Μεσημέρι Τετάρτης, στον τρίτο όροφο του κτιρίου στην οδό Δεκελέων 50 στον Κεραμεικό, τρεις γυναίκες (επαγγελματίες ψυχικής υγείας) συζητούν χαμηλόφωνα για την τραγωδία της Αργυρούπολης. Μέχρι που χτυπά το τηλέφωνο και η κουβέντα (με επιστημονικές προεκτάσεις) για τον απαγχονισμό του 15χρονου διακόπτεται αυτομάτως. Από την άλλη άκρη της γραμμής, ταραγμένη μια μητέρα ζητεί βοήθεια για τον γιο της που της αποκάλυψε ότι θέλει να βάλει τέλος στη ζωή του. Είναι μία από τις χιλιάδες ετησίως κλήσεις στη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία –1018, της μοναδικής στην Ελλάδα που στελεχώνεται από ψυχιάτρους και ψυχολόγους. «ΤΑ ΝΕΑ» βρέθηκαν στο Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΜΚΟ «Κλίμακα» προκειμένου να καταγράψουν την εμπειρία και τις απόψεις των ειδικών που απαντούν στις τηλεφωνικές (ανώνυμες και εμπιστευτικές) εκκλήσεις πολιτών, οι οποίοι είτε σκέφτονται να αυτοκτονήσουν, είτε έχουν προχωρήσει σε απόπειρα, είτε ανησυχούν για φιλικό ή συγγενικό τους πρόσωπο. Σε κάθε τηλεφώνημα οι γιατροί τεντώνουν τα αυτιά στην παραμικρή λεπτομέρεια. «Η ανάσα, η ένταση της φωνής, το κλάμα, οι μονολεκτικές απαντήσεις λένε πολλά. Και γρήγορα είναι σαν να έχουμε μπροστά μας ένα ολόγραμμα. “Βλέπουμε” τον άνθρωπο απέναντί μας» λέει η ψυχίατρος – ψυχοθεραπεύτρια Αλεξία Κλεισούρα και εξηγεί: «Στόχος είναι να αναπτύξουμε μια συμμαχία. Να συμφωνήσουμε οι δυο μας τα επόμενα θεραπευτικά βήματα. Οι άνθρωποι κάνουμε δεσμούς, μαζευόμαστε για να έχουμε βοήθεια ο ένας από τον άλλον. Είναι κρίμα να μην τη ζητάμε. Γιατί όπου δεν υπάρχει ελπίδα, υπάρχει βοήθεια». Σύμφωνα με την ίδια, το 1018 προσφέρει ευκολία και αμεσότητα: «Οποιος καλεί περιμένει ότι θα μιλήσει με κάποιον που θα τον καταλάβει και δεν θα τον κρίνει. Σε εμάς απευθύνονται πολλά παιδιά, κυρίως όμως μέσω mail». Στις περιπτώσεις ανηλίκων οι γιατροί της «Κλίμακας» προσπαθούν να τους κάνουν να «ανοιχτούν» αποκαλύπτοντας αμέσως τις σκοτεινές σκέψεις τους σε ενήλικο: «Και έπειτα να μιλήσουμε και εμείς μαζί του».
Αναφερόμενοι στο προφίλ όσων εμφανίζουν αυτοκτονικό ιδεασμό, οι ψυχίατροι της ΜΚΟ συμφωνούν: «Υπάρχουν κοινά στοιχεία, είτε εντοπίζεται ψυχοπαθολογία είτε όχι: Απόγνωση, απελπισία, αδιέξοδο, νιώθουν αβοήθητοι. Ολοι τους βιώνουν κάποιου είδους “απώλεια”». Οπως συνεχίζει, «η αυτοκτονία μας αφορά όλους. Ως μέλη της κοινωνίας και ατομικά. Γι’ αυτό έπειτα από τραγικά περιστατικά προτού αρχίσουμε να αναζητούμε ευθύνες, θα πρέπει να βλέπουμε τις δικές μας».
Την έλλειψη εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη της αυτοκτονίας επισημαίνει από την πλευρά του ο ψυχίατρος Κυριάκος Κατσαδώρος, πρόεδρος της «Κλίμακας»: «Ξέρουμε ότι το 95% των συμβάντων θα μπορούσαν να έχουν αποτραπεί. Η αυτοκτονία είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, μια κρυμμένη νοσολογική οντότητα στην κοινωνία».
INFO
«Οποιος εκφράζει επιθυμία ή σκέψη να αυτοκτονήσει, δεν βγάζει απλώς μια κραυγή για βοήθεια, ούτε θέλει να τραβήξει την προσοχή. Η αλήθεια είναι ότι χρειάζεται άμεσα βοήθεια ειδικού», τονίζει η ψυχίατρος –ψυχοθεραπεύτρια Αλεξία Κλεισούρα, αναφερόμενη σε έναν από τους «μύθους» (ίσως τον επικρατέστερο) σχετικά με την αυτοκτονία. «Επιπλέον πολλοί θεωρούν ότι μιλώντας σε κάποιον για την αυτοχειρία τού βάζουμε στο μυαλό την ιδέα. Μιλήστε ανοιχτά. Προσπαθήστε να μάθετε τις σκέψεις του (με ποιο τρόπο θέλει να το κάνει, πότε κλπ) και ζητήστε βοήθεια».
Σύμφωνα με τους ειδικούς της «Κλίμακας» υπάρχουν επίσης οι εξής λανθασμένες ερμηνείες: «Η αυτοκτονία συμβαίνει σε “περίεργους”»: Στην πραγματικότητα, ο καθένας μπορεί να βρεθεί σε τέτοια θέση. «Είναι μια στιγμή “τρέλας”»: Σε κάποιες περιπτώσεις (ιδίως στην εφηβεία) είναι παρορμητική κίνηση, ωστόσο πολλοί προσχεδιάζουν την πράξη τους. «Θέλουν πραγματικά να πεθάνουν»: Τις περισσότερες φορές έχουν αμφιθυμικά συναισθήματα, επιθυμώντας και τη ζωή, καθώς εύχονται να μπορούσαν να «σωθούν» από τα προβλήματα. «Τα παιδιά δεν αυτοκτονούν»: Στην παιδική ηλικία η συχνότητα είναι πολύ μικρή, αλλά σε εφήβους (και νεαρούς ενήλικες) αυξάνεται.
