Ο Κλεισθένης πάει στη Βουλή

Απλή αναλογική και με τη… βούλα στις αυτοδιοικητικές εκλογές προβλέπει το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών Κλεισθένης Ι, το οποίο και αναμένεται να κατατεθεί σήμερα –το αργότερο έως το τέλος της εβδομάδας –στη Βουλή. Παρά τις σφοδρές αντιδράσεις δημάρχων και περιφερειαρχών όλους τους προηγούμενους μήνες, το υπουργείο Εσωτερικών εμμένει στην επιλογή του για απλή αναλογική από τις ερχόμενες κιόλας αυτοδιοικητικές εκλογές.

«Αρετή κάθε εκλογικού συστήματος, εκτός της αναλογικότητάς του, είναι η απλότητά του –πολλώ δε μάλλον όταν αυτό αφορά τη συμμετοχή σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, όπου η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά θα πρέπει να διευκολύνεται έτι περαιτέρω. Για τον λόγο αυτόν, κεντρική επιλογή του παρόντος σχεδίου νόμου είναι η καθιέρωση του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής των υπολοίπων, του πλέον κλασικού και απλού αναλογικού συστήματος» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην αιτιολογική έκθεση.

Σύμφωνα, λοιπόν, με το τελικό κείμενο των 255 άρθρων –έναντι 237 που περιελάμβανε το αρχικό κείμενο, το οποίο είχε δοθεί στα τέλη Απριλίου -, που παίρνει τον δρόμο για τη Βουλή, ορίζεται η άμεση εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών. Οπως τονίζεται, παρόλο που η έμμεση εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη είναι πιο συνεπής προς την απλή αναλογική, στο παρόν νομοσχέδιο προκρίθηκε «η διατήρηση του υφιστάμενου τρόπου άμεσης εκλογής του δημάρχου ή του περιφερειάρχη, ως επικεφαλής του αντίστοιχου συνδυασμού, είτε στον πρώτο γύρο, εφόσον ο συνδυασμός του λάβει τουλάχιστον το 50% των έγκυρων ψήφων συν μία, είτε, εφόσον η πλειοψηφία αυτή δεν επιτευχθεί, στον δεύτερο γύρο που διεξάγεται μεταξύ των επικεφαλής των δύο πρώτων συνδυασμών».

Παράλληλα, όπως άλλωστε είχε διαμηνυθεί όλο το προηγούμενο διάστημα, η θητεία των δημοτικών καθώς και των περιφερειακών Αρχών επανέρχεται στα τέσσερα χρόνια, ενώ οι εκλογές ορίζονται για τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου κάθε τέταρτο έτος. Η εγκατάσταση, δε, των νέων αυτοδιοικητικών Αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους. Οι ερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές θα διεξαχθούν στις 13 Οκτωβρίου 2019. Ωστόσο, στο παρόν νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνεται η κυβερνητική πρόταση για κατάτμηση της Β’ Αθήνας και της Περιφέρειας Αττικής.

Από τις βασικές ρυθμίσεις του προγράμματος Κλεισθένης Ι είναι και η κατηγοριοποίηση των δήμων με βάση τον πληθυσμό, τον βαθμό αστικοποίησης και άλλα χαρακτηριστικά. Ετσι, οι δήμοι της χώρας χωρίζονται σε έξι κατηγορίες: σε Δήμους Μητροπολιτικών Κέντρων, σε Μεγάλους Ηπειρωτικούς Δήμους και Πρωτεύουσες Νομών, με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων, σε Μεσαίους Ηπειρωτικούς Δήμους, με πληθυσμό άνω των 10.000 και έως 25.000 κατοίκων, σε Μικρούς Ηπειρωτικούς και Μικρούς Ορεινούς Δήμους, με πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων, σε Μεγάλους και Μεσαίους Νησιωτικούς Δήμους, με πληθυσμό άνω των 3.500 κατοίκων, και σε Μικρούς Νησιωτικούς Δήμους, με πληθυσμό έως 3.500 κατοίκους.

Η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων, τόσο με απόφαση των αυτοδιοικητικών θεσμών όσο και κατόπιν λαϊκής πρωτοβουλίας, αποτελεί –βάσει της αιτιολογικής έκθεσης –τομή για το πεδίο της Αυτοδιοίκησης.

Παράλληλα, με το εν λόγω σχέδιο νόμου χορηγείται η δυνατότητα στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού να συνιστούν νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, με αντικείμενο δραστηριότητες του τομέα ενέργειας. Στο άρθρο 184, μάλιστα, ορίζεται και η σύσταση δημοτικών μονομετοχικών ΑΕ λειτουργίας πρατηρίου καυσίμων, για την κάλυψη των αναγκών μικρών νησιωτικών δήμων. «Οι μικροί νησιωτικοί δήμοι αποκτούν τη δυνατότητα, προς εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων τους, να συνιστούν μονομετοχικές ανώνυμες εταιρείες, με μοναδικό αντικείμενο τη λειτουργία πρατηρίου υγρών καυσίμων εντός της χωρικής τους εμβέλειας, υπό την προϋπόθεση ότι δεν λειτουργεί αντίστοιχη ιδιωτική επιχείρηση εντός των ορίων τους» υπογραμμίζεται στην έκθεση.