Αν και διαθέτει την αυτονομία του, το δεύτερο έργο της «Ορέστειας» του Αισχύλου, «Χοηφόροι», έρχεται ως συνέχεια του «Αγαμέμνονα». Αλλωστε κι αυτό όπως και το προηγούμενο ξεκινά με μια επιστροφή –του Αγαμέμνονα και τώρα του Ορέστη, και τελειώνει με δύο φόνους, του Αγαμέμνονα και της Κασσάνδρας, της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου. Στις «Χοηφόρους» κυριαρχεί η μορφή της Ηλέκτρας, και η επίμονη σκέψη της να εκδικηθεί τη δολοφονία του πατέρα της. Αναμένοντας την επιστροφή του αδελφού της, του Ορέστη, τρέφει ελπίδες για να δολοφονήσουν τη μάνα τους και τον εραστή της.
Εως την έλευση του Ορέστη, σ’ αυτή τη μοναχική διαδρομή την ακολουθούν οι γυναίκες του Χορού, που δεν είναι άλλες από τις Χοηφόρες. Αλλωστε η τραγωδία ξεκινά με τον θρήνο της Ηλέκτρας πάνω απ’ τον τάφο του πατέρα της. Και κλείνει με τις Ερινύες που κυνηγούν τον μητροκτόνο –θέμα που πραγματεύεται το ομότιτλο τρίτο μέρος της τραγωδίας.
Εκεί ο Ορέστης θα δικαστεί και τελικά θα αθωωθεί…
Η ομάδα Vasistas, που ιδρύθηκε το 2005, αποτελείται από καλλιτέχνες με διαφορετικές εθνικότητες. Ηγετική φυσιογνωμία είναι η Αργυρώ Χιώτη, που αποτελεί και τη σκηνοθέτρια μιας ομάδας, που μετρά παραστάσεις και διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας.
Ακολουθώντας τη γραμμή ενός πειραματικού θεάτρου διαρκείας, η Αργυρώ Χιώτη εστιάζει το ενδιαφέρον της στον Χορό και μαζί στην 11μελή ομάδα που ουσιαστικά μοιράζεται όλους τους ρόλους. Σαν ένα σώμα ο χορός εισήλθε στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, μέσα στο ενδιαφέρον σκηνικό τοπίο –με το σπίτι πάντα στο βάθος. Χώμα και γήινα χρώματα, λιτές, κοφτές κινήσεις, σαν μια κινούμενη χορωδία: Με την Ηλέκτρα και τον Ορέστη να σπάνε σε δύο ηθοποιούς, όπως και με την Κλυταιμνήστρα, η Αργυρώ Χιώτη επέλεξε αυτή τη διάσπαση για να οδηγήσει την ομάδα της σε μια ενιαία μορφή. Μοιρασμένοι σε άνδρες και γυναίκες οι ίδιοι ρόλοι, δεν κατέστησαν σαφή τον στόχο τους. Παγιδεύτηκαν ενώ την ίδια στιγμή περιόρισαν την ερμηνευτική τους δεινότητα. Μπαινοβγαίνοντας στον ρόλο αναμενόμενο είναι να κρατάς αποστάσεις από το εύρος του συναισθήματος.
Με το κείμενο στη μετάφραση του Θανάση Βαλτινού να αποτυπώνει την ουσία του έργου, σε μια γλώσσα καθαρή και ποιητική, η Αργυρώ Χιώτη «παίζει» με τους ήχους, τον ρυθμό και την κίνηση. Εξακολουθεί να κινείται σε μια πειραματική διάσταση, που δεν προχωρά –κι εδώ είναι η παγίδα. Με ένα σημαντικό έμψυχο υλικό, όπως η Εύη Σαουλίδου και ο Αινείας Τσαμάτης, κυρίως, στο βασικό δίδυμο της Ηλέκτρας και του Ορέστη, δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει την πρότασή της –κι ας περπάτησε σε εύφορη γη.
Το ζητούμενο με τη συγκεκριμένη ομάδα, που διαθέτει σαφή χαρακτηριστικά και μια συνέπεια στη δουλειά της, είναι η έλλειψη εξελικτικών στόχων. Παράλληλα κινείται και το αναμάσημα μιας φόρμας, που θέλει να βαφτίζεται εναλλακτική και μοντέρνα. Και επειδή οι Vasistas έχουν ενδιαφέρον, ίσως πρέπει να σκεφτούν το επόμενο, πιο ολοκληρωμένο βήμα τους –μια πρόταση απαλλαγμένη από συμπλέγματα «άποψης».
Σκηνοθεσία: Αργυρώ Χιώτη
Μετάφραση: Θανάσης Βαλτινός
Δραματουργία: ομάδα Vasistas, Ευθύμης Θέου
Μουσική: Jan Van de Engel
Καλλιτεχνικός συνεργάτης: Ariane Labed
Επιμέλεια σκηνικού χώρου: Εύα Μανιδάκη
Παίζουν: Εύη Σαουλίδου, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Αινείας Τσαμάτης, Αντώνης Αντωνόπουλος, κ.ά.
Παράσταση: Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων 14/7
