Η τροπολογία βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, για τη διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών του 2019 την ίδια ημέρα με τις ευρωεκλογές, δεν μπορεί να ξάφνιασε όποιον γνωρίζει τον τρόπο λειτουργίας και τις προτεραιότητες της κυβερνητικής πλειοψηφίας: η κίνηση οφείλει τα πάντα στην κομματική τακτική κι αδιαφορεί για τη θεσμική τάξη. Μια σειρά από νομικο-πολιτικές παρατηρήσεις το καθιστούν προφανές:
n Βουλευτές και αρμόδιος υπουργός τελούν σε αγαστή συνεργασία και αλληλοσυμπληρώνονται: στους πρώτους υποδείχθηκε να διορθώσουν την αστοχία τους –η αρχική εκδοχή της τροπολογίας ήθελε τον δεύτερο γύρο των τοπικών εκλογών να συμπίπτει με τις ευρωεκλογές, κάτι θεσμικά και πολιτικά παράλογο έως παράνομο -, ενώ ο δεύτερος διευκολύνεται να φανεί ότι κάνει ό,τι του ζητά η «βάση».
n Το «παιχνίδι» με τις εκλογές είναι συνταγματικά και ηθικά ανεπίτρεπτο. Η σταθερότητα του χρόνου διεξαγωγής εκλογών και η μη υποταγή σε συγκυριακά ή κομματικά κριτήρια αποτελεί θεμελιώδη αρχή του πολιτεύματος. Σε τέτοια όμως κριτήρια υπακούει ο προφανής σκοπός της τροπολογίας: οι «διπλές» εκλογές παρέχουν δυνατότητα «διήθησης» της λιγότερο «χαλαρής» ψήφου –στη συγκεκριμένη περίπτωση της αυτοδιοικητικής –εντός της «χαλαρότερης» –των μικρότερης σχέσης με τα ελληνικά πράγματα ευρωεκλογών -, ώστε να περιορισθεί μια πιθανή, σχεδόν βέβαιη υπό τις σημερινές συνθήκες, «ψήφος διαμαρτυρίας». Κι αφού δεν μπορεί να αλλάξει η ημερομηνία των ευρωεκλογών, αυτό μπορεί να επιτευχθεί με αλλαγές εσωτερικών εκλογών.
n Παρότι για τη συγκεκριμένη αλλαγή δεν απαιτείται η αυξημένη συνταγματική πλειοψηφία που συνδέεται με αλλαγές του εκλογικού συστήματος, το περιεχόμενο της προτεινόμενης αλλαγής –εκλογές, που αφορούν όλους –θα έπρεπε κανονικά να τύχει ευρύτερης διαβούλευσης και συναίνεσης. Κάτι τέτοιο όμως δεν αποτελεί μέρος των κυβερνητικών ηθών. Η ανοιχτά συγκυριακή και κομματική αντιμετώπιση του ζητήματος ακυρώνει και τον επίσημα προβαλλόμενο λόγο της όλης πρωτοβουλίας: η «δημοκρατικότερη συγκρότηση και λειτουργία των αυτοδιοικητικών θεσμών» μένει γράμμα κενό από τη στιγμή που οι ίδιοι αυτοί θεσμοί χρησιμοποιούνται σε ένα παιχνίδι εντυπώσεων.
n Γαργαλιστικό αλλά και εύγλωττο για τις κυβερνητικές προθέσεις είναι ότι η προτεινόμενη «εξαίρεση» –να συμπέσουν το 2019 οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις –γίνεται σε νομοσχέδιο που, κατά τα άλλα, θέτει τον κανόνα να μη συμπίπτουν πλέον οι αυτοδιοικητικές εκλογές με τις ευρωεκλογές, αφού η διάρκεια της αυτοδιοικητικής περιόδου επαναφέρεται στα 4 έτη.
n Η όλη μεθόδευση μυρίζει πρόβα τζενεράλε για το «μεγάλο παιχνίδι»: τις εθνικές εκλογές. Εκεί είναι που απειλεί να ξεσπάσει βροντερότερη η ψήφος διαμαρτυρίας κι εκεί η κυβέρνηση θα κάνει, αδιαφορώντας για τους θεσμούς, τα πάντα για να απαλύνει αυτό το αποτέλεσμα. Οι τριπλές εκλογές, εφόσον η κυβέρνηση δεν πέσει πιο πριν, γίνονται όλο και πιο πιθανές.
Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος
Τελευταία Νέα