Για τον κυβερνητικό εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πέσκοφ τα πανηγύρια για τη νίκη της Ρωσίας επί των Ισπανών την περασμένη Κυριακή υπήρξαν τόσο μεγάλα ώστε στους γέροντες θύμισαν τα ανάλογα που είχαν γίνει στις 9 Μαΐου του 1945 όταν στη Μόσχα ανακοινώθηκε το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ισως πρόκειται για μια υπερβολή από αυτές που οι πολιτικοί (και μάλιστα όσοι είναι υποχρεωμένοι να μιλάνε με τον Τύπο) συνηθίζουν. Ομως κι αυτό ακόμα δείχνει την τρέλα με την οποία οι συνήθως ψυχροί Ρώσοι ζουν το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ονειρεύονται πλέον τη μεγάλη διάκριση της Εθνικής τους, κάτι που πριν αρχίσει το τουρνουά δεν μπορούσαν να φανταστούν.
Οργάνωση
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε ποντάρει ευθύς εξαρχής στη δύναμη του Μουντιάλ και του ποδοσφαίρου: η οργάνωση του τουρνουά είναι κάτι περισσότερο και από υποδειγματική. «Είχα ξαναρθεί στη Μόσχα ως νεαρός ρεπόρτερ τον καιρό των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας. Θυμάμαι ότι τότε όλοι προσπαθούσαν να μας εξυπηρετήσουν ποντάροντας στους καλούς τους τρόπους, ώστε να μην γκρινιάζουμε για τις ελλείψεις που ήταν πολλές. Τώρα υπάρχει η ίδια διάθεση αλλά κι ένας τεράστιος επαγγελματισμός. Το 1980 το καθεστώς ήθελε οι ανταποκρίσεις μας να είναι οι καλύτερες, εκλιπαρώντας για καλά λόγια. Σήμερα όλοι ξέρουν πως θα πούμε τα καλύτερα γιατί αυτό που ζούμε είναι άψογο. Οι μετακινήσεις εντός της τεράστιας χώρας είναι άνετες, οι έλεγχοι των θεατών στα ματς άψογοι, οι διευκολύνσεις στους δημοσιογράφους χωρίς προηγούμενο –δεν υπάρχουν χούλιγκαν, η αστυνομία είναι αποτελεσματική και διακριτική και αν κανείς συγκρίνει τα όσα συμβαίνουν εδώ με τα όσα ζήσαμε στη Γαλλία πριν από δύο χρόνια, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε σε μια από τις καλύτερα οργανωμένες χώρες της γης» γράφει ο Ερίκ Ζοζέφ στην ακριβοδίκαιη «Λιμπερασιόν», που δεν μπορείς να πεις ότι βλέπει με συμπάθεια τον Πούτιν. Αλλά όταν οι Ρώσοι έχουν προσέξει τόσο πολύ τη βιτρίνα τους, για τι ακριβώς να διαμαρτυρηθείς; Oχι ότι θα ήταν και εύκολο να το κάνεις. Από την 1η Ιουνίου του 2018 βρίσκεται σε ισχύ ο περίφημος «νόμος Γιαροβάγια», που έχει πάρει το όνομα από τη βουλευτίνα και εμπνεύστριά του Μαρία Γιαροβάγια. Πρόκειται για έναν νόμο που θεωρητικά βοηθά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας –στην πραγματικότητα δίνει στις Αρχές τη δυνατότητα να ελέγχουν το Ιnternet και τις τηλεπικοινωνίες: κάθε κλικ καταγράφεται και κάθε τηλεφωνική κλήση ηχογραφείται. Θεωρητικά τέθηκε σε ισχύ για να περιοριστεί κάθε πιθανότητα του ΙSIS να χτυπήσει τη διοργάνωση –στην πραγματικότητα όλοι ξέρουν ότι θα συνεχίσει να ισχύει και μετά το Μουντιάλ.
Ρούβλια
Ο Πούτιν δεν αγαπάει το ποδόσφαιρο, αλλά είχε καταλάβει την επικοινωνιακή του δύναμη πριν καν η Ρωσία αναλάβει το Μουντιάλ και για αυτό δεν τσιγκουνεύτηκε ούτε ρούβλι: η εντολή σε όλους ήταν να γίνουν όλα άψογα κι ας αρνήθηκαν οι δυτικές εταιρείες να γίνουν χορηγοί του, όπως συνηθίζουν. Οι ανταποκρίσεις από τη Ρωσία μιλάνε για έργα που κόστισαν πάνω από 11 δισεκατομμύρια ευρώ –ίσως παρακολουθούμε το ακριβότερο Μουντιάλ της ιστορίας. Από αυτά τα χρήματα τα 7 ήρθαν από τα δημόσια ταμεία –τα υπόλοιπα ήταν χρήματα που ξόδεψαν για το καλό της χώρας οι χορηγοί αλλά και οι ρωσικές ομάδες που είδαν τα γήπεδά τους να ανακαινίζονται. Αυτό το τεράστιο ποσό δεν αφορά μόνο γηπεδικές εγκαταστάσεις, αλλά και τις ανακαινίσεις των ξενοδοχείων και των αεροδρομίων, καθώς και την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου. Από τα 11 δισ. ευρώ μόλις 4 πήγαν για τα γήπεδα και τα προπονητικά κέντρα: σύμφωνα με την Οργανωτική Επιτροπή του Μουντιάλ τα χρήματα που ξοδεύτηκαν για την προετοιμασία συνέβαλαν στον δείκτη ανάπτυξης της χώρας κατά 1% τα πέντε τελευταία χρόνια, καθώς δημιούργησαν συνολικά πάνω από 200 χιλιάδες θέσεις εργασίας! Υπολογίζεται ότι οι Ρώσοι ξόδεψαν για το δικό τους Μουντιάλ όσα οι Βραζιλιάνοι, οι Νοτιοαφρικανοί και οι Γερμανοί μαζί. Οσο για το περίφημο μποϊκοτάζ των δυτικών ηγετών, δεν ενδιέφερε ιδιαίτερα τον Πούτιν ποτέ: λέγεται ότι όταν του είπαν πως ο πρίγκιπας Κάρολος αποφάσισε να μην πάει στο πρώτο ματς της Εθνικής Αγγλίας, πέθανε στα γέλια. Το μήνυμα που θα έστελνε η χώρα του ήταν το μόνο που τον ενδιέφερε: φυσικά και η διάκριση της εθνικής ομάδας. Την οποία «ντόπαρε» με τον τρόπο του: αν οι παίκτες της φτάσουν στον τελικό λέγεται πως θα πάρουν πάνω από 7 εκατ. ευρώ ο καθένας!
Ντροπή
Φυσικά τον Πούτιν ενδιέφερε να ξεπλύνει και την ντροπή των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Σότσι –που ήταν κι εκείνοι οι πιο ακριβοί της ιστορίας. Τότε οι Ρώσοι προσπάθησαν να θαμπώσουν τον κόσμο ποντάροντας στην αρτιότητα των εγκαταστάσεων, αλλά και στις πολλές νίκες τους. Μόνο που υπολόγισαν χωρίς την WADA που έβγαλε στο φως το μεγαλύτερο σκάνδαλο ντόπινγκ στην ιστορία: ο ρωσικός αθλητισμός έζησε μέρες ντροπής, η Ρωσία αποκλείστηκε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο –το σοκ υπήρξε τεράστιο. Το Μουντιάλ ήταν για τους Ρώσους απαραίτητο: το απόλυτο πλυντήριο του μεγαλύτερου ίσως αθλητικού σκανδάλου όλων των εποχών. Και η τεράστια ευκαιρία του Πούτιν να δείξει στη Δύση ότι όταν έλεγε πριν από το G7 του Καναδά ότι «ο τρόπος της ηγεσίας του έρχεται από το μέλλον» σοβαρολογούσε. Τώρα ποιο ακριβώς μέλλον έχει στο μυαλό του, δεν μπορεί να το ξέρει κανείς.
Εκπληξη
Αυτό πάντως που εγώ ξέρω είναι ότι ο Πούτιν, χωρίς καλά καλά κανένας να το καταλάβει, πάει να τους πιάσει όλους στον ύπνο και να πάρει και το μεγάλο Κύπελλο: χρυσοπλήρωσε την οργάνωση των αγώνων για να κάνει το πάρτι του και σε κάθε πάρτι οι εκπλήξεις χρειάζονται για να το κάνουν αξέχαστο. Η Ρωσία είναι μια έκπληξη. Δεν έχει ταλέντο, δεν παίζει για το χειροκρότημα, αλλά αν απόψε αποκλείσει τους Κροάτες, που ποτέ στην ιστορία τους δεν έχουν κάνει πέντε νίκες συνεχόμενες σε τελικά μεγάλης διοργάνωσης, θα έχει πετύχει πολύ περισσότερα από όσα η ποδοσφαιρική ανθρωπότητα περίμενε πριν το τουρνουά αρχίσει, τότε που με παίκτες όπως ο Ακινφέεφ, ο Τζιούμπα και ο γερο-Ζιρκόφ όλοι γελούσαν. Λέγεται ότι τον χαρακτήρα σε μια ομάδα τον δίνει πάντα μια μεγάλη προσωπικότητα –ένας παίκτης σπάνια, συχνότερα ένας προπονητής, καμιά φορά ένας μεγάλος παράγοντας. Στην περίπτωση της Εθνικής Ρωσίας η ομάδα έχει πολλά από αυτά που χαρακτηρίζουν τον Πούτιν: κυνική, συγκεντρωμένη στον σκοπό, υπολογίστρια και σκληρή. Απέκλεισε τους Ισπανούς χάρη στην ευστοχία των παικτών της από τα έντεκα βήματα, παίζοντας από την αρχή με στόχο τη διαδικασία των πέναλτι. Αν σήμερα φτάσει στον ημιτελικό, ο τελικός απέχει ένα βήμα. Λάθος. Εντεκα…