Ισόγεια κατοικία 100 τετραγωνικών μέτρων σε γειτονιά του Βύρωνα βγαίνει στο ηλεκτρονικό σφυρί την Τετάρτη 25 Ιουλίου. Τιμή πρώτης προσφοράς 9.500 ευρώ, 95 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο δηλαδή ή λιγότερο από όσο πωλείται σήμερα ένα αυτοκίνητο μικρού κυβισμού. Αν και ο ιδιοκτήτης της κατοικίας χρωστάει σχεδόν 400.000 ευρώ σε τράπεζες και στην Εφορία, το ακίνητο εκποιείται από τον Δήμο Αθηναίων για ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 5.344,77 ευρώ. Στην περίπτωση που υπάρξει ενδιαφέρον και βρεθεί αγοραστής για την κατοικία, τότε ο οφειλέτης θα ξεχρεώσει στον δήμο αλλά θα εξακολουθεί να εμφανίζεται κόκκινος στις τράπεζες και την Εφορία.
Το πιθανότερο σενάριο είναι το ακίνητο αυτό να έχει την τύχη χιλιάδων ακινήτων που βγαίνουν στο ηλεκτρονικό σφυρί. Σχεδόν τα μισά ακίνητα που εκποιούνται παραραμένουν στα αζήτητα. Δεν εμφανίζεται κανένας ενδιαφερόμενος που να θέλει να τα αποκτήσει, με αποτέλεσμα οι πλειστηριασμοί να κηρύσσονται άγονοι. Η κατοικία του Βύρωνα θα μπορεί να βγει ξανά στο ηλεκτρονικό σφυρί ύστερα από 40 ημέρες στην ίδια τιμή. Εάν όμως και πάλι ο πλειστηριασμός λήξει άκαρπος, τότε το ηλεκτρονικό σφυρί θα χτυπήσει για τρίτη φορά μετά από λίγες ημέρες. Η τιμή εκποίησης δεν θα είναι μόνο πολύ χαμηλότερη από την εμπορική, αλλά «σκοτωμένη». Οποιος ενδιαφερθεί τότε για τη συγκεκριμένη κατοικία θα την πάρει σχεδόν τσάμπα.
Από τον Σεπτέμβριο το σκηνικό στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς αλλάζει. Ενεργοποιούνται διαδικασίες fast track για επανάληψη των άκαρπων πλειστηριασμών. Τα ακίνητα θα εκποιούνται γρηγορότερα σε νέες μειωμένες τιμές που θα κινούνται πολύ κάτω από τις εμπορικές αξίες. Ο στόχος προφανής: να βρεθούν ενδιαφερόμενοι αγοραστές για να φύγουν από τα χέρια των τραπεζών και του Δημοσίου τα ακίνητα των κόκκινων δανειοληπτών και οφειλετών.
Η νέα διαδικασία που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, προβλέπει ότι εάν ένας πλειστηριασμός κηρυχθεί άγονος, γίνεται νέος πλειστηριασμός μέσα σε 40 ημέρες και αν στον δεύτερο πλειστηριασμό δεν γίνει και πάλι κατακύρωση, τότε το αρμόδιο δικαστήριο, έπειτα από σχετική διαδικασία, μπορεί να διατάξει νέο πλειστηριασμό μέσα σε 8 εργάσιμες ημέρες (από 30 ημέρες που προέβλεπε το προηγούμενο καθεστώς) με την ίδια ή κατώτερη τιμή. Δηλαδή, ένα ακίνητο μπορεί πλέον να βγει για τρίτη φορά σε πλειστηριασμό γρηγορότερα, με τη διαδικασία να διαρκεί 48 ημέρες αντί 70 ημερών και σε πολύ χαμηλότερη τιμή.
Ολα στο σφυρί
Μετά τις τράπεζες και την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, οι δήμοι έχουν μπει για τα καλά στον χορό των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Βγάζουν στο σφυρί ακίνητα όλων των κατηγοριών. Κατοικίες, γραφεία, αποθήκες, οικόπεδα. Και δεν σταματούν εκεί. Εκποιούν και κινητά περιουσιακά στοιχεία οφειλετών από τραπέζια και καρέκλες μέχρι τηλεοράσεις, ηλεκτρικές συσκευές και αυτοκίνητα, προσδοκώντας να εισπράξουν όσα περισσότερα μπορούν από τα χρέη που έχουν αφήσει οι πολίτες και οι επιχειρήσεις.
Μόνο την Τετάρτη 25 Ιουλίου, ο Δήμος Αθηναίων εμφανίζεται ως επισπεύδουσα Αρχή σε 19 ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Δεκαπέντε οφειλέτες του δήμου θα δουν να βγαίνουν στο σφυρί τα ακίνητά τους. Για τους υπόλοιπους τέσσερις έχει προγραμματιστεί η εκποίηση κινητών περιουσιακών στοιχείων.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα των πλειστηριασμών έχει πάρει φωτιά η οποία θα παγώσει τον Αύγουστο για να αναζωπυρωθεί από τον Σεπτέμβριο που θα τρέξουν ακόμη πιο γρήγορα οι εκποιήσεις ακινήτων.
Μέχρι σήμερα έχουν αναρτηθεί 4.329 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί οι οποίοι θα εκτελούνται σταδιακά μέχρι το τέλος του έτους. Αλλοι 324 που έχουν ανέβει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα έχουν προγραμματιστεί για το πρώτο δίμηνο του 2019. Σχεδόν κάθε μέρα φορτώνονται νέοι πλειστηριασμοί. Τις επόμενες δύο εβδομάδες αναμένεται να γίνουν 1.287 πλειστηριασμοί. Τον Αύγουστο το ηλεκτρονικό σφυρί θα σταματήσει να χτυπάει για να αρχίσει πάλι από τον Σεπτέμβριο, που οι πλειστηριασμοί θα συνεχιστούν με μεγαλύτερη ένταση.
Ωστόσο, σχεδόν τα μισά από τα ακίνητα που βγαίνουν σε πλειστηριασμό αγοράζονται από τις ίδιες τις τράπεζες, οι οποίες θέλουν να κρατήσουν ψηλά τις τιμές, αλλά και να διαμορφώσουν μια αγορά για τα χιλιάδες ακίνητα που πρόκειται να βγουν στο σφυρί μέχρι το τέλος του 2019. Από τα υπόλοιπα ακίνητα που εκποιούνται, για τα περισσότερα ο πλειστηριασμός κηρύσσεται άγονος και ένα μικρό ποσοστό πλειστηριασμών αναστέλλεται. Πρόκειται κυρίως για περιπτώσεις ακίνητων που συνδέονται με επιχειρηματικά δάνεια. Κόκκινοι δανειολήπτες που ήταν εξαφανισμένοι για χρόνια εμφανίζονται στο παρά πέντε του πλειστηριασμού στις τράπεζες για να ρυθμίσουν τα δάνειά τους. Κάποιοι μάλιστα δίνουν ζεστό χρήμα για να σώσουν την ακίνητη περιουσία τους.
Οι τράπεζες αγοράζουν οι ίδιες πολλά ακίνητα και για έναν άλλο λόγο: για να μην υπάρχει υψηλό ποσοστό άγονων πλειστηριασμών. Ωστόσο «η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να γίνει μόνιμη», αναφέρουν τραπεζικά στελέχη. Η χρονική επίσπευση της επανεκκίνησης των άγονων πλειστηριασμών θα συμβάλει, όπως λένε, και στην αύξηση του αριθμού τους σε μηνιαία βάση και στην προσέλκυση αγοραστών. Σήμερα, αν εξαιρέσουμε «στοχευμένα» ακίνητα, λόγω υψηλού ενδιαφέροντος από εύπορους ιδιώτες, τα υπόλοιπα ακίνητα είναι δύσκολο να βρουν αγοραστή –ιδίως όταν πρόκειται για βιομηχανικά ή επιχειρηματικά ακίνητα.
Εκτός από τις τράπεζες, αγοραστές των ακινήτων που βγάζουν στο σφυρί θέλουν και η Ανεξάρτητη Αρχή και οι δήμοι. Για τα πρώτα 15 ακίνητα που εκποίησε η ΑΑΔΕ για απλήρωτους φόρους και πρόστιμα, δεν βρέθηκε ούτε ένας αγοραστής. Κανένας δεν εκδήλωσε ενδιαφέρον να αποκτήσει ούτε το διαμέρισμα του Λάκη Γαβαλά στην Αγία Παρασκευή. Οι αγοραστές είναι πιθανόν να εμφανιστούν όταν θα χτυπήσει για τρίτη φορά το ηλεκτρονικό σφυρί και θα έχουν πέσει ακόμη χαμηλότερα οι τιμές εκποίησης των ακινήτων.