές προσφυγικές πολιτικές με την ΕΕ, όλο και περισσότερες φωνές στη Γερμανία υποστηρίζουν τη μονομερή δράση εις βάρος άλλων κρατών – μελών της ΕΕ.

Επιφανειακά, η συζήτηση στη Γερμανία αυτές τις μέρες αφορά το εάν θα πρέπει να εκδιώκονται όσοι ζητούν άσυλο και έχουν ήδη καταγραφεί σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπως υποστηρίζει ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης. Ομως σε βαθύτερο επίπεδο, το ερώτημα για τη Γερμανία είναι εάν θα πρέπει να ακολουθήσει μοναχική πορεία ή να συνεχίσει να αναζητεί ευρωπαϊκές λύσεις.

Σε αυτή την νέα πολιτική εποχή, οι διαφωνίες για τη μετανάστευση έχουν εξελιχθεί σε μάχη για την ψυχή της Γερμανίας. Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έγινε το πρώτο ακροδεξιό κόμμα μετά τη δεκαετία του ’60 που εισήλθε στη γερμανική Βουλή. Κατόπιν, μετά τον σχηματισμό της σημερινής κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού, το AfD έγινε το βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης. Και τώρα ωθεί τη Χριστιανοκοινωνική Ενωση ακόμα πιο δεξιά εν όψει των περιφερειακών εκλογών στη Βαυαρία τον Οκτώβριο.

Αυτές οι εξελίξεις στη Γερμανία συμβαδίζουν με τις τάσεις σε όλη την Ευρώπη, όπου τα εθνικιστικά και λαϊκιστικά κόμματα σημειώνουν άνοδο απορρίπτοντας τις αποφάσεις της ΕΕ και ζητώντας το κλείσιμο των συνόρων. Στην Ιταλία, η εθνικιστική Λέγκα φαίνεται να έχει το πάνω χέρι στην κυβερνητική της συνεργασία με το Κίνημα Πέντε Αστέρων. Και στην Αυστρία, το ακροδεξιό κόμμα της Ελευθερίας ασκεί την επιρροή του σε μεταναστευτικές πολιτικές ως μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού.

Το Μεταναστευτικό παραμένει καυτό θέμα σε όλη την Ευρώπη, κυρίως λόγω του σοκ της αρχικής προσφυγικής κρίσης, που ακόμα αντηχεί στο μυαλό των ψηφοφόρων. Η πολιτική έχει να κάνει με τις αντιλήψεις, όχι με τα πραγματικά στοιχεία. Τα λαϊκιστικά και εθνικιστικά κόμματα έχουν καταφέρει να δώσουν την εικόνα μιας Ευρώπης υπό πολιορκία.

Η επίθεση στο όραμα του Κολ από εθνικιστικές δυνάμεις θα έχει και άλλες συνέπειες –η Γερμανία θα γίνει μια πηγή βαθιάς αβεβαιότητας και όχι προπύργιο σταθερότητας στο κέντρο της Ευρώπης. Και αυτό είναι κάτι που δεν θέλει η Ευρώπη. Το θέμα είναι ευρύτερο. Ομως το πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση για το Προσφυγικό τις επόμενες εβδομάδες θα αποκαλύψει πολλά για τη μελλοντική κατεύθυνση της Γερμανίας – και για το μέλλον της Ευρώπης.

Ο Καρλ Μπιλντ ήταν υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας από το 2006 έως το 2014 και πιο πριν από το 1991 έως το 1994 πρωθυπουργός, ο οποίος μάλιστα διαπραγματεύθηκε την ένταξη της χώρας του στην ΕΕ.

Τελευταία Νέα