Το πολιτικό σκηνικό, έναν χρόνο πριν από τις εκλογές

Σχεδόν έναν χρόνο πριν από τις εθνικές εκλογές, το πολιτικό σκηνικό εμφανίζει μία παγιωμένη εικόνα, χωρίς ιδιαίτερες μεταβολές. Πιο συγκεκριμένα:

1. Η Νέα Δημοκρατία διατηρεί σημαντικό προβάδισμα. Οι έρευνες κοινής γνώμης που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο χρόνο επαναλαμβάνουν το ίδιο μοτίβο. Η Νέα Δημοκρατία έχει παγιώσει το δημοσκοπικό προβάδισμά της, που από τις αρχές του 2017 παραμένει σταθερά διψήφιο. Επίσης, παρά τις μικρές αυξομειώσεις στα ποσοστά τους, τα δύο μεγάλα κόμματα δεν εμφανίζουν ιδιαίτερες μεταβολές στη συσπείρωσή τους: 8/10 ψηφοφόρους της ΝΔ θα επιλέξουν ξανά το ίδιο κόμμα, ενώ αντίθετα το 1/3 των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ έχουν απομακρυνθεί οριστικά. Μέχρι το 2009, σε συνθήκες ισχυρού δικομματισμού, οι ροές ανάμεσα στους δύο πρώτους έκριναν τον νικητή και το εύρος της διαφοράς. Σήμερα, το μεγαλύτερο ποσοστό των πρώην ψηφοφόρων ΣΥΡΙΖΑ αποστασιοποιείται χωρίς να δηλώνει κάποια κομματική προτίμηση.

2. Παγιωμένη η εικόνα του κομματικού συστήματος. Σταθερή εμφανίζεται και η εικόνα της δύναμης των υπόλοιπων κομμάτων. Μάλιστα, αυτό παρατηρείται και έπειτα από σημαντικές κομματικές διεργασίες, όπως στο Κίνημα Αλλαγής. Χαρακτηριστικά, ο ενθουσιασμός της διαδικασίας εκλογής του επικεφαλής από τη βάση που συνοδεύτηκε με σχετικά υψηλές καταγραφές των ποσοστών του δεν ακολουθήθηκε με ανάλογες επιδόσεις. Σήμερα, η Χρυσή Αυγή και το ΚΙΝΑΛ διαγκωνίζονται για την 3η θέση.

3. Καταλύτες εξελίξεων. Η συμφωνία της κυβέρνησης με την ΠΓΔΜ επηρέασε περισσότερο τους ΑΝΕΛ, λειτουργώντας αποσυνθετικά σε επίπεδο εκλογικής βάσης και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, παρά τα δύο μεγάλα κόμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εμφάνισε ιδιαίτερη κάμψη, ούτε η ΝΔ ενισχύθηκε σημαντικά. Σε όμοια κατεύθυνση, παρότι η κυβέρνηση επένδυσε στη ρητορική της εξόδου από την εποπτεία και το τέλος των Μνημονίων, η κοινή γνώμη δεν συμμερίστηκε τον ενθουσιασμό της.

Η κυριότερη όμως επίπτωση του μακεδονικού ζητήματος στο κομματικό σύστημα δεν είναι ακόμη εμφανής. Η ανάδειξή του ενδυναμώνει ιδιαίτερα τις φωνές του δεξιού άκρου του κομματικού συστήματος. Δεν θα είναι καθόλου περίεργο –εάν όχι και αναμενόμενο –να ενισχυθούν σχηματισμοί ή να εμφανιστούν νέα κόμματα με κυρίαρχη τη συγκεκριμένη ατζέντα.

Συνολικά, καθώς εισερχόμαστε στη «μακρά» προεκλογική περίοδο, με τη θητεία της κυβέρνησης να ολοκληρώνεται μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019, η εικόνα είναι σταθερή. Αυτό βέβαια δεν αποκλείει διακυμάνσεις και αλλαγές. Ιδιαίτερα όσο πλησιάζουμε στη «στενότερη» προεκλογική περίοδο οι επιλογές των αναποφάσιστων και η αποσαφήνιση των διλημμάτων θα κρίνουν την τελική δύναμη των κομμάτων.

Ο Γιώργος Σιάκας είναι ο διευθυντής Ερευνών της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας