Νερό στο κρασί της έχει αρχίσει να βάζει η Κομισιόν στο ερώτημα των 3 δισεκατομμυρίων (ευρώ) με τις έντονες πολιτικές προεκτάσεις, το οποίο δεν είναι άλλο από το εάν θα κοπούν τελικά ή όχι οι συντάξεις το 2019. Αντίθετα, δεν συζητείται καν το ενδεχόμενο νέας παράτασης, πέραν του τέλους του 2018, στη διατήρηση της έκπτωσης 30% στον ΦΠΑ στα πέντε νησιά τα οποία δέχονται μεγάλο βάρος από το Προσφυγικό.

Στις πρώτες ενδείξεις πιθανής ελαστικής αντιμετώπισης των δεσμεύσεων που παραμένουν, μετά τις δηλώσεις του κοινοτικού επιτρόπου Πιερ Μοσκοβισί, ήρθαν χθες να προστεθούν νεότερες παρεμφερείς τοποθετήσεις από κορυφαίο κοινοτικό αξιωματούχο.

Για εμένα, είπε, «συνεχίζει να είναι μία από τις δεσμεύσεις του προγράμματος», προσθέτοντας πως «υπάρχει όμως μια δεδομένη ευελιξία» και «βεβαίως μετά την 20ή Αυγούστου η κυβέρνηση θα είναι ελεύθερη να επιλέξει πολιτική». Από την άλλη πλευρά υπογράμμισε πως «προς το παρόν καλό θα ήταν η Ελλάδα να μη συζητά αλλαγές» και καλό θα είναι επίσης (η ελληνική κυβέρνηση) «να φερθεί έξυπνα» καθώς όλα τα κράτη – μέλη χρειάζεται να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις…

Η φρασεολογία είναι σαφές πως έχει αλλάξει. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο όμως εάν η στάση της Κομισιόν θα καθορίσει και τις τελικές αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι διατυπώσεις δημιουργούν έναν πολιτικό καθαρό διάδρομο για την κυβέρνηση έως την έγκριση του προσχεδίου προϋπολογισμού του 2019 από την Κομισιόν, εντός του οποίου τα κυβερνητικά στελέχη θα μπορούν να κλείνουν το μάτι πως είναι πιθανό να ακυρωθεί ή να αναβληθεί το προνομοθετημένο μέτρο μείωσης των συντάξεων από το επόμενο έτος.

ΤΑ ΔΥΟ ΟΠΛΑ. Σύμφωνα με το σκεπτικό το οποίο αναλύουν με κάθε ευκαιρία κυβερνητικά στελέχη, το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ από τη μία πλευρά και το υπερπλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης από την άλλη θα είναι τα βασικά όπλα τα οποία θα κάνουν την περικοπή των συντάξεων «αχρείαστη». Με τις τελευταίες του τοποθετήσεις ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προβλέπει –αν και με σχετική επιφύλαξη μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα στοιχεία του προϋπολογισμού –ότι και φέτος το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι πολλαπλάσιο του στόχου 3,5% του ΑΕΠ δημιουργώντας το περιθώριο διανομής κοινωνικού μερίσματος για μία ακόμα φορά. Υπό την προϋπόθεση διατηρήσιμης υπεραπόδοσης, υποστηρίζουν οι υπέρμαχοι της «αχρείαστης» μείωσης των συντάξεων, το μέτρο δεν θα εφαρμοστεί. Η αρμόδια υπουργός Εφη Αχτσιόγλου δηλώνει αισιόδοξη κρατώντας αποστάσεις από μονομερείς ενέργειες και παραπέμποντας την όλη συζήτηση στους πρώτους μήνες του φθινοπώρου.

Μια εναλλακτική προσέγγιση κατέθεσε στον δημόσιο διάλογο χθες ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλης Βενιζέλος. Πρότεινε να μην εφαρμοστεί το μαχαίρι στις συντάξεις, αλλά αντ’ αυτού το πάγωμα των αποδοχών των συνταξιούχων να διατηρηθεί έως το 2023 (αντί για το τέλος του 2021). Με τον τρόπο αυτόν, υποστήριξε ο Βενιζέλος, η εξοικονόμηση θα φτάσει τα 2,8 δισ. ευρώ, αντί για 1,8 δισ. ευρώ. Στους κόλπους των θεσμών, όπως έχουν γράψει «ΤΑ ΝΕΑ», η γραμμή για τις συντάξεις δεν είναι ενιαία. Η Κομισιόν άνοιξε μια συζήτηση η οποία μέχρι πρότινος ήταν ερμητικά κλειστή, αλλά επί του παρόντος τα μηνύματα τα οποία εκπέμπονται από τους υπόλοιπους εταίρους της τρόικας είναι ξεκάθαρα αρνητικά στην τυπική γραμμή «οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται» χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις και προσθήκες. Το επικαιροποιημένο Μνημόνιο άλλωστε, το οποίο αναμένεται να σφραγίσει κατά την αυριανή του συνεδρίαση το Συμβούλιο Διοικητών του ESM (απαρτίζεται από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης), οι πληροφορίες αναφέρουν πως ρητά θα ενσωματώνει τόσο τη μείωση των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019 όσο και τη μείωση του αφορολογήτου από την 1η Ιανουαρίου 2020. Στην τελευταία έκθεση του ESM, μάλιστα, είχε προκαλέσει αίσθηση η αναφορά στα δίδυμα μέτρα, με την επισήμανση «αν δεν χρειαστεί να εφαρμοστεί νωρίτερα» αναφορικά με το αφορολόγητο, ενώ στη σημερινή δημοσίευση της απόφασης της Κομισιόν για την ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία δεν αναμένεται αναφορά σε συντάξεις και φόρους.

Με καρότο και μαστίγιο, σε κάθε περίπτωση, η «διαβούλευση» για το εάν θα κοπούν ή όχι οι συντάξεις συντηρείται.

ΤΕΛΟΣ Ο ΦΠΑ. Σε αντιδιαστολή με τις συντάξεις, κανένας εκπρόσωπος κανενός θεσμού δεν συζητά το ενδεχόμενο να μην καταργηθεί οριστικά και διά παντός η έκπτωση 30% στα πέντε νησιά του Αιγαίου (Κως, Σάμος, Λέρος, Λέσβος, Χίος), η οποία πήρε παράταση ζωής για έξι μήνες. Με τον γερμανικό Τύπο να έχει κάνει τις προηγούμενες ημέρες αναφορά σε παζάρι της καγκελαρίου Μέρκελ με τον «νέο της φίλο» Αλέξη Τσίπρα και τον Πρωθυπουργό να έχει δώσει διαβεβαιώσεις πως όσο είναι αυτός στο Μέγαρο Μαξίμου ο ΦΠΑ στα πέντε νησιά δεν θα αυξηθεί, ο κοινοτικός αξιωματούχος έδωσε χθες μια άλλη οπτική.

Η εξαίρεση του ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου πρέπει να καταργηθεί μέχρι το τέλος του έτους, δήλωσε ο κοινοτικός αξιωματούχος από τις Βρυξέλλες, διευκρινίζοντας ότι τα αρμόδια όργανα του Eurogroup δεν είχαν ενημερωθεί από την κυβέρνηση όπως θα έπρεπε να είχε γίνει, ώστε να περιληφθεί στο τελικό σχέδιο κείμενο του προγράμματος.