Τις τελευταίες ημέρες η υπερασπιστική γραμμή του Πάνου Καμμένου για το προσωπικό του «Βατερλώ» με το όνομα της Μακεδονίας είναι μια. Ότι ο ίδιος δεν θα επιτρέψει να κυρωθεί η συμφωνία, όταν έρθει στη Βουλή κι ότι τα Σκόπια δεν πρόκειται να πάρουν πρόσκληση για την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ παρά μόνο αν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες και στην Ελλάδα και στη γειτονική χώρα.
Πριν από λίγες ημέρες στη Βουλή είπε: «Τα Σκόπια θα έχουν πρόσκληση για ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, αφού θα έχουν ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις τους που καταγράφονται στο σχέδιο της συμφωνίας των Πρεσπών».
Και συνέχισε, αφήνοντας υπόνοιες για ενδεχόμενο βέτο: «Για την συνεκδοχή νέων κρατών στο ΝΑΤΟ υπάρχει η αρχή της ομοφωνίας. Έστω και ένα κράτος να διαφωνεί δεν μπορεί να ενταχθεί. Δεν μας υποχρεώνει κανείς να αρνηθούμε και να θέσουμε θέμα για οποιονδήποτε συμμετέχοντα».
Μάλιστα στο «ψεύτικο», στο άκρως αποπροσανατολιστικό του αφήγημα προκειμένου να κερδίσει χρόνο στην κυβέρνηση, έχει πει ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να κρατήσει και δύο χρόνια οπότε η ΠΓΔΜ έχει κάνει μια τρύπα στο νερό.
Πρόκειται ασφαλώς για ένα ακόμη σενάριο από αυτά που ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ χρησιμοποιεί τακτικά προκειμένου να ξεφύγει από τα προσωπικά πολιτικά του αδιέξοδα.
Περήφανος… σε δύσκολη θέση
Κι ενώ εξαναγκάζεται από τον πρωθυπουργό να πάει στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις 11 και 12 Ιουλίου, δηλώνοντας μάλιστα περήφανος γι’ αυτό, στην πραγματικότητα βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση καθώς οι αποφάσεις της κυβέρνησης δημιουργούν τετελεσμένα. Και ταυτόχρονα παράγουν ουσιαστικό πολιτικό αποτέλεσμα για τη γειτονική χώρα η οποία πετυχαίνει να πάρει πρόσκληση εισόδου για το ΝΑΤΟ από μεθαύριο κιόλας.
Αυτό που σκόπιμα αγνοεί και δεν αναφέρει είναι ότι επί της ουσίας η Ελλάδα στη μεθαυριανή Σύνοδο του ΝΑΤΟ χάνει το δικαίωμα του βέτο. Δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να μπλοκάρει την είσοδο της γειτονικής χώρας στη Συμμαχία, κι αυτό συνέβη με βάση της συμφωνία των Πρεσπών. Δηλαδή διαγράφεται το βέτο του Βουκουρεστίου με αποτέλεσμα τα Σκόπια να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ είτε ως «Βόρεια Μακεδονία» είτε ως Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Το τελικό όνομα θα εξαρτηθεί από την ολοκλήρωση των βημάτων που προβλέπουν οι Πρέσπες.
Σύμφωνα με τον Αγγελο Συρίγο, αναπληρωτή καθηγητή του Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, το 1995 η Ελλάδα δέχθηκε με την Ενδιάμεση Συμφωνία (άρθρο 11) να μην προβάλλει αντιρρήσεις στην ένταξη των Σκοπίων σε διεθνείς οργανισμούς, εφόσον αυτή γίνεται με το προσωρινό τους όνομα (δηλαδή ΠΓΔΜ). Το 2011 το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης καταδίκασε την Ελλάδα λέγοντας ότι κατά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι τον Απρίλιο του 2008 παραβίασε αυτή την υποχρέωση.
Ωστόσο, όλα τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα δεν πιέστηκε και το ΝΑΤΟ ουδέποτε έθεσε θέμα ΠΓΔΜ, δεν απηύθυνε πρόσκληση στη γειτονική χώρα. Με τη συμφωνία των Πρεσπών η Ελλάδα αποδέχθηκε την έναρξη των διαδικασιών για ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, έτσι κι αλλιώς. Ακόμη δηλαδή κι αν υπάρξει καθυστέρηση στη διαδικασία ή ακόμη κι αν η Ελλάδα δεν κυρώσει τη συμφωνία.
Κι εδώ είναι το μεγάλο ψέμα του Πάνου Καμμένου που λέει ότι η γειτονική χώρα δεν θα ενταχθεί ή ότι ο ίδιος θα μπλοκάρει τη συμφωνία.
Από μεθαύριο η ΠΓΔΜ παίρνει επί της ουσίας προσκλητήριο με το σημείο που αναγράφεται το όνομα να μένει κενό. Είτε θα αναφέρει «Βόρεια Μακεδονία» είτε ΠΓΔΜ.
Το λάθος που έγινε
Χαρακτηριστική και απολύτως ξεκάθαρη είναι η θέση που καταθέτει ο κ. Συρίγος: Εάν η Ελλάδα κυρώσει τη συμφωνία των Πρεσπών, τα Σκόπια θα ενταχθούν στο ΝΑΤΟ ως «Βόρεια Μακεδονία». Εάν δεν κυρώσει τη συμφωνία, τα Σκόπια πάλι θα ενταχθούν, αλλά με το προσωρινό όνομα ΠΓΔΜ βάσει της υποχρεώσεως που έχουμε με την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995. Αυτή η υποχρέωση είναι ανεξάρτητη της κυρώσεως ή μη της συμφωνίας των Πρεσπών. Θεωρητικώς, μπορεί η χώρα μας να κωλυσιεργήσει αρκετό καιρό ως προς την κύρωση του πρωτοκόλλου, αλλά για πόσο; Επιπλέον, εάν δεν κυρώσουμε το πρωτόκολλο, θα ξαναπάμε ως υπότροποι στο Διεθνές Δικαστήριο όπου θα καταδικασθούμε εκ νέου. Για ένα κράτος που βρίσκει καταφύγιο στο διεθνές δίκαιο ως προς τις διαφορές του με την Τουρκία, θα είναι λάθος να μην εφαρμόσει απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου.
Μπορούσε να αποφευχθεί αυτή η εξέλιξη; Ναι, εάν στη συμφωνία των Πρεσπών προβλεπόταν ότι το πρωτόκολλο εντάξεως της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ θα ξεκινούσε μόνον όταν και η ελληνική πλευρά είχε ολοκληρώσει την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών. Κατά συνέπεια, η Ελλάδα απώλεσε ένα βασικό διαπραγματευτικό της πλεονέκτημα έναντι των Σκοπίων που θα μπορούσε να φανεί εξαιρετικά χρήσιμο σε περίπτωση που, τελικώς, δεν κυρώσουμε τη συμφωνία των Πρεσπών».
Το συμπέρασμα είναι ότι ο Πάνος Καμμένος θα μεταβεί στις Βρυξέλλες, που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από το Βατερλώ, για να χειροκροτήσει την ένταξη των Σκοπίων στην ατλαντική συμμαχία και χωρίς πλέον η Ελλάδα να έχει τη δυνατότητα του βέτο.