Η Ελλάδα δεν ήταν καν στην ατζέντα της συνεδρίασης του Eurogroup χθες στις Βρυξέλλες. Τελικά έγινε για μια ακόμα φορά το βασικό θέμα συζήτησης, με το μήνυμα του Eurogroup και του Βερολίνου να είναι σκληρό προς την κυβέρνηση Τσίπρα. Μονομερείς ενέργειες δεν γίνονται ανεκτές ούτε από τη Γερμανία ούτε από το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης και οι μνημονιακές δεσμεύσεις πρέπει να τηρηθούν στο ακέραιο. Ιδίως αυτές που αφορούν το μαχαίρι στις συντάξεις.
Το Βερολίνο μπλόκαρε προσωρινά την εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ, εξαιτίας της απόφασης της ελληνικής κυβέρνησης να διατηρήσει για έξι ακόμα μήνες τους μειωμένους συντελεστές στα πέντε νησιά του Βορείου Αιγαίου. Το Eurogroup μάλιστα υποχρέωσε τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να δεσμευθεί πως θα λάβει ισοδύναμα μέτρα ύψους 28 εκατ. ευρώ (!), όσο το εκτιμώμενο ποσό απολεσθέντων εσόδων λόγω ΦΠΑ. Εφόσον η χώρα «συμμορφωθεί», θα ακολουθήσει η εκταμίευση της δόσης στις αρχές Αυγούστου.
Οσο για τις συντάξεις; Στην ερώτηση που υπεβλήθη, μετά τις δηλώσεις Μοσκοβισί περί «ευελιξίας», ο Μάριο Σεντένο είχε έρθει «γραμμένος». Διάβασε μια δήλωση η οποία δεν άφηνε κανένα περιθώριο παρερμηνείας. Το τέλος του προγράμματος είπε, είναι πολύ κρίσιμο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης. «Είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα να παραμείνει δεσμευμένη στις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις».
Στο ίδιο μήκος κύματος αλλά σε πιο αυστηρό τόνο, ο Κλάους Ρέγκλινγκ άφησε μηδενικά περιθώρια επαναδιαπραγμάτευσης των προνομοθετημένων μέτρων για αφορολόγητο και συντάξεις. Κάπως έτσι, το «τέλος της επιτροπείας» το οποίο ευαγγελίζεται η κυβέρνηση, παίρνει τον χαρακτήρα εικονικής πραγματικότητας.
Οι προ δεκαημέρου ανακοινώσεις του Αλέξη Τσίπρα (όσο θα είμαι εγώ Πρωθυπουργός δεν θα αυξηθεί ο ΦΠΑ στα νησιά, είχε πει) για τον ΦΠΑ σε Χίο, Λέσβο, Κω, Λέρο και Σάμο είχαν έρθει έπειτα από συνάντησή του με την καγκελάριο Μέρκελ. Η εικόνα που καλλιεργούσε η ελληνική κυβέρνηση ήταν πως υπήρξε συμφωνία ανάμεσα στους δύο.
Ακολούθησε η κίτρινη κάρτα από ευρωπαίο αξιωματούχο στις αρχές της εβδομάδας όταν έγινε γνωστό ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν χωρίς να γνωρίζει το Eurogroup, σχεδόν μονομερώς, αλλά δεν είχε δοθεί στίγμα των διαστάσεων που θα μπορούσε να λάβει μία κίνηση ελάχιστης δημοσιονομικής αξίας (28 εκατ. ευρώ) μπροστά στο μέγεθος του πρωτογενούς πλεονάσματος (κοντά στα 7 δισ. ευρώ).
Το παιχνίδι χόντρυνε στη συνεδρίαση των διοικητών του ESM, όταν από τα 19 κράτη – μέλη, ένα (η Γερμανία) ψήφισε κατά της επικύρωσης του επικαιροποιημένου Μνημονίου, βήμα απαραίτητο για την εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ.
«Υπήρξαν επιφυλάξεις από ένα κράτος – μέλος» ανέφερε ο Μάριο Σεντένο, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η εκταμίευση θα γίνει τελικά στις αρχές Αυγούστου, εφόσον αρθούν οι επιφυλάξεις έπειτα από διορθωτικές κινήσεις της Αθήνας.
Για την εμπλοκή φαίνεται πως ήταν ενήμερος ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Λίγη ώρα μετά τα προειδοποιητικά πυρά του Eurorgroup, διέρρευσε έγγραφο σύμφωνα με το οποίο η ελληνική κυβέρνηση αναλαμβάνει τη δέσμευση περικοπών 28 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Αμυνας. Από αυτό το κονδύλι τα 5 εκατ. ευρώ εξοικονομούνται από τους κωδικούς 4400-4500 που αφορούν στις δαπάνες ΝΑΤΟ. Η απόφαση έρχεται την ίδια μέρα που η Ελλάδα δεσμεύθηκε όπως και οι άλλες χώρες της Συμμαχίας για αύξηση των δαπανών προς το ΝΑΤΟ κατόπιν των πιέσεων Τραμπ.
ΑΜΗΧΑΝΙΑ. Στην εύλογη ερώτηση προς τους παριστάμενους Σεντένο, Μοσκοβισί και Ρέγκλινγκ «τελικά ποιος ήξερε για την απόφαση της κυβέρνησης να παγώσει τον ΦΠΑ», ο πρόεδρος του Eurogroup έδωσε μια αμήχανη απάντηση. Ο Πιέρ Μοσκοβισί είπε πως η Κομισιόν ήταν ενήμερη και κοιτώντας με νόημα προς τους υπολοίπους του πάνελ πρόσθεσε «όπως και άλλοι…». Τελικά, ο κοινοτικός επίτροπος έληξε το θέμα σημειώνοντας πως «η απόφαση του ESM ήταν αυτή που ακούσατε».
Μάλιστα ο Πιερ Μοσκοβισί επιχείρησε να υποβαθμίσει το θέμα. «Δεν θα πλήξει την εκταμίευση της δόσης» εκτίμησε, προσθέτοντας πως υπάρχει «άπλετος χρόνος έως τις 20 Αυγούστου». Οπως είναι γνωστό, η λήξη του προγράμματος στις 20 του επόμενου μήνα, σηματοδοτεί τη λήξη της διαθεσιμότητας των κεφαλαίων του τρίτου προγράμματος του ESM. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως δεν τίθεται κανένα τέτοιο ζήτημα. Μετά την ενεργοποίηση των ισοδύναμων περικοπών στο υπουργείου του Πάνου Καμμένου, η δόση αναμένεται να ξεμπλοκάρει. Η κυβέρνηση όμως θα έχει πάρει ένα ουσιαστικό μήνυμα για το τι μπορεί να συμβεί την επόμενη φορά που θα επιχειρήσει οτιδήποτε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών.
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ. Νωρίτερα, η Κομισιόν είχε δώσει στη δημοσιότητα τις νεότερες οικονομικές της προβλέψεις στέλνοντας το μήνυμα πως «μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος του ESM, η οικονομική ανάκαμψη αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, όσο τηρούνται οι δεσμεύσεις για τις μεταρρυθμίσεις». Σε επίπεδο προβλέψεων συνεχίζει να εκτιμά (όπως και τον Μάιο) ότι ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος θα είναι 1,9% και 2,3% το 2019. Το επόμενο κρίσιμο κείμενο εκτιμήσεων έρχεται στο τέλος Ιουλίου από το ΔΝΤ. Οπως ενημέρωσε χθες ο εκπρόσωπος Τζέρι Ράις, στις 27 Ιουλίου θα εγκριθεί η έκθεση του άρθρου 4 από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου και θα δοθεί στη δημοσιότητα λίγες μέρες αργότερα, ενσωματώνοντας τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΔΝΤ αναφορικά με τη βιωσιμότητα του χρέους.