Στα Βαλκάνια έχει διαμορφωθεί μία νέα δίοδος για τους πρόσφυγες που έχουν στόχο την Κεντρική Ευρώπη. «Από την Ελλάδα, μέσω Αλβανίας, Μαυροβουνίου, Βοσνίας και Ερζεγοβίνης στην Κροατία. Στη συνέχεια, από τη Σλοβενία κατευθύνονται προς Βορρά, συχνά μέσω Αυστρίας και Τσεχίας προς τη Γερμανία είτε προς άλλες χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Μερικοί από τη Σλοβενία στρέφονται δυτικά, προς την Ιταλία και στη συνέχεια προς τη Γαλλία, μερικές φορές και προς τη Μεγάλη Βρετανία». Η περιγραφή της νέας διόδου είναι από τον γάλλο διοικητή της FRONTEX Φαμπρίς Λεγκερί, ο οποίος σε συνέντευξή του στην «Κυριακάτικη Βελτ» διαπιστώνει ότι σήμερα χρησιμοποιούν τη βαλκανική δίοδο 800 άτομα τον μήνα. Ο αριθμός αυτός, σημειώνει, είναι πολύ μικρότερος από τις 200.000 που περνούσαν το 2015 από τη βαλκανική δίοδο.

Η έξοδος της Τουρκίας

Ο διοικητής της FROΝΤΕΧ σημειώνει ότι στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα καταγράφηκε την άνοιξη αισθητή αύξηση της προσφυγικής ροής, η οποία και πάλι υποχώρησε. «Μεταξύ των προσφύγων καταγράφουμε επίσης πολλούς τούρκους υπηκόους –αντικαθεστωτικούς, δημοσίους υπαλλήλους, δημοσιογράφους, Κούρδους που εγκαταλείπουν την Τουρκία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα» λέει ο Λεγκερί. Αλλά στον Εβρο δεν υπάρχει κέντρο συγκέντρωσης, hotspot, αντίστοιχο με αυτά που υπάρχουν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για να καταγράφονται οι πρόσφυγες στο σύστημα EURODAC. «Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει και ο απαραίτητος εξοπλισμός για τη συλλογή δακτυλικών αποτυπωμάτων. Οι πρόσφυγες μπορούν να καταγραφούν μόνο σε κέντρα στο εσωτερικό της χώρας» λέει ο Λεγκερί. Στη συνέχεια πολλοί αξιοποιούν την ευκαιρία να μετακινηθούν προς την Κεντρική Ευρώπη χωρίς να έχουν καταγραφεί. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να επαναπροωθηθούν στην Ελλάδα. «Βρισκόμαστε σε συνομιλίες με τις ελληνικές Αρχές για να βελτιώσουμε τους ελέγχους στα χερσαία σύνορα» λέει ο Λεγκερί.

Οι δεσμεύσεις της Ελλάδας

Η γερμανική κυβέρνηση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην καταγραφή των προσφύγων στην πρώτη χώρα εισόδου στην ΕΕ, δεδομένου ότι εκεί θα πρέπει να επιστρέψουν βάσει του ισχύοντος κανονισμού του Δουβλίνου. Η συμφωνία των τριών κυβερνητικών κομμάτων την περασμένη εβδομάδα, που αποσόβησε περαιτέρω κλιμάκωση της κυβερνητικής κρίσης στη Γερμανία, προβλέπει την άμεση επαναπροώθηση εντός 48 ωρών των προσφύγων που έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου σε άλλη χώρα – μέλος της ΕΕ, εν προκειμένω στην Ελλάδα. Αυτό θα γίνει βάσει διμερούς συμφωνίας που αναμένεται να υπογράψουν Ελλάδα και Γερμανία μέχρι το τέλος του τρέχοντος μήνα. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεσμεύτηκε στην καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ για την υπογραφή της διμερούς συμφωνίας, την οποία το Βερολίνο θέλει να χρησιμοποιήσει ως μοντέλο και για άλλες χώρες – μέλη της ΕΕ.

Τα αυστριακά πυρά

Η νέα βαλκανική δίοδος υπέπεσε ήδη στην αντίληψη του Σεμπάστιαν Κουρτς, καγκελαρίου της Αυστρίας, ο οποίος ανήγαγε την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ σε προτεραιότητα της αυστριακής προεδρίας της Ενωσης αυτό το εξάμηνο. Ο Κουρτς είχε πρωτοστατήσει στο κλείσιμο της βαλκανικής διόδου στο αποκορύφωμα της προσφυγικής κρίσης. Ως υπουργός Εξωτερικών υποστήριζε τον Φεβρουάριο του 2016 ότι η Αυστρία είναι «πρόθυμη να σταθεί στο πλευρό των χωρών των δυτικών Βαλκανίων και κυρίως της Μακεδονίας, με αστυνομικούς και τεχνικό εξοπλισμό, ενδεχομένως και με στρατιώτες, εάν απαιτηθεί». Η ΠΓΔΜ έκλεισε τότε τα σύνορα με την Ελλάδα και τη δίοδο της Δοϊράνης, κόβοντας το κύμα των προσφύγων που έφτανε στην Κεντρική Ευρώπη.

Πριν από έναν μήνα, σε συνέδριο των ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Μόναχο, ο Σεμπάστιαν Κουρτς προειδοποίησε ότι πρέπει να κοπεί η νέα βαλκανική δίοδος των προσφύγων που χρησιμοποιούν την Αλβανία για να φτάσουν στην Κεντρική Ευρώπη. Το προηγούμενο του 2016 και της ΠΓΔΜ δείχνει ότι ο αυστριακός καγκελάριος δεν θα είχε αναστολή να στείλει αυστριακούς στρατιώτες και στα ελληνοαλβανικά σύνορα.
n Άλλο ρεπορτάζ για τις προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές στη σελίδα 14