Η Ελλάδα πάλι βουλιάζει στην ονοματολογία. Τελευταίο κρούσμα, το πώς οφείλουμε να ονοματίσουμε την περικοπή συντάξεων. Η κλασική διαμάχη για την πατρότητα αφορά στο επώνυμο: το Ληξιαρχείο το 2019 θα εγγράψει Μνημονιάδου -Πασοκονούδου ή μήπως Μνημονιάδου – Συριζανέλ;
Πιο σημαντικό όμως είναι το βαφτιστικό: πώς θα χαρακτηρίσουμε το νεοφώτιστο;
Η αξιοπρέπεια επιτάσσει «Δικαιοσύνη στην κατανομή βαρών». Πώς όμως; Αν ήταν ιδιωτικές συντάξεις, τέτοιες περικοπές είναι λόγος χρεοκοπίας και αφαίρεσης άδειας. Ομως πρόκειται για κράτος, και μάλιστα ήδη χρεοκοπημένο. Αν περιοριστούν όλοι και όχι οι συνταξιούχοι, είναι σαν να λέμε ότι η κρίση αφορά όλους, εκτός από όσους πρόλαβαν. Παλιότερα, στο σταθεροποιητικό 1990-93 οι συντάξεις έχασαν το 25% της αξίας τους. Τώρα έχουν χάσει οι εργαζόμενοι 30%, δεν είναι σωστό να χάσουν κάτι και οι συνταξιούχοι;
Ναι, θα ήταν σωστό, για λόγους δικαιοσύνης. Ομως, πώς να το παραδεχτούν όσοι μοίραζαν διαβεβαιώσεις και παραπλανούσαν; Πώς να διαγράψουν ελπίδες ότι αποχώρηση της τρόικας σημαίνει επιστροφή στο 2009; Για τον ίδιο λόγο, όλες οι περικοπές από το 2010 έγιναν μόνο «επειδή μας πίεζε η τρόικα».
Την αντίφαση αυτή παρατήρησε το ΣτΕ, που έκρινε ότι οι περικοπές μετά το 2013 (δηλαδή οι περισσότερες) ήταν αντισυνταγματικές, ακριβώς επειδή δεν είχαν επαρκή αιτιολογία (πέρα από το «Μας έλειπαν λεφτά και είπαμε να τα πάρουμε από τις συντάξεις που είναι εύκολο»). Αρα, το όνομα ανάγκης είναι «Συμμόρφωση στο ΣτΕ». Πράγματι, ο νόμος Κατρούγκαλου εφαρμόζει το ίδιο σύστημα των νέων και στους παλιούς –έτσι αιτιολογεί τις περικοπές. (Θα έλεγε), «Αφού αυτό το σύστημα είναι ικανοποιητικό για όσους συνταξιοδοτούνται σήμερα, γιατί να μας ενοχλεί για τους συνταξιούχους;».
Θα το έλεγαν· κανείς, όμως δεν το λέει. Γιατί; Ο ΣΥΡΙΖΑ τώρα εγγυάται το ποσό Δεκεμβρίου 2014 που κάποτε κατήγγειλε μετά βδελυγμίας (δηλαδή τις συντάξεις μετά τις περικοπές). Επιπλέον, ο επανυπολογισμός θίγει τους συνταξιούχους κατωτάτων ορίων με λίγα χρόνια ασφάλισης, μια ομάδα που τελούσε υπό ευλαβική προστασία. Γιατί όμως σιωπούν και ΝΔ/ΠΑΣΟΚ; Επειδή: (α) εποφθαλμιούν τους ίδιους ανθρώπους και (β) ο κομπασμός ότι λύθηκε το Ασφαλιστικό το 2014 έγινε χάρις στις περικοπές που τώρα καταγγέλλονται.
Ετσι ερχόμαστε στο διαρθρωτικό όνομα: «Προσαρμογή βιωσιμότητας». Αν δούμε τις προβολές συντάξεων που κατέθεσε η κυβέρνηση στην ΕΕ, μεταξύ 2018 και 2020 υπάρχει μια (μη αιτιολογημένη) πτώση συντάξεων κατά 22% ή 3,9 μονάδες του ΑΕΠ –πολύ μεγαλύτερη από τις περικοπές Αχτσιόγλου και άρα διακομματικής αιτιότητας. Είναι αυτή η μείωση που καθιστά τις συντάξεις βιώσιμες ώς το 2030. Αν οι περικοπές αυτές αναιρεθούν, τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα έπρεπε να βρεθούν χρήματα από αλλού και από άλλους, πλην συνταξιούχων. Ή πιθανώς από τη γνωστή δεξαμενή –τη νέα γενιά.
Ο Πλάτων Τήνιος είναι οικονομολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς