Η κυβέρνηση σχεδόν ανοικτά διαμηνύει ότι στο Σκοπιανό η μπάλα βρίσκεται πλέον στα πόδια των γειτόνων. Με δεδομένο ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα έρθει στην ελληνική Βουλή μετά τη συνταγματική αναθεώρηση από πλευράς ΠΓΔΜ, ο χρόνος διεξαγωγής του δημοψηφίσματος θα καθορίσει και τις εξελίξεις στο εσωτερικό, αφήνοντας ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο μιας αναγκαστικής προσφυγής στις κάλπες έως το τέλος του τρέχοντος έτους, αν πάρει κανείς τοις μετρητοίς τις χθεσινές απειλές του Πάνου Καμμένου. Ο αρχικός σχεδιασμός για το δημοψήφισμα προέβλεπε ως πιθανότερη ημερομηνία τη 16η Σεπτεμβρίου, αλλά όπως μεταδίδουν μέσα ενημέρωσης της γείτονος χώρας, μπορεί το χρονοδιάγραμμα να παραταθεί προς τα τέλη Σεπτεμβρίου ή αρχές Οκτωβρίου. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση στα Σκόπια συνεχίζουν τις συζητήσεις για τις τελικές λεπτομέρειες, ενώ, σύμφωνα με τον σκοπιανό πρωθυπουργό, η ακριβής ημερομηνία θα αποφασιστεί μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ –το Σύνταγμα, βέβαια, ορίζει ότι το δημοψήφισμα οφείλει να διεξαχθεί μέσα σε 90 μέρες από την ημέρα προκήρυξής του. Αγνωστο παραμένει ακόμα το ερώτημα που θα τεθεί προς ψήφιση, καθώς ενδέχεται, πέραν της κύρωσης της συμφωνίας, να περιλαμβάνει και αναφορά στην ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία και στο ΝΑΤΟ.

Σε κάθε περίπτωση, παρότι ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί αν ο χαρακτήρας της απόφασης θα είναι δεσμευτικός ή όχι, η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ τόνισε από την αρχή πως θα ακολουθήσει τη βούληση των πολιτών –αν, δε, το αποτέλεσμα είναι «όχι», θα παραιτηθεί. Σενάρια που κυκλοφορούν εντός και εκτός συνόρων θέλουν, πάντως, τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ να προκηρύσσει και εκλογές σε περίπτωση που το «ναι» επικρατήσει με άνετη πλειοψηφία. Η συνταγματική αναθεώρηση, η οποία σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα έπεται του δημοψηφίσματος, θα χρειαστεί τη σύμφωνη γνώμη των 2/3 της Βουλής, και αυτός είναι ένας λόγος και για μια εκλογική ζαριά από τον Ζάεφ μέσα από εθνικές κάλπες.

Μέχρι τότε, ο Ζάεφ βρίσκεται αντιμέτωπος με τις αντιδράσεις εκ μέρους του VMRO, αλλά και την άρνηση του προέδρου της Δημοκρατίας, Γκέοργκι Ιβάνοφ, να υπογράψει τη συμφωνία που ήδη κυρώθηκε στη Βουλή. Το κείμενο επέστρεψε στην Ολομέλεια, όπου σε αυριανή συνεδρίαση αναμένεται να την επικυρώσει εκ νέου. Αν ο Ιβάνοφ αρνηθεί ξανά να την υπογράψει, ο Ζάεφ έχει αφήσει ανοιχτό παράθυρο για την καθαίρεσή του.

Οι κρίσιμες ημερομηνίες

5 Ιουλίου

Δεύτερη ψηφοφορία στη Βουλή της ΠΓΔΜ για κύρωση της συμφωνίας μετά το αρχικό προεδρικό «βέτο» από τον Γκέοργκι Ιβάνοφ.

16 Σεπτεµβρίου

Η πιθανότερη ημερομηνία για το δημοψήφισμα,το οποίο –κατά τις εξαγγελίες Ζάεφ –θα διεξαχθεί το αργότερο ώς τις αρχές Οκτωβρίου.

Οκτώβριοςή Νοέµβριος

Είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο και για εθνικές εκλογές στην ΠΓΔΜ, λόγω της σύγκρουσης Ζάεφ – Ιβάνοφ, αλλά και γιατί ο Ζάεφ δεν έχει εξασφαλίσει σήμερα πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή για τις συνταγματικές αλλαγές.

Δεκέµβριος

Αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις, ώς το τέλος του έτους η παρούσα ή μια νέα Βουλή της ΠΓΔΜ μπορεί να προχωρήσει στη συνταγματική αναθεώρηση, βάσει της συμφωνίας των Πρεσπών.