Ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Τα ντέρμπι Ντιναμό Ζάγκρεμπ – Ερυθρός Αστέρας κρύβουν πάντοτε παγίδες. Στο τελευταίο υπό τη σημαία της Γιουγκοσλαβίας προκλήθηκε χάος στις εξέδρες και στον αγωνιστικό χώρο. Ο τότε άσος της Ντιναμό, Ζβόνιμιρ Μπόμπαν, συλλαμβάνεται από τον φωτογραφικό φακό να κλωτσά έναν αστυνομικό. Η φωτιά του πολέμου φούντωσε και μαζί της η Vatreni, η ποδοσφαιρική φωτιά. Η γέννηση της Εθνικής Κροατίας πήρε το όνομα Vatreni που σημαίνει «φωτιά» στα κροατικά.

Στην πρώτη της συμμετοχή σε Παγκόσμιο Κύπελλο το 1998 στη Γαλλία κατέβασε μια σπουδαία ομάδα που τη συγκροτούσαν μεταξύ άλλων οι Μπόμπαν, Ασάνοβιτς, Προσινέτσκι, Μπίλιτς, Στίματς, Γιάρνι και ο σημερινός πρόεδρος της ομοσπονδίας Νταβόρ Σούκερ. Η Κροατία πλημμύριζε από ταλέντο και κατάφερε να κατακτήσει την τρίτη θέση νικώντας στον μικρό τελικό την Ολλανδία με 2-1.

Η ιστορία εκείνης της ομάδας που ξεπήδησε από τις στάχτες του πολέμου μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη. Η ταινία «Vatreni» βγήκε στις αίθουσες τον Μάιο και έσπασε ταμεία στην Κροατία προκαλώντας συγκίνηση σε εκατομμύρια πολίτες της χώρας. Την ταινία που υπογράφουν οι Μεξικανοί Εντσον Ραμίρες (σκηνοθέτης), Αλφρέδο Σάντσες (παραγωγός) και Χόρχε Λινάρες (διευθυντής φωτογραφίας) παρακολούθησαν πριν από το πρώτο παιχνίδι τους στο Μουντιάλ με τη Νιγηρία οι παίκτες της Κροατίας μέσα σε ένα φορτισμένο κλίμα.

Απρόσμενη επίδραση

«Η ταινία είναι ένα επιπλέον κίνητρο για τους παίκτες» λέει ο προπονητής τους Ζλάτκο Ντάλιτς. «Εχει μια επίδραση που δεν την περιμένεις. Δεν είναι μόνο οι παίκτες. Ο κόσμος που την είδε έκλαιγε και γελούσε, περίμεναν να δουν μια ταινία που θα αναφέρεται στο ποδόσφαιρο, αλλά στα πρώτα 30 λεπτά μιλάμε για τον πόλεμο» δηλώνει στην «Ελ Παΐς» ο Εντσον Ραμίρες. Ο πρώην άσος της Ρεάλ Μαδρίτης Ρόμπερτ Προσινέτσκι έχει αγωνιστεί σε δύο Μουντιάλ με δύο διαφορετικές Εθνικές. Το 1990 εκπροσώπησε τη Γιουγκοσλαβία στην Ιταλία, σημειώνοντας και γκολ, και το 1998 φόρεσε τη γνωστή φανέλα με τα άσπρα και κόκκινα τετράγωνα.

Εκείνο το καλοκαίρι του 1998 η Vatreni ήταν το απόλυτο αουτσάιντερ. Νίκησε στην πρώτη φάση την Τζαμάικα και την Ιαπωνία και ηττήθηκε από την Αργεντινή. Στα νοκάουτ πέρασε τη Ρουμανία και έφτασε στα προημιτελικά απέναντι στην πανίσχυρη Γερμανία. Το ματς περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια στην ταινία. Και όχι άδικα. Ο Προσινέτσκι και η παρέα του διέλυσαν τη Μάνσαφτ με 3-0 και προκρίθηκαν στα ημιτελικά.

Ο τότε κροάτης πρόεδρος Φράνιο Τούτζμαν τηλεφώνησε στον προπονητή Μίροσλαβ Μπλάζεβιτς και του είπε πως οι παίκτες έμοιαζαν με καμικάζι.

Οι νίκες της Vatreni έβγαλαν στους δρόμους τον κόσμο που πανηγύριζε πατώντας στα χνάρια των ερπυστριών. Το όνειρο διεκόπη από τους διοργανωτές και μετέπειτα πρωταθλητές κόσμου Γάλλους. «Δεν μπορώ να φανταστώ πώς ένιωθαν οι Μπιτλς ή οι Ρόλινγκ Στόουνς, αλλά υποθέτω πως θα ένιωθαν όπως εμείς» λέει ο πρώην άσος Σλάβεν Μπίλιτς.

Η ιδέα της ταινίας έπεσε πριν από περίπου τέσσερα χρόνια σε ένα μπαρ, όταν ο Χόρχε Λινάρες συνάντησε τον γιο τού προπονητή της ομάδας του 1998 Μίροσλαβ Μπλάζεβιτς.

Ο μεξικανός σκηνοθέτης συγκέντρωνε πληροφορίες για τρία χρόνια προκειμένου να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη την πραγματική ιστορία της ομάδας που δεν υπήρχε και κατάφερε να φτάσει στην τρίτη θέση του κόσμου. «Θέλαμε να διαμορφώσουμε την ταυτότητά μας» λέει ο πρώην άσος του Παναθηναϊκού Αλιόσα Ασάνοβιτς.

Οι ταινίες με πρωταγωνιστές αθλητικούς ήρωες πάντοτε συγκινούν τα πλήθη γιατί ταυτίζονται με τις εποχές και τα ινδάλματά τους. Εξι μήνες πριν από τη Vatreni είχε βγει στους ρωσικούς κινηματογράφους η ταινία «Πηγαίνοντας κάθετα». Αναφερόταν στο έπος του ρωσικού μπάσκετ, τη νίκη επί των Αμερικανών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972. Οι ρώσοι θεατές ξεσπούσαν σε κλάματα και ζητωκραυγές παρακολουθώντας τους ήρωές τους να νικούν τους μεγάλους εχθρούς. Οι Αμερικανοί ουδέποτε αποδέχτηκαν την ήττα.

Ιδανικό τάιμινγκ

Η ταινία «Πηγαίνοντας κάθετα» έσπασε ταμεία στη Ρωσία, ξεπερνώντας σε εισπράξεις τα 25 εκατ. ευρώ. Βγήκε στις αίθουσες σε μια περίοδο που ο ρωσικός αθλητισμός δεχόταν απανωτά χτυπήματα λόγω ντόπινγκ.