Στη σκηνή, σαν ροκ συγκρότημα

Η Γαλλία και το Βέλγιο, που θα αναμετρηθούν απόψε στον πρώτο ημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου, είναι δυο ομάδες που ανταποκρίθηκαν στο βάρος των προσδοκιών: αυτό είναι το κοινό τους σημείο.

Πριν αρχίσει το Μουντιάλ όλοι μιλούσαν με θαυμασμό για το υλικό και των δυο. Η Γαλλία έχασε το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα που διοργάνωσε πριν από δύο χρόνια, πιθανότατα γιατί πίστεψε πως το κατέκτησε από τη στιγμή που στη Μασσαλία είχε κερδίσει τους Γερμανούς «για πρώτη φορά μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο», όπως είχε γράψει περιπαικτικά η «Εκίπ». Στη Μόσχα πήγε με τον ίδιο προπονητή, τον Ντιντιέ Ντεσάν, απόφοιτο της σχολής της Γιουβέντους, αλλά και με τους ίδιους σχεδόν παίκτες, που είναι μικροί σε ηλικία και συγχρόνως πρωταθλητές στις ομάδες τους. Το Βέλγιο έφτασε στη Μόσχα κουβαλώντας ένα αήττητο σερί 24 παιχνιδιών –καμία ευρωπαϊκή ομάδα δεν έχει να επιδείξει κάτι ανάλογο. Οι δυο ομάδες έμοιαζαν ικανές να πάνε μακριά: και πήγαν.

Για τη Γαλλία ισχύει η ελληνική παροιμία «ό,τι σπέρνεις θερίζεις» –δεν ξέρω αν υπάρχει αντίστοιχη γαλλική, αλλά είναι η φράση που σου δίνει τη δυνατότητα να κάνεις την καλύτερη σύνθεση του ποδοσφαίρου τους. Για να διακριθούν οι Γάλλοι (πόσω μάλλον για να κερδίσουν κάτι σημαντικό…) πρέπει πρώτα από όλα να έχουν καλές σχέσεις μεταξύ τους –κι αυτό δεν είναι καθόλου δεδομένο. Πιο πολύ από οποιαδήποτε άλλη εθνική ομάδα δυτικοευρωπαϊκής χώρας οι Γάλλοι μπορεί να τσακωθούν για πολιτικούς λόγους και να τα τινάξουν όλα στον αέρα. Από το 2011 π.χ. μέχρι το 2014 ταλαιπωρήθηκαν και παραλίγο να κάψουν μια φουρνιά ποδοσφαιριστών συζητώντας για το πόσοι παίκτες από την Αφρική πρέπει να αγωνίζονται στην εθνική ομάδα –στα χρόνια της αύξησης των ποσοστών της Μαρίν Λεπέν ήταν μοιραίο να υπάρξει και μια τέτοια ατζέντα.

Στις 4 Ιουνίου του 2011 ξεκίνησε η μεγαλύτερη ίσως κρίση της Εθνικής Γαλλίας. Μια ιστοσελίδα αποκάλυψε μια έκθεση του τότε ομοσπονδιακού Λοράν Μπλαν, που αφορούσε το μέλλον των γαλλικών εθνικών ομάδων. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, ο Μπλαν πρότεινε στην ομοσπονδία να υπάρξει στις εθνικές ομάδες ποσόστωση σε ό,τι αφορά τη χρησιμοποίηση μικρών Αφρικανών με διπλή υπηκοότητα. Στην έκθεση αναφερόταν ότι οι νεαροί Αφρικανοί (που έχουν δύο διαβατήρια και έφτασαν στη Γαλλία μετά τα 15 τους) θα πρέπει να αποτελούν το 39% των συνολικών κατ’ έτος κλήσεων παικτών στην Εθνική κάτω των 16, το 21% στην Εθνική κάτω των 17, το 41% στην Εθνική κάτω των 18 και μάξιμουμ το 49% της Εθνικής Νέων και το 46% της Εθνικής Ελπίδων.

Ο Μπλαν φαινόταν να υποστηρίζει ότι οι ομοσπονδιακοί καλούν πολλούς νεαρούς Αφρικανούς, που αφού πάρουν αρχικά το χρίσμα του γάλλου διεθνούς στις κατηγορίες Νέων, στη συνέχεια επιλέγουν να παίξουν στην εθνική ομάδα της χώρας της καταγωγής τους. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η έκθεσή του έγραφε πως «η Γαλλία δεν επιτρέπεται να βγάζει ποδοσφαιριστές, που τελικά στελεχώνουν άλλες εθνικές ομάδες και στα Παγκόσμια Κύπελλα αγωνίζονται εναντίον της, όπως συνέβη με τους παίκτες της Σενεγάλης π.χ. το 2002». Φυσικά στη Γαλλία έγινε χαμός, καθώς μια ευαίσθητη σε τέτοια ζητήματα πλευρά της χώρας συγκλονίστηκε.

Τα πράγματα έμελλε να γίνουν χειρότερα. Κυκλοφόρησε ότι η έκθεση του Μπλαν διέρρευσε στον Τύπο από τον Λιλιάν Τουράμ, παλιό ποδοσφαιριστή και υποψήφιο τότε να αναλάβει την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Γαλλίας. Ο Τουράμ χαρακτήρισε ρατσιστικές τις ποσοστώσεις και τόνισε ότι οι καλύτεροι μικροί Αφρικανοί με γαλλικό διαβατήριο διαλέγουν πάντα την Εθνική Γαλλίας –προσθέτοντας με νόημα ότι «αυτό συμβαίνει ακόμα κι όταν στην Εθνική Γαλλίας συμπαίκτες τους δεν τους θέλουν»! Η κατηγορία προκάλεσε την παρέμβαση του Πετίτ και του Λιζαραζού, που κατηγόρησαν τον Τουράμ για «προεκλογικό σόου». Παραμονές του Euro του 2012 παραιτήθηκε ο Μπλαν, που ένιωσε θιγόμενος, αλλά ανακάλεσε την παραίτησή του έπειτα από παρέμβαση του τότε προέδρου Σαρκοζί. Μετά την αποτυχία στο Euro, κι ενώ ο θόρυβος συνεχιζόταν, ο Μπλαν έφυγε οριστικά δηλώνοντας στο Tele+ ότι επί των ημερών του στην Εθνική αγωνίστηκαν είκοσι ποδοσφαιριστές με διπλό διαβατήριο και ότι αυτό αρκεί για να αποδείξει ότι δεν είναι ρατσιστής. Ο Ντεσάν, που τον διαδέχθηκε, άφησε τις εκθέσεις αυτές στην άκρη κι αρκούσε αυτό για να κερδίσει ειδικά τους ταλαντούχους μικρούς: παίκτες όπως ο Πογκμπά και ο Καντέ έλεγαν ότι με τον Μπλαν θα σκεφτούν δυο φορές πριν πουν το ναι στην Εθνική Γαλλίας!

Ο Ντεσάν έφερε ηρεμία και τα αποτελέσματα άλλαξαν: το 2014 η Γαλλία αποκλείστηκε στα προημιτελικά του Μουντιάλ της Βραζιλίας, το 2016 έχασε το Euro αλλά έφτασε στον τελικό και φέτος είναι στον ημιτελικό: τον Μπλαν και τις ποσοστώσεις του δεν τον θυμάται κανείς.

Η Εθνική Βελγίου από την άλλη είναι η απόδειξη ότι αν θες να φτιάξεις μια καλή Εθνική πλέον πρέπει να εξάγεις παίκτες στο εξωτερικό: από τους 22 της αποστολής μόνο ένας, ο παγκίτης Ντεντόκερ, αγωνίζεται στο πρωτάθλημα του Βελγίου –συγκεκριμένα στην Αντερλεχτ. Δώδεκα παίζουν σε ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ, στις οποίες έγιναν καλύτεροι. Το Βέλγιο έχει ισπανό προπονητή, τον Ρομπέρτο Μαρτίνεθ, έναν Γάλλο που ξέρει από ποδοσφαιριστές και μεγάλες διοργανώσεις, τον Τιερί Ανρί, δίπλα του και παίκτες που διασκεδάζουν στην Εθνική, γιατί νιώθουν σε αυτή ότι γυρίζουν σπίτι τους. Μοιάζουν να εκπροσωπούν το ποδόσφαιρο όλης της Ευρώπης και σίγουρα δεν διακρίνονται για κάποιου είδους πατριωτικό φανατισμό: στο Διαδίκτυο κυκλοφορεί μια φωτογραφία όπου οι μικροί αδελφοί Αζάρ παρακολουθούν την Εθνική Γαλλίας στον τελικό του 2006 φορώντας φανέλες του Ζινεντίν Ζιντάν.

Οι Βέλγοι είναι περισσότερο ροκ συγκρότημα και λιγότερο ομάδα: ο καθένας έχει τον ρόλο του, «σολάρει», έχει τους προσωπικούς του οπαδούς, κάνει το κέφι του. Κυρίως λαχταράει να παίξει ποδόσφαιρο με τους συγκεκριμένους συμπαίκτες: έχουμε να κάνουμε με μια μπάντα προικισμένων παιδιών και τίποτα περισσότερο. Ετσι ήταν κάποτε η Βραζιλία, που οι Βέλγοι στον προημιτελικό απέκλεισαν.

Και οι δυο ομάδες έχουν προπονητές που ακολουθούν μια απλοϊκή λογική: θέλουν να υπάρχει στο γήπεδο η καλύτερη δυνατή άμυνα για να μπορούν οι επιθετικοί να κάνουν τα δικά τους, δηλαδή να παίζουν όπως γουστάρουν. «Πώς νιώθεις που στο ματς με τη Βραζιλία έπαιξες για πρώτη φορά έπειτα από καιρό σαν έξω δεξιά;» ρώτησαν τον Κέβιν ντε Μπρόινε οι δημοσιογράφοι. «Είναι το τελευταίο που με απασχολεί, εγώ θέλω μόνο να παίζω με τα παιδιά» απάντησε αυτός. Και ποτέ μια τόσο απλοϊκή απάντηση δεν περιέγραψε με τον καλύτερο τρόπο τα μυστικά μιας επιτυχίας…