Τι έχει συμβεί στο Ηνωμένο Βασίλειο; Από το δημοψήφισμα τον Ιούνιο του 2016 για το Brexit, η βρετανική εξωτερική πολιτική σχεδόν έχει καταρρεύσει.
Με τις Ηνωμένες Πολιτείες να κάνουν πίσω, τη Ρωσία να δείχνει επιθετικότητα και την Κίνα να αναδύεται, ποτέ δεν υπήρξε καλύτερη εποχή για τη Βρετανία να ασχοληθεί με τα διεθνή θέματα. Κι όμως κάθε άλλο παρά αυτό κάνει. Ολη η προσοχή της κυβέρνησης είναι στραμμένη στον γόρδιο δεσμό του Brexit και κάνει σαν να μην ενδιαφέρεται για το τι συμβαίνει πέρα από τα σύνορά μας.
Υποτίθεται ότι τα πράγματα δεν θα εξελίσσονταν έτσι. Πριν από το δημοψήφισμα, το στρατόπεδο που ήταν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ και υποσχόταν μια «χρυσή Βρετανία» ελεύθερη από τα δεσμά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έπεισε πολλούς ότι η μετά Brexit Βρετανία θα ήταν μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη. Ομως σήμερα η προσδοκία τους ότι η Βρετανία θα ήταν ηγετική δύναμη σε έναν νέο κόσμο έχει μετατραπεί σε κωμικοτραγική αυταπάτη.
Ας σκεφθούμε την Ινδία, που θα μπορούσε να είναι ένας μεγάλος εμπορικός εταίρος για το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit. Το πρόβλημα είναι ότι οι Ινδοί θεωρούν τη Βρετανία και την Ευρώπη ως μία αγορά. Για εκείνους, το ότι η Βρετανία θέλει να υιοθετήσει δικούς της κανόνες και σταθμά αποτελεί μια επιπόλαια ενόχληση. Πριν επεκτείνει το εμπόριο και τις επενδύσεις με τη μετά Brexit Βρετανία, η Ινδία το πιο πιθανό είναι να επιδιώξει πιο στενές σχέσεις με την ΕΕ.
Η αποδυνάμωση της Βρετανίας είναι εμφανής και στο εσωτερικό. Παρά την επιτυχία να συγκεντρώσει τη διεθνή υποστήριξη απέναντι στη ρωσική ανάμειξη στη χώρα –συμπεριλαμβανομένων των συντονισμένων απελάσεων ρώσων κατασκόπων μετά την προκλητική επίθεση με νευροτοξικό παράγοντα σε βρετανικό έδαφος -, η αλήθεια είναι πως η Βρετανία αποτελεί αυτή τη στιγμή τον πιο αδύναμο κρίκο της Ευρώπης. Είναι μόνο θέμα χρόνου πριν ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν προκαλέσει και πάλι τη Βρετανία και όταν συμβεί αυτό, η Βρετανία θα έχει λιγότερα εργαλεία για να απαντήσει.
Εν τω μεταξύ, με το Λονδίνο να συντάσσεται με την κυβέρνηση Τραμπ και να βάζει πρώτα το εμπόριο και τις επενδύσεις και μετά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καλή διακυβέρνηση, δημοσιογράφοι, πολιτικοί της αντιπολίτευσης και ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο είναι λιγότερο ασφαλείς. Με την κίνηση αυτή η κυβέρνηση της πρωθυπουργού Τερίζα Μέι έγινε το «σκυλάκι» του Τραμπ. Η «ειδική σχέση» επιβίωσε, όμως είναι πλέον πηγή παγκόσμιας αβεβαιότητας παρά πυλώνας σταθερότητας.
Η κατάρρευση της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής σημειώνεται σε μια στιγμή μεγάλης διεθνούς ανασφάλειας. ΗΠΑ και Κίνα βρίσκονται εν μέσω γεωπολιτικής διελκυστίνδας που θα κρατήσει τουλάχιστον μια γενιά. Γι’ αυτό η Ευρώπη θα πρέπει να λειτουργήσει ως έρμα. Μια Ευρώπη όμως χωρίς την παραδοσιακή βρετανική ηγεσία, κρίση και διπλωματία θα είναι μικρότερη Ευρώπη. Και η Βρετανία, με δική της απόφαση, θα έχει περιορισθεί σε ένα παθητικό παράδοξο.
Ο Μαρκ Μπάλοτς-Μπράουν είναι μέλος της Βουλής των Λόρδων και πρώην αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ
Τελευταία Νέα